પૂર્વાંગ પૂજા
શ્રીમહાગણાધિપતયે નમઃ ।
શ્રી ગુરુભ્યો નમઃ ।
હરિઃ ઓમ્ ।
શુચિઃ
અપવિત્રઃ પવિત્રો વા સર્વાવસ્થાં ગતોઽપિ વા ।
યઃ સ્મરેત્ પુંડરીકાક્ષં સ બાહ્યાભ્યંતરઃ શુચિઃ ॥
પુંડરીકાક્ષ પુંડરીકાક્ષ પુંડરીકાક્ષાય નમઃ ॥
પ્રાર્થના
શુક્લાંબરધરં-વિઁષ્ણું શશિવર્ણં ચતુર્ભુજમ્ ।
પ્રસન્નવદનં ધ્યાયેત્ સર્વવિઘ્નોપશાંતયે ॥
અગજાનન પદ્માર્કં ગજાનનમહર્નિશમ્ ।
અનેકદં તં ભક્તાનાં એકદંતમુપાસ્મહે ॥
દે॒વીં-વાઁચ॑મજનયંત દે॒વાસ્તાં-વિઁ॒શ્વરૂ॑પાઃ પ॒શવો॑ વદંતિ ।
સા નો॑ મં॒દ્રેષ॒મૂર્જં॒ દુહા॑ના ધે॒નુર્વાગ॒સ્માનુપ॒ સુષ્ટુ॒તૈતુ॑ ॥
યઃ શિવો નામ રૂપાભ્યાં-યાઁ દેવી સર્વમંગળા ।
તયોઃ સંસ્મરણાન્નિત્યં સર્વદા જય મંગળમ્ ॥
તદેવ લગ્નં સુદિનં તદેવ
તારાબલં ચંદ્રબલં તદેવ ।
વિદ્યાબલં દૈવબલં તદેવ
લક્ષ્મીપતે તેઽંઘ્રિયુગં સ્મરામિ ॥
ગુરુર્બ્રહ્મા ગુરુર્વિષ્ણુઃ ગુરુર્દેવો મહેશ્વરઃ ।
ગુરુઃ સાક્ષાત્ પરબ્રહ્મ તસ્મૈ શ્રીગુરવે નમઃ ॥
લાભસ્તેષાં જયસ્તેષાં કુતસ્તેષાં પરાભવઃ ।
એષામિંદીવરશ્યામો હૃદયસ્થો જનાર્દનઃ ॥
સર્વમંગળ માંગળ્યે શિવે સર્વાર્થસાધિકે ।
શરણ્યે ત્ર્યંબકે ગૌરી નારાયણિ નમોઽસ્તુ તે ॥
શ્રીલક્ષ્મીનારાયણાભ્યાં નમઃ ।
ઉમામહેશ્વરાભ્યાં નમઃ ।
વાણીહિરણ્યગર્ભાભ્યાં નમઃ ।
શચીપુરંદરાભ્યાં નમઃ ।
અરુંધતીવસિષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
શ્રીસીતારામાભ્યાં નમઃ ।
માતાપિતૃભ્યો નમઃ ।
સર્વેભ્યો મહાજનેભ્યો નમઃ ।
આચમ્ય
ઓં કેશવાય સ્વાહા ।
ઓં નારાયણાય સ્વાહા ।
ઓં માધવાય સ્વાહા ।
ઓં ગોવિંદાય નમઃ ।
ઓં-વિઁષ્ણવે નમઃ ।
ઓં મધુસૂદનાય નમઃ ।
ઓં ત્રિવિક્રમાય નમઃ ।
ઓં-વાઁમનાય નમઃ ।
ઓં શ્રીધરાય નમઃ ।
ઓં હૃષીકેશાય નમઃ ।
ઓં પદ્મનાભાય નમઃ ।
ઓં દામોદરાય નમઃ ।
ઓં સંકર્ષણાય નમઃ ।
ઓં-વાઁસુદેવાય નમઃ ।
ઓં પ્રદ્યુમ્નાય નમઃ ।
ઓં અનિરુદ્ધાય નમઃ ।
ઓં પુરુષોત્તમાય નમઃ ।
ઓં અધોક્ષજાય નમઃ ।
ઓં નારસિંહાય નમઃ ।
ઓં અચ્યુતાય નમઃ ।
ઓં જનાર્દનાય નમઃ ।
ઓં ઉપેંદ્રાય નમઃ ।
ઓં હરયે નમઃ ।
ઓં શ્રીકૃષ્ણાય નમઃ ।
દીપારાધનમ્
દીપસ્ત્વં બ્રહ્મરૂપોઽસિ જ્યોતિષાં પ્રભુરવ્યયઃ ।
સૌભાગ્યં દેહિ પુત્રાંશ્ચ સર્વાન્કામાંશ્ચ દેહિ મે ॥
ભો દીપ દેવિ રૂપસ્ત્વં કર્મસાક્ષી હ્યવિઘ્નકૃત્ ।
યાવત્પૂજાં કરિષ્યામિ તાવત્ત્વં સુસ્થિરો ભવ ॥
દીપારાધન મુહૂર્તઃ સુમુહૂર્તોઽસ્તુ ॥
પૂજાર્થે હરિદ્રા કુંકુમ વિલેપનં કરિષ્યે ॥
ભૂતોચ્ચાટનમ્
