પ્રાર્થન
શુક્લાંબરધરં વિષ્ણું શશિવર્ણં ચતુર્ભુજમ્ ।
પ્રસન્ન વદનં ધ્યાયેત્સર્વ વિઘ્નોપશાંતયે ॥
અયં મુહૂર્તસ્સુમુહૂર્તોઽસ્તુ ।
તદેવ લગ્નં સુદિનં તદેવ, તારાબલં ચંદ્રબલં તદેવ, વિદ્યાબલં દૈવબલં તદેવ, લક્ષ્મીપતે તેંઘ્રિયુગં સ્મરામિ, સુમુહૂર્તોઽસ્તુ ।
યશ્શિવો નામરૂપાભ્યાં યા દેવી સર્વમંગળા ।
તયોસ્સંસ્મરણાત્ પુંસાં સર્વતો જયમંગળમ્ ॥
લાભસ્તેષાં જયસ્તેષાં કુતસ્તેષાં પરાભવઃ ।
યેષામિંદીવરશ્યામો હૃદયસ્થોજનાર્થનઃ ॥
આપદામપહર્તારં દાતારં સર્વસંપદામ્ ।
લોકાભિરામં શ્રીરામં ભૂયો ભૂયો નમામ્યહમ્ ॥
(શ્રી વિઘ્નેશ્વર ષોડશનામ સ્તોત્રં)
સુમુખશ્ચૈકદંતશ્ચ કપિલો ગજકર્ણિકઃ ।
લંબોદરશ્ચ વિકટો વિઘ્નરાજો ગણાધિપઃ ॥ 1 ॥
ધૂમકેતુ-ર્ગણાધ્યક્ષો ફાલચંદ્રો ગજાનનઃ ।
વક્રતુંડ-શ્શૂર્પકર્ણો હેરંબ-સ્સ્કંદપૂર્વજઃ ॥ 2 ॥
ષોડશૈતાનિ નામાનિ યઃ પઠે-ચ્છૃણુ-યાદપિ ।
વિદ્યારંભે વિવાહે ચ પ્રવેશે નિર્ગમે તથા ।
સંગ્રામે સર્વ કાર્યેષુ વિઘ્નસ્તસ્ય ન જાયતે ॥ 3 ॥
અભીપ્સિતાર્થ સિદ્ધ્યર્થં પૂજિતો યસ્સુરૈરપિ ।
સર્વવિઘ્નચ્ચિદેતસ્મૈ શ્રી મહાગણાધિપતયે નમઃ ॥
ઓં શ્રીલક્ષ્મી નારાયણાભ્યાં નમઃ ।
ઓં ઉમા મહેશ્વરાભ્યાં નમઃ ।
ઓં વાણી હિરણ્યગર્ભાભ્યાં નમઃ ।
ઓં શચી પુરંદરાભ્યાં નમઃ ।
ઓં અરુંધતી વશિષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
ઓં શ્રી સિતારામાભ્યાં નમઃ ।
નમસ્સર્વેભ્યો મહાજનેભ્યો નમઃ ॥
અયં મુહૂર્ત-સ્સુમુહૂર્તોઽસ્તુ ॥
શરીર શુદ્ધિ
અપવિત્રઃ પવિત્રો વા સર્વાવસ્થાં᳚ ગતોઽપિવા ।
યઃ સ્મરેત્ પુંડરીકાક્ષં સ બાહ્યાભ્યંતર શ્શુચિઃ ॥
પુંડરીકાક્ષ ! પુંડરીકાક્ષ ! પુંડરીકાક્ષાય નમઃ ।
આચમનઃ
ઓં આચમ્ય
ઓં કેશવાય સ્વાહા
ઓં નારાયણાય સ્વાહા
ઓં માધવાય સ્વાહા (ઇતિ ત્રિરાચમ્ય)
ઓં ગોવિંદાય નમઃ (પાણી માર્જયિત્વા)
ઓં વિષ્ણવે નમઃ
ઓં મધુસૂદનાય નમઃ (ઓષ્ઠૌ માર્જયિત્વા)
ઓં ત્રિવિક્રમાય નમઃ
ઓં વામનાય નમઃ (શિરસિ જલં પ્રોક્ષ્ય)
ઓં શ્રીધરાય નમઃ
ઓં હૃષીકેશાય નમઃ (વામહસ્તે જલં પ્રોક્ષ્ય)
ઓં પદ્મનાભાય નમઃ (પાદયોઃ જલં પ્રોક્ષ્ય)
ઓં દામોદરાય નમઃ (શિરસિ જલં પ્રોક્ષ્ય)
ઓં સંકર્ષણાય નમઃ (અંગુળિભિશ્ચિબુકં જલં પ્રોક્ષ્ય)
ઓં વાસુદેવાય નમઃ
ઓં પ્રદ્યુમ્નાય નમઃ (નાસિકાં સ્પૃષ્ટ્વા)
ઓં અનિરુદ્ધાય નમઃ
ઓં પુરુષોત્તમાય નમઃ
ઓં અધોક્ષજાય નમઃ
ઓં નારસિંહાય નમઃ (નેત્રે શ્રોત્રે ચ સ્પૃષ્ટ્વા)
ઓં અચ્યુતાય નમઃ (નાભિં સ્પૃષ્ટ્વા)
ઓં જનાર્ધનાય નમઃ (હૃદયં સ્પૃષ્ટ્વા)
ઓં ઉપેંદ્રાય નમઃ (હસ્તં શિરસિ નિક્ષિપ્ય)
ઓં હરયે નમઃ
ઓં શ્રીકૃષ્ણાય નમઃ (અંસૌ સ્પૃષ્ટ્વા)
ઓં શ્રીકૃષ્ણ પરબ્રહ્મણે નમો નમઃ
ભૂતોચ્ચાટન
ઉત્તિષ્ઠંતુ । ભૂત પિશાચાઃ । યે તે ભૂમિભારકાઃ । યે તેષામવિરોધેન । બ્રહ્મકર્મ સમારભે । ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ ।
દૈવી ગાયત્રી ચંદઃ પ્રાણાયામે વિનિયોગઃ
પ્રાણાયામઃ
ઓં ભૂઃ । ઓં ભુવઃ । ઓગ્મ્ સુવઃ । ઓં મહઃ । ઓં જનઃ । ઓં તપઃ । ઓગ્મ્ સ॒ત્યમ્ ।
ઓં તથ્સ॑વિ॒તુર્વરે᳚ણ્યં॒ ભર્ગો॑ દે॒વસ્ય॑ ધીમહિ ।
ધિયો॒ યો નઃ॑ પ્રચોદયા᳚ત્ ॥
ઓમાપો॒ જ્યોતી॒ રસો॒ઽમૃતં॒ બ્રહ્મ॒ ભૂ-ર્ભુવ॒-સ્સુવ॒રોમ્ ॥
સંકલ્પઃ
મમોપાત્ત, દુરિત ક્ષયદ્વારા, શ્રી પરમેશ્વર-મુદ્દિસ્ય, શ્રી પરમેશ્વર પ્રીત્યર્થં, શુભે, શોભને, અભ્યુદય મુહૂર્તે, શ્રી મહાવિષ્ણો રાજ્ઞયા, પ્રવર્ત માનસ્ય, અદ્ય બ્રહ્મણઃ, દ્વિતીય પરાર્થે, શ્વેતવરાહ કલ્પે, વૈવશ્વત મન્વંતરે, કલિયુગે, પ્રથમ પાદે, (ભારત દેશઃ - જંબૂ દ્વીપે, ભરત વર્ષે, ભરત ખંડે, મેરોઃ દક્ષિણ/ઉત્તર દિગ્ભાગે; અમેરિકા - ક્રૌંચ દ્વીપે, રમણક વર્ષે, ઐંદ્રિક ખંડે, સપ્ત સમુદ્રાંતરે, કપિલારણ્યે), શોભન ગૃહે, સમસ્ત દેવતા બ્રાહ્મણ, હરિહર ગુરુચરણ સન્નિથૌ, અસ્મિન્, વર્તમાન, વ્યાવહારિક, ચાંદ્રમાન, ... સંવત્સરે, ... અયને, ... ઋતે, ... માસે, ... પક્ષે, ... તિથૌ, ... વાસરે, ... શુભ નક્ષત્ર, શુભ યોગ, શુભ કરણ, એવંગુણ, વિશેષણ, વિશિષ્ઠાયાં, શુભ તિથૌ, શ્રીમાન્, ... ગોત્રઃ, ... નામધેયઃ, ... ગોત્રસ્ય, ... નામધેયોહં ... મમ ધર્મપત્ની સમેતસ્ય, અસ્માકં સહકુટુંબાનાં, ક્ષેમસ્થૈર્ય વિજય અભય આયુરારોગ્ય ઐશ્વર્યાભિવૃધ્હ્યર્થં, ધર્માર્થ કામ મોક્ષ ચતુર્વિધ ફલ પુરુષાર્થ સિદ્દ્યર્થં, ઇષ્ટકામ્યાર્થ સિદ્ધ્યર્થં, મનોવાંછાફલ સિદ્ધર્થં, સમસ્ત દુરિતોપ શાંત્યર્થં, સમસ્ત મંગળાવાપ્યર્થં, પુત્રપૌત્રાભિવૃદ્ધ્યર્થં, સકલકાર્યેષુ સર્વદા દિગ્વિજયસિદ્ધ્યર્થં, વર્ષે વર્ષે પ્રયુક્ત શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક દેવતા-મુદ્ધિસ્ય, શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક દેવતા પ્રીત્યર્થં, કલ્પોક્ત પ્રકારેણ યાવચ્છક્તિ ધ્યાનાવાહનાદિ ષોડશોપચારપૂજાં કરિષ્યે ।
