View this in:
പതംജലി യോഗ സൂത്രാണി - 4 (കൈവല്യ പാദഃ)
അഥ കൈവല്യപാദഃ |
ജന്മൌഷധിമംത്രതപസ്സമാധിജാഃ സിദ്ധയഃ ‖1‖
ജാത്യംതരപരിണാമഃ പ്രകൃത്യാപൂരാത് ‖2‖
നിമിത്തമപ്രയോജകം പ്രകൃതീനാംവരണഭേദസ്തു തതഃ ക്ഷേത്രികവത് ‖3‖
നിര്മാണചിത്താന്യസ്മിതാമാത്രാത് ‖4‖
പ്രവൃത്തിഭേദേ പ്രയോജകം ചിത്തമേകമനേകേഷാമ് ‖5‖
തത്ര ധ്യാനജമനാശയമ് ‖6‖
കര്മാശുക്ലാകൃഷ്ണം യോഗിനഃ ത്രിവിധമിതരേഷാമ് ‖7‖
തതഃ തദ്വിപാകാനുഗ്ണാനാമേവാഭിവ്യക്തിഃ വാസനാനാമ് ‖8‖
ജാതി ദേശ കാല വ്യവഹിതാനാമപ്യാംതര്യാം സ്മൃതിസംസ്കാരയോഃ ഏകരൂപത്വാത് ‖9‖
താസാമനാദിത്വം ചാശിഷോ നിത്യത്വാത് ‖10‖
ഹേതുഫലാശ്രയാലംബനൈഃസംഗൃഹീതത്വാതേഷാമഭാവേതദഭാവഃ ‖11‖
അതീതാനാഗതം സ്വരൂപതോഽസ്ത്യധ്വഭേദാദ്ധര്മാണാമ് ‖12‖
തേ വ്യക്തസൂക്ഷ്മാഃ ഗുണാത്മാനഃ ‖13‖
പരിണാമൈകത്വാത് വസ്തുതത്ത്വമ് ‖14‖
വസ്തുസാമ്യേ ചിത്തഭേദാത്തയോര്വിഭക്തഃ പംഥാഃ ‖15‖
ന ചൈകചിത്തതംത്രം ചേദ്വസ്തു തദപ്രമാണകം തദാ കിം സ്യാത് ‖16‖
തദുപരാഗാപേക്ഷിത്വാത് ചിത്തസ്യ വസ്തുജ്ഞാതാജ്ഞാതം ‖17‖
സദാജ്ഞാതാഃ ചിത്തവ്ര്ത്തയഃ തത്പ്രഭോഃ പുരുഷസ്യാപരിണാമിത്വാത് ‖18‖
ന തത്സ്വാഭാസം ദൃശ്യത്വാത് ‖19‖
ഏക സമയേ ചോഭയാനവധാരണമ് ‖20‖
ചിത്താംതര ദൃശ്യേ ബുദ്ധിബുദ്ധേഃ അതിപ്രസംഗഃ സ്മൃതിസംകരശ്ച ‖21‖
ചിതേരപ്രതിസംക്രമായാഃ തദാകാരാപത്തൌ സ്വബുദ്ധി സംവേദനമ് ‖22‖
ദ്രഷ്ടൃദൃശ്യോപരക്തം ചിത്തം സര്വാര്ഥമ് ‖23‖
തദസംഖ്യേയ വാസനാഭിഃ ചിത്രമപി പരാര്ഥമ് സംഹത്യകാരിത്വാത് ‖24‖
വിശേഷദര്ശിനഃ ആത്മഭാവഭാവനാനിവൃത്തിഃ ‖25‖
തദാ വിവേകനിമ്നം കൈവല്യപ്രാഗ്ഭാരം ചിത്തമ് ‖26‖
തച്ഛിദ്രേഷു പ്രത്യയാംതരാണി സംസ്കാരേഭ്യഃ ‖27‖
ഹാനമേഷാം ക്ലേശവദുക്തമ് ‖28‖
പ്രസംഖ്യാനേഽപ്യകുസീദസ്യ സര്വഥാ വിവേകഖ്യാതേഃ ധര്മമേഘസ്സമാധിഃ ‖29‖
തതഃ ക്ലേശകര്മനിവൃത്തിഃ ‖30‖
തദാ സര്വാവരണമലാപേതസ്യ ജ്ഞാനസ്യാനംത്യാത് ജ്ഞേയമല്പമ് ‖31‖
തതഃ കൃതാര്ഥാനം പരിണാമക്രമസമാപ്തിര്ഗുണാനാമ് ‖32‖
ക്ഷണപ്രതിയോഗീ പരിണാമാപരാംത നിര്ഗ്രാഹ്യഃ ക്രമഃ ‖33‖
പുരുഷാര്ഥശൂന്യാനാം ഗുണാനാംപ്രതിപ്രസവഃ കൈവല്യം സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠാ വാ ചിതിശക്തിരിതി ‖34‖
ഇതി പാതംജലയോഗദര്ശനേ കൈവല്യപാദോ നാമ ചതുര്ഥഃ പാദഃ |