ઉત્તિષ્ઠંતુ ભૂતપિશાચાઃ ય એતે ભૂમિ ભારકાઃ ।
એતેષામવિરોધેન બ્રહ્મકર્મ સમારભે ॥
અપસર્પંતુ તે ભૂતા યે ભૂતા ભૂમિસંસ્થિતાઃ ।
યે ભૂતા વિઘ્નકર્તારસ્તે ગચ્છંતુ શિવાઽજ્ઞયા ॥
પ્રાણાયામમ્
ઓં ભૂઃ ઓં ભુવઃ॑ ઓગ્ં સુવઃ॑ ઓં મહઃ॑ ઓં જનઃ॑ ઓં તપઃ॑ ઓગ્ં સત્યમ્ ।
ઓં તત્સ॑વિતુ॒ર્વરે᳚ણ્યં॒ ભ॒ર્ગો॑ દે॒વસ્ય॑ ધી॒મહિ ।
ધિયો॒ યો નઃ॑ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ।
ઓમાપો॒ જ્યોતી॒ રસો॒ઽમૃતં॒ બ્રહ્મ॒ ભૂર્ભુવ॒સ્સુવ॒રોમ્ ॥
સંકલ્પમ્
મમ ઉપાત્ત સમસ્ત દુરિતક્ષય દ્વારા શ્રીપરમેશ્વરમુદ્દિશ્ય શ્રીપરમેશ્વર પ્રીત્યર્થં શુભાભ્યાં શુભે શોભને મુહૂર્તે શ્રીમહાવિષ્ણોરાજ્ઞયા પ્રવર્તમાનસ્ય અદ્ય બ્રહ્મણઃ દ્વિતીયપરાર્થે શ્વેતવરાહકલ્પે વૈવસ્વતમન્વંતરે કલિયુગે પ્રથમપાદે જંબૂદ્વીપે ભારતવર્ષે ભરતખંડે મેરોઃ દક્ષિણ દિગ્ભાગે શ્રીશૈલસ્ય …… પ્રદેશે ……, …… નદ્યોઃ મધ્યપ્રદેશે લક્ષ્મીનિવાસગૃહે સમસ્ત દેવતા બ્રાહ્મણ આચાર્ય હરિ હર ગુરુ ચરણ સન્નિધૌ અસ્મિન્ વર્તમને વ્યાવહરિક ચાંદ્રમાનેન શ્રી …….. (1) નામ સંવઁત્સરે …… અયને (2) …… ઋતૌ (3) …… માસે(4) …… પક્ષે (5) …… તિથૌ (6) …… વાસરે (7) …… નક્ષત્રે (8) …… યોગે (9) …… કરણ (10) એવં ગુણ વિશેષણ વિશિષ્ટાયાં શુભતિથૌ શ્રીમાન્ …… ગોત્રોદ્ભવસ્ય …… નામધેયસ્ય (મમ ધર્મપત્ની શ્રીમતઃ …… ગોત્રસ્ય …… નામધેયઃ સમેતસ્ય) મમ/અસ્માકં સહકુટુંબસ્ય ક્ષેમ સ્થૈર્ય ધૈર્ય વીર્ય વિજય અભય આયુઃ આરોગ્ય ઐશ્વર અભિવૃદ્ધ્યર્થં ધર્મ અર્થ કામ મોક્ષ ચતુર્વિધ પુરુષાર્થ ફલ સિદ્ધ્યર્થં ધન કનક વસ્તુ વાહન સમૃદ્ધ્યર્થં સર્વાભીષ્ટ સિદ્ધ્યર્થં શ્રી ………. ઉદ્દિશ્ય શ્રી ………. પ્રીત્યર્થં સંભવદ્ભિઃ દ્રવ્યૈઃ સંભવદ્ભિઃ ઉપચારૈશ્ચ સંભવતા નિયમેન સંભવિતા પ્રકારેણ યાવચ્છક્તિ ધ્યાન આવાહનાદિ ષોડશોપચાર પૂજાં કરિષ્યે ॥
(નિર્વિઘ્ન પૂજા પરિસમાપ્ત્યર્થં આદૌ શ્રીમહાગણપતિ પૂજાં કરિષ્યે ।)
તદંગ કલશારાધનં કરિષ્યે ।
કલશારાધનમ્
કલશે ગંધ પુષ્પાક્ષતૈરભ્યર્ચ્ય ।
કલશે ઉદકં પૂરયિત્વા ।
કલશસ્યોપરિ હસ્તં નિધાય ।
કલશસ્ય મુખે વિષ્ણુઃ કંઠે રુદ્રઃ સમાશ્રિતઃ ।
મૂલે ત્વસ્ય સ્થિતો બ્રહ્મા મધ્યે માતૃગણાઃ સ્મૃતા ॥
કુક્ષૌ તુ સાગરાઃ સર્વે સપ્તદ્વીપા વસુંધરા ।
ઋગ્વેદોઽથ યજુર્વેદો સામવેદો હ્યથર્વણઃ ॥
અંગૈશ્ચ સહિતાઃ સર્વે કલશાંબુ સમાશ્રિતાઃ ।
ઓં આક॒લશે᳚ષુ ધાવતિ પ॒વિત્રે॒ પરિ॑ષિચ્યતે ।
ઉ॒ક્થૈર્ય॒જ્ઞેષુ॑ વર્ધતે ।