તદંગ કલશપૂજાં કરિષ્યે ॥
કલશં ગંધપુષ્પાક્ષતૈરભ્યર્ચ્ય ।
તસ્યોપરિ હસ્તં નિધાય -
કલશ પૂજ
કલશસ્ય મુખે વિષ્ણુઃ કંઠે રુદ્ર-સ્સમાહિતઃ ।
મૂલે તત્ર સ્થિતો બ્રહ્મા મધ્યે માતૃગણાસ્મૃતાઃ ॥
કુક્ષૌતુ સાગરાઃ સર્વે સપ્તદ્વ્વીપા વસુંધરા ।
ઋગ્વેદોધ યજુર્વેદ-સ્સામવેદો-હ્યધર્વણઃ ॥
અંગૈશ્ચ સહિતાસ્સર્વે કલશાંબુ સમાશ્રિતાઃ ।
આ કલશેષુ ધાવતિ પવિત્રે પરિષિચ્યતે ।
ઉક્થૈર્યજ્ઞેષુ વર્ધતે ॥
આપો॒ વા ઇ॒દગ્મ્ સર્વં॒-વિઁશ્વા॑ ભૂ॒તાન્યાપઃ॑ પ્રા॒ણા વા આપઃ॑ પ॒શવ॒ આપોઽન્ન॒માપો -ઽમૃ॑ત॒માપઃ॑ સ॒મ્રાડાપો॑ વિ॒રાડાપઃ॑ સ્વ॒રાડાપઃ॒ છંદા॒ગ્॒સ્યાપો॒ જ્યોતી॒ગ્॒ષ્યાપો॒ યજૂ॒ગ્॒ષ્યાપઃ॑ સ॒ત્યમાપઃ॒ સર્વા॑ દે॒વતા॒ આપો॒ ભૂર્ભુવ॒સ્સુવ॒રાપ॒ ઓમ્ ॥ 29.1 (તૈ. અર. 6.29.1)
ગંગે ચ યમુને ચૈવ ગોદાવરિ સરસ્વતી ।
નર્મદે સિંધુ કાવેરી જલેસ્મિન્ સન્નિધિં કુરુ ॥
આયાંતુ દેવપૂજાર્થં દુરિતક્ષયકારકાઃ ।
(કલશોદકેન પૂજાદ્રવ્યાણિ, આત્માનં, દેવં ચ સંપ્રોક્ષ્ય)
ઓં ગ॒ણાનાં᳚ ત્વા ગ॒ણપ॑તિગ્મ્ હવામહે ક॒વિં ક॑વી॒નાં ઉપ॒મશ્ર॑વસ્તવમ્ ।
જ્યે॒ષ્ઠ॒રાજં॒ બ્રહ્મ॑ણાં બ્રહ્મણસ્પત॒ આ નઃ॑ શૃ॒ણ્વન્નૂ॒તિભિ॑સ્સીદ॒ સાદ॑નમ્ ॥
શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક દેવતાયે નમઃ ।
અથ પ્રાણપ્રતિષ્ઠાપનં કરિષ્યે ।
શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા
ઓં અસુનીતે પુનરસ્માસુ ચક્ષુઃ પુનઃપ્રાણમિહ નો ધેહિ ભોગમ્ ।
જ્યોક્પશ્યેમ સૂર્યમુચ્ચરં તમનુમતે મૃડયા નઃ સ્સ્વસ્તિ ॥ ઋ.વે. - 10.59.6
અમૃતં વૈ પ્રાણા અમૃતમાપઃ પ્રાણાનેવ યથાસ્થાનમુપહ્વયતે ।
ઇત્યાદ્યેન પ્રાણપ્રતિષ્ઠાપનં કૃત્વા, નમસ્કૃત્વા ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયકાય નમઃ ।
સ્વામિન્ સર્વજગન્નાથ યાવત્પૂજાવસાનકમ્ ।
તાવત્વં પ્રીતિભાવેન બિંબેઽસ્મિન્ સન્નિધિં કુરુ ॥
આવાહિતો ભવ, સ્થાપિતો ભવ, સુમુખો ભવ, સુપ્રસન્નો ભવ, વરદો ભવ, પ્રસીદ, પ્રસીદ, પ્રસીદ ।
ષોડશોપચાર પૂજા
પ્રાર્થન
ભવસંચિતપાપૌઘ વિધ્વંસનવિચક્ષણમ્ ।
વિઘ્નાંધકારભાસ્વંતં વિઘ્નરાજમહં ભજે ॥
એકદંતં શૂર્પકર્ણં ગજવક્ત્રં ચતુર્ભુજમ્ ।
પાશાંકુશધરં દેવં ધ્યાયેત્સિદ્ધિવિનાયકમ્ ॥
ઉત્તમં ગણનાથસ્ય વ્રતં સંપત્કરં શુભમ્ ।
ભક્તાભીષ્ટપ્રદં તસ્માદ્ધ્યાયેત્તં વિઘ્નનાયકમ્ ॥
ધ્યાનં
ધ્યાયેદ્ગજાનનં દેવં તપ્તકાંચનસન્નિભમ્ ।
ચતુર્ભુજં મહાકાયં સર્વાભરણભૂષિતમ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ધ્યાયામિ ।
આવાહનં
(સહસ્રશીર્ષા ... દશાંગુળમ્)
અત્રાગચ્છ જગદ્વંદ્ય સુરરાજાર્ચિતેશ્વર ।
અનાથનાથ સર્વજ્ઞ ગૌરીગર્ભસમુદ્ભવ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ આવાહયામિ ।
આસનં
(પુરુષ એવેદગં ... અતિરોહતિ)
મૌક્તિકૈઃ પુષ્પરાગૈશ્ચ નાનારત્નૈર્વિરાજિતમ્ ।
રત્નસિંહાસનં ચારુ પ્રીત્યર્થં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ આસનં સમર્પયામિ ।
અર્ઘ્યં
(એતાવાનસ્ય ... દિવિ)
ગૌરીપુત્ર નમસ્તેઽસ્તુ શંકરપ્રિયનંદન ।
ગૃહાણાર્ઘ્યં મયા દત્તં ગંધપુષ્પાક્ષતૈર્યુતમ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ અર્ઘ્યં સમર્પયામિ ।
પાદ્યં
(ત્રિપાદૂર્ધ્વઃ ... અભિ)
ગજવક્ત્ર નમસ્તેઽસ્તુ સર્વાભીષ્ટપ્રદાયક ।
ભક્ત્યા પાદ્યં મયા દત્તં ગૃહાણ દ્વિરદાનન ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ પાદ્યં સમર્પયામિ ।
મધુપર્કઃ
દધિક્ષીરસમાયુક્તં મધ્વાજ્યેન સમન્વિતમ્ ।
મધુપર્કં ગૃહાણેદં ગજવક્ત્ર નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ મધુપર્કં સમર્પયામિ ।
આચમનીયં
(તસ્માદ્વિરાડજાયત ... પુરઃ)
અનાથનાથ સર્વજ્ઞ ગીર્વાણવરપૂજિત ।
ગૃહાણાચમનં દેવ તુભ્યં દત્તં મયા પ્રભો ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ આચમનીયં સમર્પયામિ ।
પંચામૃત સ્નાનં
પયો દધિ ઘૃતં ચૈવ શર્કરા મધુ સંયુતમ્ ।
પંચામૃતં ગૃહાણેદં સ્નાનાય ગણનાયક ॥
સ્નાનં પંચામૃતૈર્દેવ ગૃહાણ ગણનાયક ।
અનાથનાથ સર્વજ્ઞ ગીર્વાણગણપૂજિત ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ પંચામૃત સ્નાનં સમર્પયામિ ।
શુદ્ધોદક સ્નાનં
(યત્પુરુષેણ ... હવિઃ)
ગંગાદિસર્વતીર્થેભ્ય આહૃતૈરમલૈર્જલૈઃ ।
સ્નાનં કુરુષ્ય ભગવન્નુમાપુત્ર નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ શુદ્ધોદક સ્નાનં સમર્પયામિ ।
સ્નાનાનંતરં આચમનીયં સમર્પયામિ ।
વસ્ત્રં
(સપ્તાસ્યાસન્ ... પશુમ્)
રક્તવસ્ત્રદ્વયં ચારુ દેવયોગ્યં ચ મંગળમ્ ।
શુભપ્રદ ગૃહાણ ત્વં લંબોદર હરાત્મજ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ વસ્ત્રયુગ્મં સમર્પયામિ ।
યજ્ઞોપવીતં
રાજતં બ્રહ્મસૂત્રં ચ કાંચનં ચોત્તરીયકમ્ ।
ગૃહાણ દેવ સર્વજ્ઞ ભક્તાનામિષ્ટદાયક ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ યજ્ઞોપવીતં સમર્પયામિ ।
ગંધં
ચંદનાગરુ કર્પૂર કસ્તૂરી કુંકુમાન્વિતમ્ ।
વિલેપનં સુરશ્રેષ્ઠ પ્રીત્યર્થં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ શ્રીગંધાન્ ધારયામિ ।
અક્ષતાન્
અક્ષતાન્ ધવળાન્ દિવ્યાન્ શાલીયાંસ્તંડુલાન્ શુભાન્ ।
ગૃહાણ પરમાનંદ શંભુપુત્ર નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ અલંકરણાર્થં અક્ષતાન્ સમર્પયામિ ।
પુષ્પાણિ
સુગંધાનિ ચ પુષ્પાણિ જાતીકુંદમુખાનિ ચ ।
એકવિંશતિપત્રાણિ સંગૃહાણ નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ પુષ્પૈઃ પૂજયામિ ।
અથાંગપૂજા
ઓં ગણેશાય નમઃ - પાદૌ પૂજયામિ ।
ઓં એકદંતાય નમઃ - ગુલ્ફૌ પૂજયામિ ।
ઓં શૂર્પકર્ણાય નમઃ - જાનુની પૂજયામિ ।
ઓં વિઘ્નરાજાય નમઃ - જંઘે પૂજયામિ ।
ઓં આખુવાહનાય નમઃ - ઊરૂં પૂજયામિ ।
ઓં હેરંબાય નમઃ - કટિં પૂજયામિ ।
ઓં લંબોદરાય નમઃ - ઉદરં પૂજયામિ ।
ઓં ગણનાથાય નમઃ - નાભિં પૂજયામિ ।
ઓં ગણેશાય નમઃ - હૃદયં પૂજયામિ ।
ઓં સ્થૂલકંઠાય નમઃ - કંઠં પૂજયામિ ।
ઓં સ્કંદાગ્રજાય ણમહ શ્કંધૌ પૂજયામિ ।
ઓં પાશહસ્તાય ણમહ હસ્થૌ પૂજયામિ ।
ઓં ગજવક્ત્રાય નમઃ - વક્ત્રં પૂજયામિ ।
ઓં વિઘ્નહંત્રે નમઃ - નેત્રં પૂજયામિ ।
ઓં શૂર્પકર્ણાય નમઃ - કર્ણૌ પૂજયામિ ।
ઓં ફાલચંદ્રાય નમઃ - લલાટં પૂજયામિ ।
ઓં સર્વેશ્વરાય નમઃ - શિરઃ પૂજયામિ ।
ઓં વિઘ્નરાજાય નમઃ - સર્વાણ્યંગાણિ પૂજયામિ ।
અથૈકવિંશતિ પત્રપૂજ
સુમુખાયનમઃ - માચીપત્રં પૂજયામિ (દર્ભ) ।
ગણાધિપાય નમઃ - બૃહતીપત્રં પૂજયામિ ।
ઉમાપુત્રાય નમઃ - બિલ્વપત્રં પૂજયામિ (મારેડુ) ।
ગજાનનાય નમઃ - દુર્વાયુગ્મં પૂજયામિ(ગરિક) ।
હરસૂનવેનમઃ - દત્તૂરપત્રં પૂજયામિ (ઉમ્મેત્ત) ।
લંબોદરાયનમઃ - બદરીપત્રં પૂજયામિ (રેગુ) ।
ગુહાગ્રજાયનમઃ - અપામાર્ગપત્રં પૂજયામિ (ઉત્તરેણિ) ।
ગજકર્ણાયનમઃ - તુલસીપત્રં પૂજયામિ ।
એકદંતાય નમઃ - ચૂતપત્રં પૂજયામિ (આમ્ર) ।
વિકટાય નમઃ - કરવીરપત્રં પૂજયામિ (ગન્નેરુ)।
ભિન્નદંતાય નમઃ - વિષ્ણુક્રાંતપત્રં પૂજયામિ ।
વટવેનમઃ - દાડિમીપત્રં પૂજયામિ (દાનિમ્મ) ।
સર્વેશ્વરાયનમઃ - દેવદારુપત્રં પૂજયામિ ।
ફાલચંદ્રાય નમઃ - મરુવકપત્રં પૂજયામિ ।
હેરંબાયનમઃ - સિંધુવારપત્રં પૂજયામિ ।
શૂર્પકર્ણાયનમઃ - જાજીપત્રં પૂજયામિ ।
સુરાગ્રજાયનમઃ - ગંડકીપત્રં પૂજયામિ ।
ઇભવક્ત્રાયનમઃ - શમીપત્રં પૂજયામિ (જમ્મિ) ।
વિનાયકાય નમઃ - અશ્વત્થપત્રં પૂજયામિ (રાવિ) ।
સુરસેવિતાય નમઃ - અર્જુનપત્રં પૂજયામિ (મદ્દિ) ।
કપિલાય નમઃ - અર્કપત્રં પૂજયામિ (જિલ્લેડુ) ।
શ્રી ગણેશ્વરાય નમઃ - એકવિંશતિ પત્રાણિ પૂજયામિ ।
એકવિંશતિ પુષ્પ પૂજા
ઓં પંચાસ્ય ગણપતયે નમઃ - પુન્નાગ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં મહા ગણપતયે નમઃ - મંદાર પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં ધીર ગણપતયે નમઃ - દાડિમી પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં વિષ્વક્સેન ગણપતયે નમઃ - વકુળ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં આમોદ ગણપતયે નમઃ - અમૃણાળ(તામર) પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં પ્રમથ ગણપતયે નમઃ - પાટલી પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં રુદ્ર ગણપતયે નમઃ - દ્રોણ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં વિદ્યા ગણપતયે નમઃ - ધત્તૂર પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં વિઘ્ન ગણપતયે નમઃ - ચંપક પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં દુરિત ગણપતયે નમઃ - રસાલ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં કામિતાર્થપ્રદ ગણપતયે નમઃ - કેતકી પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં સમ્મોહ ગણપતયે નમઃ - માધવી પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં વિષ્ણુ ગણપતયે નમઃ - શમ્યાક પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં ઈશ ગણપતયે નમઃ - અર્ક પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં ગજાસ્ય ગણપતયે નમઃ - કલ્હાર પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં સર્વસિદ્ધિ ગણપતયે નમઃ - સેવંતિકા પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં વીર ગણપતયે નમઃ - બિલ્વ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં કંદર્પ ગણપતયે નમઃ - કરવીર પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં ઉચ્છિષ્ઠ ગણપતયે નમઃ - કુંદ પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં બ્રહ્મ ગણપતયે નમઃ - પારિજાત પુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઓં જ્ઞાન ગણપતયે નમઃ - જાતી પુષ્પં સમર્પયામિ ।
એકવિંશતિ દૂર્વાયુગ્મ પૂજા
ઓં ગણાધિપાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં પાશાંકુશધરાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં આખુવાહનાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં વિનાયકાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં ઈશપુત્રાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં સર્વસિદ્ધિપ્રદાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં એકદંતાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં ઇભવક્ત્રાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં મૂષકવાહનાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં કુમારગુરવે નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં કપિલવર્ણાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં બ્રહ્મચારિણે નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં મોદકહસ્તાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં સુરશ્રેષ્ઠાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં ગજનાસિકાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં કપિત્થફલપ્રિયાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં ગજમુખાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં સુપ્રસન્નાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં સુરાગ્રજાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં ઉમાપુત્રાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં સ્કંદપ્રિયાય નમઃ - દૂર્વાયુગ્મં સમર્પયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ નાનાવિધ પત્ર પુષ્પાણિ સમર્પયામિ ।
શ્રી વિનાયક અષ્ટોત્તરશત નામ પૂજા
ઓં ગજાનનાય નમઃ
ઓં ગણાધ્યક્ષાય નમઃ
ઓં વિઘ્નરાજાય નમઃ
ઓં વિનાયકાય નમઃ
ઓં દ્વૈમાતુરાય નમઃ
ઓં દ્વિમુખાય નમઃ
ઓં પ્રમુખાય નમઃ
ઓં સુમુખાય નમઃ
ઓં કૃતિને નમઃ
ઓં સુપ્રદીપ્તાય નમઃ (10)
ઓં સુખનિધયે નમઃ
ઓં સુરાધ્યક્ષાય નમઃ
ઓં સુરારિઘ્નાય નમઃ
ઓં મહાગણપતયે નમઃ
ઓં માન્યાય નમઃ
ઓં મહાકાલાય નમઃ
ઓં મહાબલાય નમઃ
ઓં હેરંબાય નમઃ
ઓં લંબજઠરાય નમઃ
ઓં હ્રસ્વગ્રીવાય નમઃ (20)
ઓં પ્રથમાય નમઃ
ઓં પ્રાજ્ઞાય નમઃ
ઓં પ્રમોદાય નમઃ
ઓં મોદકપ્રિયાય નમઃ
ઓં વિઘ્નકર્ત્રે નમઃ
ઓં વિઘ્નહંત્રે નમઃ
ઓં વિશ્વનેત્રે નમઃ
ઓં વિરાટ્પતયે નમઃ
ઓં શ્રીપતયે નમઃ
ઓં વાક્પતયે નમઃ (30)
ઓં શૃંગારિણે નમઃ
ઓં આશ્રિતવત્સલાય નમઃ
ઓં શિવપ્રિયાય નમઃ
ઓં શીઘ્રકારિણે નમઃ
ઓં શાશ્વતાય નમઃ
ઓં બલ્વાન્વિતાય નમઃ
ઓં બલોદ્દતાય નમઃ
ઓં ભક્તનિધયે નમઃ
ઓં ભાવગમ્યાય નમઃ
ઓં ભાવાત્મજાય નમઃ (40)
ઓં અગ્રગામિને નમઃ
ઓં મંત્રકૃતે નમઃ
ઓં ચામીકર પ્રભાય નમઃ
ઓં સર્વાય નમઃ
ઓં સર્વોપાસ્યાય નમઃ
ઓં સર્વકર્ત્રે નમઃ
ઓં સર્વનેત્રે નમઃ
ઓં સર્વસિદ્ધિપ્રદાય નમઃ
ઓં સર્વસિદ્ધાય નમઃ
ઓં સર્વવંદ્યાય નમઃ (50)
ઓં નર્વસિદ્દિ-પ્રદાય નમઃ
ઓં પંચહસ્તાય નમઃ
ઓં પાર્વતીનંદનાય નમઃ
ઓં પ્રભવે નમઃ
ઓં કુમાર ગુરવે નમઃ
ઓં કુંજરાસુર-ભંજનાય નમઃ
ઓં કાંતિમતે નમઃ
ઓં ધૃતિમતે નમઃ
ઓં કામિને નમઃ
ઓં કપિત્થફલપ્રિયાય નમઃ (60)
ઓં બ્રહ્મચારિણે નમઃ
ઓં બ્રહ્મરૂપિણે નમઃ
ઓં મહોદરાય નમઃ
ઓં મદોત્કટાય નમઃ
ઓં મહાવીરાય નમઃ
ઓં મંત્રિણે નમઃ
ઓં મંગળસુસ્વરાય નમઃ
ઓં પ્રમદાય નમઃ
ઓં જ્યાયસે નમઃ
ઓં યક્ષિકિન્નરસેવિતાય નમઃ (70)
ઓં ગંગાસુતાય નમઃ