આપો॒ વા ઇ॒દગ્ં સર્વં॒-વિઁશ્વા॑ ભૂ॒તાન્યાપઃ॑
પ્રા॒ણા વા આપઃ॑ પ॒શવ॒ આપોઽન્ન॒માપોઽમૃ॑ત॒માપઃ॑
સ॒મ્રાડાપો॑ વિ॒રાડાપઃ॑ સ્વ॒રાડાપ॒શ્છંદા॒ગ્॒સ્યાપો॒
જ્યોતી॒ગ્॒ષ્યાપો॒ યજૂ॒ગ્॒ષ્યાપઃ॑ સ॒ત્યમાપઃ॒
સર્વા॑ દે॒વતા॒ આપો॒ ભૂર્ભુવઃ॒ સુવ॒રાપ॒ ઓમ્ ॥
ગંગે ચ યમુને ચૈવ ગોદાવરી સરસ્વતી ।
નર્મદે સિંધુ કાવેરી જલેઽસ્મિન્ સન્નિધિં કુરુ ॥
કાવેરી તુંગભદ્રા ચ કૃષ્ણવેણી ચ ગૌતમી ।
ભાગીરથીતિ વિખ્યાતાઃ પંચગંગાઃ પ્રકીર્તિતાઃ ॥
આયાંતુ શ્રી …….. પૂજાર્થં મમ દુરિતક્ષયકારકાઃ ।
ઓં ઓં ઓં કલશોદકેન પૂજા દ્રવ્યાણિ સંપ્રોક્ષ્ય,
દેવં સંપ્રોક્ષ્ય, આત્માનં ચ સંપ્રોક્ષ્ય ॥
શંખપૂજા
કલશોદકેન શંખં પૂરયિત્વા ॥
શંખે ગંધકુંકુમપુષ્પતુલસીપત્રૈરલંકૃત્ય ॥
શંખં ચંદ્રાર્ક દૈવતં મધ્યે વરુણ દેવતામ્ ।
પૃષ્ઠે પ્રજાપતિં-વિંઁદ્યાદગ્રે ગંગા સરસ્વતીમ્ ॥
ત્રૈલોક્યેયાનિ તીર્થાનિ વાસુદેવસ્યદદ્રયા ।
શંખે તિષ્ઠંતુ વિપ્રેંદ્રા તસ્માત્ શંખં પ્રપૂજયેત્ ॥
ત્વં પુરા સાગરોત્પન્નો વિષ્ણુના વિધૃતઃ કરે ।
પૂજિતઃ સર્વદેવૈશ્ચ પાંચજન્ય નમોઽસ્તુ તે ॥
ગર્ભાદેવારિનારીણાં-વિઁશીર્યંતે સહસ્રધા ।
નવનાદેનપાતાળે પાંચજન્ય નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શંખાય નમઃ ।
ઓં ધવળાય નમઃ ।
ઓં પાંચજન્યાય નમઃ ।
ઓં શંખદેવતાભ્યો નમઃ ।
સકલપૂજાર્થે અક્ષતાન્ સમર્પયામિ ॥
ઘંટાનાદમ્
ઓં જયધ્વનિ મંત્રમાતઃ સ્વાહા ।
ઘંટદેવતાભ્યો નમઃ ।
સકલોપચાર પૂજાર્થે અક્ષતાન્ સમર્પયામિ ।
આગમાર્થં તુ દેવાનાં ગમનાર્થં તુ રાક્ષસામ્ ।
ઘંટારવં કરોમ્યાદૌ દેવતાહ્વાન લાંછનમ્ ॥
ઇતિ ઘંટાનાદં કૃત્વા ॥
અથ હરિદ્રાગણપતિ પૂજા
અસ્મિન્ હરિદ્રાબિંબે શ્રીમહાગણપતિં આવાહયામિ, સ્થાપયામિ, પૂજયામિ ॥
પ્રાણપ્રતિષ્ઠ
ઓં અસુ॑નીતે॒ પુન॑ર॒સ્માસુ॒ ચક્ષુઃ॒
પુનઃ॑ પ્રા॒ણમિ॒હ નો᳚ ધેહિ॒ ભોગ᳚મ્ ।
જ્યોક્પ॑શ્યેમ॒ સૂર્ય॑મુ॒ચ્ચરં᳚ત॒
મનુ॑મતે મૃ॒ડયા᳚ નઃ સ્વ॒સ્તિ ॥
અ॒મૃતં॒-વૈઁ પ્રા॒ણા અ॒મૃત॒માપઃ॑
પ્રા॒ણાને॒વ ય॑થાસ્થા॒નમુપ॑હ્વયતે ॥
શ્રી મહાગણપતયે નમઃ ।
સ્થિરો ભવ વરદો ભવ ।
સુમુખો ભવ સુપ્રસન્નો ભવ ।
સ્થિરાસનં કુરુ ।
ધ્યાનં
હરિદ્રાભં ચતુર્બાહું
હરિદ્રાવદનં પ્રભુમ્ ।
પાશાંકુશધરં દેવં
મોદકં દંતમેવ ચ ।
ભક્તાઽભયપ્રદાતારં
વંદે વિઘ્નવિનાશનમ્ ।
ઓં હરિદ્રા ગણપતયે નમઃ ।
અગજાનન પદ્માર્કં ગજાનનમહર્નિશં
અનેકદં તં ભક્તાનાં એકદંતમુપાસ્મહે ॥
ઓં ગ॒ણાનાં᳚ ત્વા ગ॒ણપ॑તિગ્મ્ હવામહે
ક॒વિં ક॑વી॒નામુ॑પ॒મશ્ર॑વસ્તમમ્ ।