ઓં ગણાધીશાય નમઃ
ઓં ગંભીરનિનદાય નમઃ
ઓં વટવે નમઃ
ઓં જ્યોતિષે નમઃ
ઓં અક્રાંત-પદચિત્પ્રભવે નમઃ
ઓં અભીષ્ટવરદાય નમઃ
ઓં મંગળપ્રદાય નમઃ
ઓં અવ્યક્ત રૂપાય નમઃ
ઓં પુરાણપુરુષાય નમઃ (80)
ઓં પૂષ્ણે નમઃ
ઓં પુષ્કરોત્ક્ષિપ્ત-વારણાય નમઃ
ઓં અગ્રગણ્યાય નમઃ
ઓં અગ્રપૂજ્યાય નમઃ
ઓં અપાકૃતપરાક્રમાય નમઃ
ઓં સત્યધર્મિણે નમઃ
ઓં સખ્યૈ નમઃ
ઓં સારાય નમઃ
ઓં સરસાંબુનિધયે નમઃ
ઓં મહેશાય નમઃ (90)
ઓં વિશદાંગાય નમઃ
ઓં મણિકિંકિણી મેખલાય નમઃ
ઓં સમસ્તદેવતામૂર્તયે નમઃ
ઓં સહિષ્ણવે નમઃ
ઓં બ્રહ્મવિદ્યાદિ દાનભુવે નમઃ
ઓં વિષ્ણવે નમઃ
ઓં વિષ્ણુપ્રિયાય નમઃ
ઓં ભક્તજીવિતાય નમઃ
ઓં ઐશ્વર્યકારણાય નમઃ
ઓં સતતોત્થિતાય નમઃ (100)
ઓં વિષ્વગ્દૃશેનમઃ
ઓં વિશ્વરક્ષા-વિધાનકૃતે નમઃ
ઓં કળ્યાણગુરવે નમઃ
ઓં ઉન્મત્તવેષાય નમઃ
ઓં પરજયિને નમઃ
ઓં સમસ્ત જગદાધારાય નમઃ
ઓં સર્વૈશ્વર્યપ્રદાય નમઃ
ઓં શ્રી વિઘ્નેશ્વરાય નમઃ (108)
શ્રી મહાગણાધિપતયે નમઃ ।
નાનાવિધ પરિમળ પત્રપુષ્પ પૂજાં સમર્પયામિ ।
ધૂપં
દશાંગં ગુગ્ગુલોપેતં સુગંધિ સુમનોહરમ્ ।
ઉમાસુત નમસ્તુભ્યં ગૃહાણ વરદો ભવ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ધૂપમાઘ્રાપયામિ ।
દીપં
સાજ્યં ત્રિવર્તિસંયુક્તં વહ્નિના દ્યોતિતં મયા ।
ગૃહાણ મંગળં દીપં ઈશપુત્ર નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ દીપં દર્શયામિ ।
નૈવેદ્યં
સુગંધાન્ સુકૃતાંશ્ચૈવ મોદકાન્ ઘૃત પાચિતાન્ ।
નૈવેદ્યં ગૃહ્યતાં દેવ ચણમુદ્ગૈઃ પ્રકલ્પિતાન્ ॥
ભક્ષ્યં ભોજ્યં ચ લેહ્યં ચ ચોષ્યં પાનીયમેવ ચ ।
ઇદં ગૃહાણ નૈવેદ્યં મયા દત્તં વિનાયક ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ નૈવેદ્યં સમર્પયામિ ।
તાંબૂલં
પૂગીફલસમાયુક્તં નાગવલ્લીદળૈર્યુતમ્ ।
કર્પૂરચૂર્ણસંયુક્તં તાંબૂલં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ તાંબૂલં સમર્પયામિ ।
તાંબૂલ ચર્વણાનંતરં આચમનીયં સમર્પયામિ ।
નીરાજનં
ઘૃતવર્તિ સહસ્રૈશ્ચ કર્પૂરશકલૈસ્તથા ।
નીરાજનં મયા દત્તં ગૃહાણ વરદો ભવ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ નીરાજનં સમર્પયામિ ।
નીરાજનાનંતરં આચમનીયં સમર્પયામિ ।
મંત્રપુષ્પં
ગણાધિપ નમસ્તેઽસ્તુ ઉમાપુત્રાઘનાશન ।
વિનાયકેશતનય સર્વસિદ્ધિપ્રદાયક ॥
એકદંતૈકવદન તથા મૂષકવાહન ।
કુમારગુરવે તુભ્યમર્પયામિ સુમાંજલિમ્ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
પ્રદક્ષિણં
પ્રદક્ષિણં કરિષ્યામિ સતતં મોદકપ્રિય ।
મદ્વિઘ્નં હરયે શીઘ્રં ભક્તાનામિષ્ટદાયક ॥
આખુવાહન દેવેશ વિશ્વવ્યાપિન્ વિનાયક ।
પ્રદક્ષિણં કરોમિ ત્વાં પ્રસીદ વરદો ભવ ॥
યાનિ કાનિ ચ પાપાનિ જન્માંતરકૃતાનિ ચ ।
તાનિ તાનિ પ્રણશ્યંતિ પ્રદક્ષિણ પદે પદે ॥
પાપોઽહં પાપકર્માઽહં પાપાત્મા પાપસંભવઃ ।
ત્રાહિ માં કૃપયા દેવ શરણાગતવત્સલ ॥
અન્યથા શરણં નાસ્તિ ત્વમેવ શરણં મમ ।
તસ્માત્કારુણ્ય ભાવેન રક્ષ રક્ષ ગણાધિપ ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ આત્મપ્રદક્ષિણ નમસ્કારાન્ સમર્પયામિ ।
સાષ્ટાંગ નમસ્કારં
નમો નમો ગણેશાય નમસ્તે વિશ્વરૂપિણે ।
નિર્વિઘ્નં કુરુ મે કામં નમામિ ત્વાં ગજાનના ॥
અગજાનન પદ્માર્કં ગજાનન મહર્નિશમ્ ।
અનેકદં તં ભક્તાનાં એકદંતમુપાસ્મહે ॥
નમસ્તે ભિન્નદંતાય નમસ્તે હરસૂનવે ।
મમાભીષ્ટપ્રદો ભૂયો વિનાયક નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ સાષ્ટાંગ નમસ્કારં સમર્પયામિ ।
પ્રાર્થન
પ્રસીદ દેવદેવેશ પ્રસીદ ગણનાયક ।
ઈપ્સિતં મે વરં દેહિ પરત્ર ચ પરાંગતિમ્ ॥
વિનાયક વરં દેહિ મહાત્મન્ મોદકપ્રિય ।
અવિઘ્નં કુરુ મે દેવ સર્વકાર્યેષુ સર્વદા ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ પ્રાર્થન નમસ્કારાન્ સમર્પયામિ ।
રાજોપચાર પૂજા
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । છત્રમાચ્છાદયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । ચામરૈર્વીજયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । ગીતં શ્રાવયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । નૃત્યં દર્શયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । વાદ્યં ઘોષયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । આંદોળિકાન્ આરોહયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । અશ્વાન્ આરોહયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । ગજાન્ આરોહયામિ ।