જ્યે॒ષ્ઠ॒રાજં॒ બ્રહ્મ॑ણાં બ્રહ્મણસ્પત॒
આ નઃ॑ શૃ॒ણ્વન્નૂ॒તિભિ॑સ્સીદ॒ સાદ॑નમ્ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
ધ્યાયામિ । ધ્યાનં સમર્પયામિ । 1 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
આવાહયામિ । આવાહનં સમર્પયામિ । 2 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
નવરત્નખચિત દિવ્ય હેમ સિંહાસનં સમર્પયામિ । 3 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
પાદયોઃ પાદ્યં સમર્પયામિ । 4 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
હસ્તયોઃ અર્ઘ્યં સમર્પયામિ । 5 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
મુખે આચમનીયં સમર્પયામિ । 6 ॥
સ્નાનં
આપો॒ હિષ્ઠા મ॑યો॒ભુવ॒સ્તા ન॑ ઊ॒ર્જે દ॑ધાતન ।
મ॒હે રણા॑ય॒ ચક્ષ॑સે ॥
યો વઃ॑ શિ॒વત॑મો રસ॒સ્તસ્ય॑ ભાજયતે॒હ નઃ॑ ।
ઉ॒શ॒તીરિ॑વ મા॒ત॑રઃ ॥
તસ્મા॒ અરં॑ ગમામ વો॒ યસ્ય॒ ક્ષયા॑ય॒ જિન્વ॑થ ।
આપો॑ જ॒નય॑થા ચ નઃ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
શુદ્ધોદક સ્નાનં સમર્પયામિ । 7 ॥
સ્નાનાનંતરં આચમનીયં સમર્પયામિ ।
વસ્ત્રં
અભિ વસ્ત્રા સુવસનાન્યર્ષાભિ ધેનૂઃ સુદુઘાઃ પૂયમાનઃ ।
અભિ ચંદ્રા ભર્તવે નો હિરણ્યાભ્યશ્વાન્રથિનો દેવ સોમ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
વસ્ત્રં સમર્પયામિ । 8 ॥
યજ્ઞોપવીતં
ઓં-યઁ॒જ્ઞો॒પ॒વી॒તં પ॒રમં॑ પવિ॒ત્રં
પ્ર॒જાપ॑તે॒ર્યત્સ॒હજં॑ પુ॒રસ્તા᳚ત્ ।
આયુ॑ષ્યમગ્ર્યં॒ પ્ર॒તિ મું॑ચ શુ॒ભ્રં
ય॑જ્ઞોપવી॒તં બ॒લમ॑સ્તુ॒ તેજઃ॑ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
યજ્ઞોપવીતાર્થં અક્ષતાન્ સમર્પયામિ । ।
ગંધં
ગં॒ધ॒દ્વા॒રાં દુ॑રાધ॒ર્ષાં॒ નિ॒ત્યપુ॑ષ્ટાં કરી॒ષિણી᳚મ્ ।
ઈ॒શ્વરી॑ગ્મ્ સર્વ॑ભૂતા॒નાં॒ તામિ॒હોપ॑હ્વયે॒ શ્રિયમ્ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
દિવ્ય શ્રી ગંધં સમર્પયામિ । 9 ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
આભરણં સમર્પયામિ । 10 ॥
પુષ્પૈઃ પૂજયામિ
ઓં સુમુખાય નમઃ । ઓં એકદંતાય નમઃ ।
ઓં કપિલાયનમઃ । ઓં ગજકર્ણકાય નમઃ ।
ઓં-લંઁબોદરાયનમઃ । ઓં-વિઁકટાય નમઃ ।
ઓં-વિઁઘ્નરાજાય નમઃ । ઓં ગણાધિપાયનમઃ ।
ઓં ધૂમકેતવે નમઃ । ઓં ગણાધ્યક્ષાય નમઃ ।
ઓં ફાલચંદ્રાય નમઃ । ઓં ગજાનનાય નમઃ ।
ઓં-વઁક્રતુંડાય નમઃ । ઓં શૂર્પકર્ણાય નમઃ ।
ઓં હેરંબાય નમઃ । ઓં સ્કંદપૂર્વજાય નમઃ ।
ઓં સર્વસિદ્ધિપ્રદાય નમઃ ।
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
નાનાવિધ પરિમળ પત્ર પુષ્પાણિ સમર્પયામિ । 11 ॥
ધૂપં
વનસ્પત્યુદ્ભવિર્દિવ્યૈઃ નાના ગંધૈઃ સુસંયુઁતઃ ।
આઘ્રેયઃ સર્વદેવાનાં ધૂપોઽયં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
ધૂપં આઘ્રાપયામિ । 12 ॥
દીપં
સાજ્યં ત્રિવર્તિ સંયુઁક્તં-વઁહ્નિના યોજિતં પ્રિયમ્ ।
ગૃહાણ મંગળં દીપં ત્રૈલોક્ય તિમિરાપહ ॥
ભક્ત્યા દીપં પ્રયચ્છામિ દેવાય પરમાત્મને ।
ત્રાહિમાં નરકાદ્ઘોરાત્ દિવ્ય જ્યોતિર્નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
પ્રત્યક્ષ દીપં સમર્પયામિ । 13 ॥
ધૂપ દીપાનંતરં આચમનીયં સમર્પયામિ ।
નૈવેદ્યં
ઓં ભૂર્ભુવ॒સ્સુવઃ॑ । તત્સ॑વિ॒તુર્વરે᳚ણ્યં॒ ભર્ગો॑ દે॒વસ્ય॑ ધીમહિ ।
ધિયો॒ યો નઃ॑ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ॥
સત્યં ત્વા ઋતેન પરિષિંચામિ ।
(સાયંકાલે – ઋતં ત્વા સત્યેન પરિષિંચામિ)
અમૃતમસ્તુ । અ॒મૃ॒તો॒પ॒સ્તર॑ણમસિ ।
શ્રી મહાગણપતયે નમઃ ……………….. સમર્પયામિ ।
ઓં પ્રા॒ણાય॒ સ્વાહા᳚ । ઓં અ॒પા॒નાય॒ સ્વાહા᳚ ।
ઓં-વ્યાઁ॒નાય॒ સ્વાહા᳚ । ઓં ઉ॒દા॒નાય॒ સ્વાહા᳚ ।
ઓં સ॒મા॒નાય॒ સ્વાહા᳚ ।
મધ્યે મધ્યે પાનીયં સમર્પયામિ ।
અ॒મૃ॒તા॒પિ॒ધા॒નમ॑સિ । ઉત્તરાપોશનં સમર્પયામિ ।
હસ્તૌ પ્રક્ષાળયામિ । પાદૌ પ્રક્ષાળયામિ ।
શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ ।
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
નૈવેદ્યં સમર્પયામિ । 14 ॥
તાંબૂલં
પૂગીફલશ્ચ કર્પૂરૈઃ નાગવલ્લીદળૈર્યુતમ્ ।
મુક્તાચૂર્ણસંયુઁક્તં તાંબૂલં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
તાંબૂલં સમર્પયામિ । 15 ॥
નીરાજનં
વેદા॒હમે॒તં પુરુ॑ષં મ॒હાંતમ્᳚ ।
આ॒દિ॒ત્યવ॑ર્ણં॒ તમ॑સ॒સ્તુ પા॒રે ।
સર્વા॑ણિ રૂ॒પાણિ॑ વિ॒ચિત્ય॒ ધીરઃ॑ ।
નામા॑નિ કૃ॒ત્વાઽભિ॒વદ॒ન્॒, યદાસ્તે᳚ ।
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
નીરાજનં સમર્પયામિ । 16 ॥
મંત્રપુષ્પં
સુમુખશ્ચૈકદંતશ્ચ કપિલો ગજકર્ણકઃ
લંબોદરશ્ચ વિકટો વિઘ્નરાજો ગણાધિપઃ ॥
ધૂમકેતુર્ગણાધ્યક્ષઃ ફાલચંદ્રો ગજાનનઃ
વક્રતુંડશ્શૂર્પકર્ણો હેરંબસ્સ્કંદપૂર્વજઃ ॥
ષોડશૈતાનિ નામાનિ યઃ પઠેચ્છૃણુયાદપિ
વિદ્યારંભે વિવાહે ચ પ્રવેશે નિર્ગમે તથા
સંગ્રામે સર્વકાર્યેષુ વિઘ્નસ્તસ્ય ન જાયતે ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