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ । સમસ્ત રાજોપચારાન્ દેવોપચારાન્ સમર્પયામિ ।
પુનરર્ઘ્યં
અર્ઘ્યં ગૃહાણ હેરંબ વરપ્રદ વિનાયક ।
ગંધપુષ્પાક્ષતૈર્યુક્તં ભક્ત્યા દત્તં મયા પ્રભો ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યમ્ ।
નમસ્તુભ્યં ગણેશાય નમસ્તે વિઘ્નનાયક ।
પુનરર્ઘ્યં પ્રદાસ્યામિ ગૃહાણ ગણનાયક ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યમ્ ।
નમસ્તે ભિન્નદંતાય નમસ્તે હરસૂનવે ।
યિદમર્ઘ્યં પ્રદાસ્યામિ ગૃહાણ ગણનાયક ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યમ્ ।
ગૌર્યંગમલસંભૂત સ્વામિ જ્યેષ્ઠ વિનાયક ।
ગણેશ્વર ગૃહાણાર્ઘ્યં ગજાનન નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી વરસિદ્ધિ વિનાયક સ્વામિને નમઃ ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યં ઇદમર્ઘ્યમ્ ।
સમર્પણં
યસ્ય સ્મૃત્યા ચ નામોક્ત્યા તપઃ પૂજા ક્રિયાદિષુ ।
ન્યૂનં સંપૂર્ણતાં યાતિ સદ્યો વંદે ગજાનનમ્ ॥
મંત્રહીનં ક્રિયાહીનં ભક્તિહીનં વિનાયક ।
યત્પૂજિતં મયા દેવ પરિપૂર્ણં તદસ્તુ તે ॥
અનયા ધ્યાનાવહનાદિ ષોડશોપચાર પૂજયા ભગવાન્ સર્વાત્મકઃ શ્રી સિદ્ધિ વિનાયકઃ સ્વામિ સુપ્રીતો સુપ્રસન્નો વરદો ભવંતુ ।
વિઘ્નેશ્વર કથા
A very long time ago, sages who had accomplished the most intense meditative vows and other distinguished brahmins had gathered in the Naimisha forest to ask Sūta, an accomplished Sage, if there was any sacred vow that one can undertake so as to complete one’s work or initiative without any obstacles and can bear fruits of labour as desired, and that if there was one, they requested him to kindly throw light upon it.
Upon being greeted with verbal niceties in this manner, Sage Sūta, who was an erudite Puranic scholar and a master of all Shastras, says, “In the past, during the gory war for the kingdom of Hastinapura between the cousins – Pāndavas and Kauravas, the eldest of the Pandavas, Dharma Rāja (Yudhishtira) requests Krishna to enlighten him of the God who is to be prayed to win the war and of a sacred vow that when carried out would help win back the lost kingdom.
To this, Lord Krishna answers that every year, on the 4th day of the bright fortnight in the Bhādrapada month, one must perform Sri Varasiddhi Vināyaka Vrata. He adds that the vower must bathe with sesame seed oil, dressed in clean and new clothes, be clean minded on that day and to the best of his strength and ability, make an idol of the Lord using gold, silver, copper or clay, and pray to this idol. He further adds that this idol of Ganesha must be Ekadanta – one-toothed (one-tusked); Shurpa-karna – comprising of ears like a winnowing fan; Chatur-bhuja – the one with four hands, and there’s a noose, elephant goad, kadubu – a traditional stuffed dessert and Abhaya mudra – a gesture of fearlessness in each of his hands. This idol is seated on a well-decorated ornamental dais and is to be worshipped with bhakti – infallible devotion. The vower must offer sandalwood in the name of Ganadhipa (The chief of all Ganas or clans); flowers in the name of Vināyaka (the one without a ruler); incense sticks in the name of Umasuta (the son of Goddess Uma); lamps lit using cotton wicks soaked in ghee, in the name of Rudrapriya (the one loved by Lord Rudra); twenty-one modaks (fried or steamed stuffed dumplings) in the name of Vighna-nāshaka (the destroyer of Obstacles); twenty-one fresh Bermuda grass strips, while chanting twenty-one Ganadhipa names, and aarti (a religious ritual where in a flame/light is offered to the deity) using camphor. Ten of the twenty-one modaks should be donated to needy people along with dakshina (a token of offering either in money or material gifts) and their blessings are to be accepted.