સુવર્ણ મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
પ્રદક્ષિણં
યાનિકાનિ ચ પાપાનિ જન્માંતરકૃતાનિ ચ ।
તાનિ તાનિ પ્રણશ્યંતિ પ્રદક્ષિણ પદે પદે ॥
પાપોઽહં પાપકર્માઽહં પાપાત્મા પાપસંભવઃ ।
ત્રાહિ માં કૃપયા દેવ શરણાગતવત્સલ ॥
અન્યધા શરણં નાસ્તિ ત્વમેવ શરણં મમ ।
તસ્માત્કારુણ્ય ભાવેન રક્ષ રક્ષ ગણાધિપ ॥
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
પ્રદક્ષિણા નમસ્કારાન્ સમર્પયામિ ।
ઓં મહાગણપતયે નમઃ ।
છત્ર ચામરાદિ સમસ્ત રાજોપચારાન્ સમર્પયામિ ॥
ક્ષમાપ્રાર્થન
યસ્ય સ્મૃત્યા ચ નામોક્ત્યા તપઃ પૂજા ક્રિયાદિષુ ।
ન્યૂનં સંપૂર્ણતાં-યાઁતિ સદ્યો વંદે ગજાનનમ્ ॥
મંત્રહીનં ક્રિયાહીનં ભક્તિહીનં ગણાધિપ ।
યત્પૂજિતં મયાદેવ પરિપૂર્ણં તદસ્તુ તે ॥
ઓં-વઁક્રતુંડ મહાકાય સૂર્ય કોટિ સમપ્રભ ।
નિર્વિઘ્નં કુરુ મે દેવ સર્વ કાર્યેષુ સર્વદા ॥
અનયા ધ્યાન આવાહનાદિ ષોડશોપચાર પૂજયા ભગવાન્ સર્વાત્મકઃ શ્રી મહાગણપતિ સુપ્રીતો સુપ્રસન્નો વરદો ભવંતુ ॥
ઉત્તરે શુભકર્મણ્યવિઘ્નમસ્તુ ઇતિ ભવંતો બ્રુવંતુ ।
ઉત્તરે શુભકર્મણિ અવિઘ્નમસ્તુ ॥
તીર્થં
અકાલમૃત્યુહરણં સર્વવ્યાધિનિવારણમ્ ।
સમસ્તપાપક્ષયકરં શ્રી મહાગણપતિ પાદોદકં પાવનં શુભમ્ ॥
શ્રી મહાગણપતિ પ્રસાદં શિરસા ગૃહ્ણામિ ॥
ઉદ્વાસનં
ઓં-યઁ॒જ્ઞેન॑ ય॒જ્ઞમ॑યજંત દે॒વાઃ ।
તાનિ॒ ધર્મા॑ણિ પ્રથ॒માન્યા॑સન્ન્ ।
તે હ॒ નાકં॑ મહિ॒માન॑સ્સચંતે ।
યત્ર॒ પૂર્વે॑ સા॒ધ્યાસ્સંતિ॑ દે॒વાઃ ॥
ઓં શ્રી મહાગણપતિ નમઃ યથાસ્થાનં ઉદ્વાસયામિ ॥
શોભનાર્થે ક્ષેમાય પુનરાગમનાય ચ ।
ઓં શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ ।
શ્રી સત્યનારાયણસ્વામિ પરિવાર પૂજા
પુનઃ સંકલ્પં
પૂર્વોક્ત એવં ગુણ વિશેષણ વિશિષ્ટાયાં શુભ તિથૌ મમ ઇષ્ટકામ્યાર્થ સિદ્ધ્યર્થં મમ રાજદ્વારે રાજમુખે સર્વદા દિગ્વિજય પ્રાપ્ત્યર્થં મમ જન્મરાશિ વશાત્ નામરાશિ વશાત્ જન્મનક્ષત્ર વશાત્ નામનક્ષત્ર વશાત્ ષડ્બલ વેદ વશાત્ નિત્ય ગોચાર વેદ વશાત્ મમ યે યે ગ્રહાઃ અરિષ્ટ સ્થાનેષુ સ્થિતાઃ સ્તૈઃ સ્તૈઃ ક્રિયમાન કર્મમાન વર્તમાન વર્તિષ્યમાન સૂચિત ભાવિત આગામિત દુષ્ટારિષ્ટ પરિહાર દ્વારા આયુષ્ય અભિવૃદ્ધ્યર્થં મમ રમા પરિવાર સમેત સત્યનારાયણ સ્વામિ અનુગ્રહ સિદ્ધ્યર્થં રમા પરિવાર સમેત સત્યનારાયણ સ્વામિ પ્રસાદેન મમ ગૃહે સ્થિરલક્ષ્મી પ્રાપ્ત્યર્થં મમ રમાપરિવાર સમેત શ્રી સત્યનારાયણ સ્વામિ વ્રત પૂજાં ચ કરિષ્યે । તદંગ ગણપત્યાદિ પંચલોકપાલકપૂજાં, આદિત્યાદિ નવગ્રહ પૂજાં, ઇંદ્રાદિ અષ્ટદિક્પાલકપૂજાં ચ કરિષ્યે ।
આદૌ વ્રતાંગ દેવતારાધનં કરિષ્યે ।
વરુણ પૂજ
ઇ॒મં મે॑ વરુણ શ્રુધી॒ હવ॑ મ॒દ્યા ચ॑ મૃડય ।
ત્વામ॑વ॒સ્યુ રાચ॑કે ।
ઓં ભૂઃ વરુણમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
બ્રહ્મ॑ જજ્ઞા॒નં પ્ર॑થ॒મં પુ॒રસ્તા᳚ત્ ।
વિ સી॑મ॒તઃ સુ॒રુચો॑ વે॒ન આ॑વઃ ।
સ બુ॒ધ્નિયા॑ ઉપ॒મા અ॑સ્ય વિ॒ષ્ઠાઃ । (તૈ.બ્રા.2.8.8.8)
સ॒તશ્ચ॒ યોનિ॒મસ॑તશ્ચ॒ વિવઃ ॥
ઓં બ્રહ્મમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
પંચલોક પાલક પૂજ
1. ગણપતિ
ઓં ગ॒ણાનાં᳚ ત્વા ગ॒ણપ॑તિં હવામહે
ક॒વિં ક॑વી॒નામુ॑પ॒મશ્ર॑વસ્તમમ્ ।
જ્યે॒ષ્ઠ॒રાજં॒ બ્રહ્મ॑ણાં બ્રહ્મણસ્પત॒
આ નઃ॑ શૃ॒ણ્વન્નૂ॒તિભિ॑સ્સીદ॒ સાદ॑નમ્ ॥
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં
ગણપતિં-લોઁકપાલકં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
2. બ્રહ્મ
ઓં બ્ર॒હ્મા દે॒વાનાં᳚ પદ॒વીઃ ક॑વી॒નામૃષિ॒ર્વિપ્રા॑ણાં મહિ॒ષો મૃ॒ગાણા᳚મ્ ।
શ્યે॒નોગૃધ્રા॑ણા॒ગ્॒સ્વધિ॑તિ॒ર્વના॑ના॒ગ્મ્॒ સોમઃ॑ પ॒વિત્ર॒મત્યે॑તિ॒ રેભન્॑ ॥
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં
બ્રહ્માણં-લોઁકપાલકં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
3. વિષ્ણુ
ઓં ઇ॒દં-વિઁષ્ણુ॒ર્વિચ॑ક્રમે ત્રે॒ધા નિદ॑ધે પ॒દમ્ ।
સમૂ॑ઢમસ્યપાગ્મ્ સુ॒રે ॥
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં
વિષ્ણું-લોઁકપાલકં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
4. રુદ્ર
ઓં કદ્રુ॒દ્રાય॒ પ્રચે॑તસે મી॒ઢુષ્ટ॑માય॒ તવ્ય॑સે।
વો॒ચેમ॒ શંત॑મં હૃ॒દે ॥ (ઋ.1.43.1)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં
રુદ્રં-લોઁકપાલકં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
5. ગૌરિ
ઓં ગૌ॒રીર્મિમા॑ય સલિ॒લાનિ॒ તક્ષ॒ત્યેક॑પદી દ્વિ॒પદી॒ સા ચતુ॑ષ્પદી ।
અ॒ષ્ટાપ॑દી॒ નવ॑પદી બભૂ॒વુષી॑ સ॒હસ્રા॑ક્ષરા પર॒મે વ્યો॑મન્ન્ ॥
(ઋ.1.161.41)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પતિપુત્રપરિવાર સમેતં
ગૌરીં-લોઁકપાલકીં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ગણેશાદિ પંચલોકપાલક દેવતાભ્યો નમઃ ।