If thus done, all the good-intentioned goals and aspirations shall fructify. Earlier, Lord Shiva during the burning of Tripura; King Rāma during the search for his wife, Sīta; Bhagīratha who got the river Gangā to the earth; the Gods and demons during the churning of ocean for Amrita (the elixir of life) and Samba, ailing with leprosy, had performed and gained blessings by observing Varasiddhi Vināyaka Vrata. And thus, Krishna persuaded Yudhishtira to undertake this sacred vow to win back his kingdom.”
“By observing this vrata, the impoverished gain wealth, the childless beget offspring, a married woman is guaranteed with long companionship, students earn useful knowledge, and a maiden would be blessed with a perfect husband.” Thus, Sage Sūta preaches the other saints about the Varasiddhi Vināyaka Vrata and summarizes that one would befall wrongful accusations if one peeks at the Moon on the fourth day of the bright fortnight in the Bhādrapada month. As a remedy, one must listen to the Syamantakopakhyana (an apologue about a jewel named Syamantaka). Upon hearing this, the other scholarly monks request Sage Sūta to elaborate about the legend behind Syamantaka jewel.
શ્યમંતકોપાખ્યાન (The legend of the Syamantaka Jewel)
A very long time ago, Lord Shiva anoints Ganesha as the chief of all Ganas (clan of attendants to Lord Shiva), blesses him with the eight classical siddhis (accomplishments) and buddhi (knowledge) as his two wives in the presence of all the Gods. Lord Brahma further blesses that anyone who offers twenty-one modaks to Lord Ganesha, their hard work shall be fructified with the blessings of the Lord Ganesha. Saying so, Lord Brahma offers twenty-one modaks to Lord Ganesha and seeks blessings to carry on his work of Creation without any impediments. The blissful Ganesha then happens to set off on his vehicle – the mouse along with his two wives, Siddhi and Buddhi on a relaxed vacation.
As He passed by the haughty Chandra (the Moon personified), who was arrogant of his beauty, in the Chandraloka (the Moon), He was laughed at in a condescending manner by Chandra. The enraged Ganesha curses that his beauty shall wane. Chandra gets terrified of the curse and hides under a lotus. The other Gods found pity and persuaded Chandra to offer respectful apologies to the Lord. Upon doing so, an obliging Ganesha, offered to reduce the gravity of curse and announced that anyone who peeks at Chandra on the fourth day of the bright fortnight in the Bhādrapada month shall be subject to wrongful accusations, and to be released of the perilous bane, one must read or listen to the legend of Syamantaka jewel. Chandra was filled with humility and devotion and observed the Varasiddhi Vināyaka Vrata as a token of gratitude.
In the Dwapara Yuga, Lord Narayana incarnates as the son of Vasudeva and Devaki, bearing the name Krishna, with a sole intention of relieving the earth of all the evils (and thus reducing the load it bears). Ugrasena’s son Satrājit, a Yadava nobleman prayed ardently to the Sun God. Upon being delighted by his devotion, the Sun God appears in front of him as a dazzling fiery shape. Satrājit requests the Lord to appear in a less blinding form. The Sun God removes the Syamantaka jewel off his neck so as to show His real self with a body like burnished copper and slightly red eyes. Satrājit was elated and offered his greetings and adorations, for which he was gifted with the boon of Syamantaka jewel. He was also apprised that if worn with utter austerity and cleanliness (with respect to both body and mind), the jewel would bestow eight folds of gold each day. When Satrājit returned to Dwāraka with Syamantaka jewel around his neck, people mistook him for the Sun God. He later presented it to his brother Prasena, who was also a ruler of the Yādava province.
On one such day, Prasena happened to wear the Syamantaka jewel and set off hunting with Krishna and Balarāma. In the forest, Prasena was killed unfortunately by a lion that takes the jewel along with it. However, later, the lion was killed by the king of bears, Jāmbavanta, who adorned this jewel on his daughter, Jāmbavati in his cave.
At the same time, as Krishna returned to Dwāraka, a wrongful rumour spread across the city like wildfire alleging that Krishna killed Prasena in the forest for the Syamantaka jewel. Krishna having felt miserable at this blame, learnt from Sage Narada that performing Varasiddhi Vināyaka Vrata on the fourth day of the bright fortnight in the Bhādrapada month would liberate him of all the blame. Having followed his instructions, Krishna set off to the forest, tracing the whereabouts of Prasena. The path led him to the traces of Prasena and the lion, both of whom were dead by then, and then to the cave of Jāmbavanta. Krishna discovered the Syamantaka jewel around Jāmbavati. An overjoyed Krishna blew his conch and attracted the attention of Jāmbavanta. A violent war broke out between the two inside the cave for twenty-one days. The people outside the cave almost lost hopes that Krishna would make it alive, while inside the cave Krishna had to engage for a very long time to gradually tire out Jāmbavanta. Eventually, Krishna presents his Rāmāvatāra (incarnation as Lord Rāma) and thus reveals that He is indeed the respected friend of Jāmbavanta from the Treta Yuga. Jāmbavanta then, graciously accepts defeat and offers his daughter Jāmbavati in marriage to Krishna. And then, along with her even the Syamantaka jewel makes its way to Dwāraka. Krishna goes on to return the jewel to Satrājit, who upon knowing the truth, offers his daughter Satyabhāma in marriage to Krishna and lets him keep the Syamantaka jewel. Thus, the peeking of Chandra on that particular day and the corresponding observance of Varasiddhi Vināyaka Vrata absolved Krishna off the wrongful accusation.
Similarly, anyone who happens to catch a glimpse of the moon on the fourth day of Bhādrapada month, during the bright fortnight can chant the following verse to be free of the consequences:
સિંહઃ પ્રસેનમવધીત્ સિંહો ઝ્āંબવતા હતઃ ।
સુકુમારક મા રોદીઃ તવ-હ્યેષ-શ્શ્યમંતકઃ ॥
ઇતિ ધાત્ર્યુક્ત સુશ્લોકં યશ્ચ સ્મૃત્યા જલં પિબેત્ ।
દૈવદૃષ્ટ નષ્ટ ચંદ્ર દોષાદેવ પ્રમુચ્યતે ।
A lion killed Prasena; the lion was killed by Jāmbavan.
Don't cry, O dear child! This Syamantaka jewel is yours.
The one who reads this Sloka and drinks water afterwards will not face any wrongful blame even when they see the moon on this day.
Also, one is not just liberated from wrongful blame due to such circumstances by either reading or listening to this legend about the Syamantaka jewel but is also blessed with all kinds of comforts and happiness by Ganesha. It is in this way, Sage Sūta explains about the story behind Varasiddhi Vināyaka to all the scholars and monks seated in his hermitage.
Thus, ends the excerpt from Skānda Purāna about the Legend of Syamantaka Jewel.
ઉદ્વાસન
ય॒જ્ઞેન॑ ય॒જ્ઞમ॑યજંત દે॒વાઃ । તાનિ॒ ધર્મા॑ણિ પ્રથ॒માન્યા॑સન્ન્ ।
તે હ॒ નાકં॑ મહિ॒માનઃ॑ સચંતે । યત્ર॒ પૂર્વે॑ સા॒ધ્યાઃ સંતિ॑ દે॒વાઃ ॥
અસ્મિન્ બિંબે પ્રતિષ્ઠિતં વરસિદ્ધિ વિનાયકં યથાસ્થાનમુદ્વાસયમિ ॥
સંકટ નાશન ગણેશ સ્તોત્રં
પ્રણમ્ય શિરસા દેવં ગૌરીપુત્રં વિનાયકમ્ ।
ભક્તાવાસં સ્મરેન્નિત્યમાયુષ્કામાર્થસિદ્ધયે ॥ 1 ॥
પ્રથમં વક્રતુંડં ચ એકદંતં દ્વિતીયકમ્ ।
તૃતીયં કૃષ્ણપિંગાક્ષં ગજવક્ત્રં ચતુર્થકમ્ ॥ 2 ॥
લંબોદરં પંચમં ચ ષષ્ઠં વિકટમેવ ચ ।
સપ્તમં વિઘ્નરાજં ચ ધૂમ્રવર્ણં તથાષ્ટમમ્ ॥ 3 ॥
નવમં ભાલચંદ્રં ચ દશમં તુ વિનાયકમ્ ।
એકાદશં ગણપતિં દ્વાદશં તુ ગજાનનમ્ ॥ 4 ॥
દ્વાદશૈતાનિ નામાનિ ત્રિસંધ્યં યઃ પઠેન્નરઃ ।
ન ચ વિઘ્નભયં તસ્ય સર્વસિદ્ધિકરં પરમ્ ॥ 5 ॥
વિદ્યાર્થી લભતે વિદ્યાં ધનાર્થી લભતે ધનમ્ ।
પુત્રાર્થી લભતે પુત્રાન્મોક્ષાર્થી લભતે ગતિમ્ ॥ 6 ॥
જપેદ્ગણપતિસ્તોત્રં ષડ્ભિર્માસૈઃ ફલં લભેત્ ।
સંવત્સરેણ સિદ્ધિં ચ લભતે નાત્ર સંશયઃ ॥ 7 ॥
અષ્ટભ્યો બ્રાહ્મણેભ્યશ્ચ લિખિત્વા યઃ સમર્પયેત્ ।
તસ્ય વિદ્યા ભવેત્સર્વા ગણેશસ્ય પ્રસાદતઃ ॥ 8 ॥
ઇતિ શ્રીનારદપુરાણે સંકષ્ટનાશનં નામ ગણેશ સ્તોત્રમ્ ।
વિનાયક મંગળાચરણં (તેલુગુ)
ઉ ॥ તોંડમુનેકદંતમુ તોરપુ બોજ્જયુ વામ હસ્તમુન્
મેંડુગ મ્રોયુ ગજ્જેલુ મેલ્લનિ ચૂપુલુ મંદહાસમુન્
કોંડોક ગુજ્જુ રૂપમુન કોરિન વિદ્યલકેલ્લ નોજ્જવૈ
યુંડેડુ પાર્વતી તનય ઓયિ ગણાધિપા! નીકુ મ્રોક્કેદન્
તોલુત નવિઘ્નમસ્તનુચુ ધૂર્જટી નંદન નીકુ મ્રોક્કેદન્
ફલિતમુ સેયવય્ય નિનુ પ્રાર્ધન જેસેદ નેકદંત ના
વલપટિ ચેતિ ઘંટમુન વાક્કુન નેપુડુ બાયકુંડુમી
તલપુન નિન્નુ વેડેદનુ દૈવગણાધિપ લોક નાયકા!
ક ॥ તલચિતિને ગણનાથુનિ
તલચિતિને વિઘ્નપતિનિ દલચિન પનિગા
દલચિતિને હેરંબુનિ
દલચિન ના વિઘ્નમુલનુ તોલગુટ કોરકુન્
અટુકુલુ કોબ્બરિ પલુકુલુ
ચિટિ બેલ્લમુ નાનુબ્રાલુ ચેરકુ રસંબુન્
નિટલાક્ષુનગ્ર સુતુનકુ
પટુકરમુગ વિંદુ ચેતુ પ્રાર્થિંતુ મદિન્
ઓ બોજ્જગણપય્ય ની બંટુ નેનય્ય – ઉંડ્રાળ્ળ મીદિકિ દંડુ પંપુ ।
કમ્મનિ નેય્યિયુ કડુમુદ્દપપ્પુનુ – બોજ્જવિરુગગ દિનુચુ પોરલુકોનુચુ
। જય મંગળં નિત્ય શુભ મંગળમ્ ।
વેંડિપળ્ળેરમુલો વેયિવેલ મુત્યાલુ – કોંડલુગ નીલમુલુ કલિયબોસિ ।
મેંડુગનુ હારમુલુ મેડનિંડ વેસિકોનિ – દંડિગા નીકિત્તુ ધવળારતિ ॥ જય ॥
શ્રીમૂર્તિવંદ્યુનકુ ચિન્મયાનંદુનકુ - ભાસુરસ્તોત્રુનકુ શાશ્વતુનકુ ।
સોમાર્કનેત્રુનકુ સુંદરાકારુનકુ - કામરૂપુનકુ શ્રી ગણનાધુનકુનુ ॥ જય ॥
એકદંતંબુનુ એલ્લગજવદનંબુ – બાગયિન તોંડંબુ વલપુ કડુપુ ।
જોકયુન મૂષિકમુ સોરિદિનેક્કાડુચુનુ – ભવ્યુડગુ દેવગણપતિકિ નિપુડુ ॥ જય ॥
ચેંગલ્વ ચેમંતિ ચેલરેગિ ગન્નેરુ તામરલુ તંગેડુ તરચુગાનુ ।
પુષ્પજાતુલુ તેચ્ચિ પૂજિંતુ નેનેપુડુ બહુબુદ્ધિ ગણપતિકિ બાગુગાનુ ॥જય ॥