ધ્યાયામિ, આવાહયામિ, આસનં સમર્પયામિ, પાદ્યં સમર્પયામિ, અર્ઘ્યં સમર્પયામિ, આચમનીયં સમર્પયામિ, સ્નાનં સમર્પયામિ, શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ, વસ્ત્રં સમર્પયામિ, યજ્ઞોપવીતં સમર્પયામિ, ગંધં સમર્પયામિ, અક્ષતાન્ સમર્પયામિ, પુષ્પાણિ સમર્પયામિ, ધૂપમાઘ્રાપયામિ, દીપં દર્શયામિ, નૈવેદ્યં સમર્પયામિ, તાંબૂલં સમર્પયામિ, મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
ગણેશાદિ પંચલોકપાલક દેવતા પ્રસાદ સિદ્ધિરસ્તુ ॥
નવગ્રહ પૂજ
1. સૂર્ય ગ્રહં
ઓં આસ॒ત્યેન॒ રજ॑સા॒ વર્ત॑માનો નિવે॒શય॑ન્ન॒મૃતં॒ મર્ત્યં॑ચ ।
હિ॒ર॒ણ્યયે॑ન સવિ॒તા રથે॒નાઽઽદે॒વો યા॑તિ॒ભુવ॑ના વિ॒પશ્યન્॑ ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ સૂર્યગ્રહે આગચ્છ ।
સૂર્યગ્રહં રક્તવર્ણં રક્તગંધં રક્તપુષ્પં રક્તમાલ્યાંબરધરં રક્તચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિ શોભિતં દિવ્યરથસમારુઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં પ્રાઙ્મુખં પદ્માસનસ્થં દ્વિભુજં સપ્તાશ્વં સપ્તરજ્જું કળિંગદેશાધિપતિં કાશ્યપસગોત્રં પ્રભવસંવઁત્સરે માઘમાસે શુક્લપક્ષે સપ્તમ્યાં ભાનુવાસરે અશ્વિની નક્ષત્રે જાતં સિંહરાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ઠમસ્મિન્નધિકરણે વર્તુલાકારમંડલે સ્થાપિત સ્વર્ણપ્રતિમારૂપેણ સૂર્યગ્રહમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં અ॒ગ્નિં દૂ॒તં-વૃઁ॑ણીમહે॒ હોતા॑રં-વિઁ॒શ્વવે॑દસમ્ ।
અ॒સ્ય ય॒જ્ઞસ્ય॑ સુ॒ક્રતુ॑મ્᳚ ॥ (ઋ.1.12.1)
સૂર્યગ્રહસ્ય અધિદેવતાઃ અગ્નિં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં સૂર્યગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ અગ્નિમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં કદ્રુ॒દ્રાય॒ પ્રચે॑તસે મી॒ઢુષ્ટ॑માય॒ તવ્ય॑સે।
વો॒ચેમ॒ શંત॑મં હૃ॒દે ॥ (ઋ.1.43.1)
સૂર્યગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાઃ રુદ્રં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં સૂર્યગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ રુદ્રમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
2. ચંદ્ર ગ્રહં
ઓં આપ્યા॑યસ્વ॒ સમે॑તુ તે વિ॒શ્વત॑સ્સોમ॒ વૃષ્ણિ॑યમ્ ।
ભવા॒ વાજ॑સ્ય સંગ॒થે ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ ચંદ્રગ્રહે આગચ્છ ।
ચંદ્રગ્રહં શ્વેતવર્ણં શ્વેતગંધં શ્વેતપુષ્પં શ્વેતમાલ્યાંબરધરં શ્વેતચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં દશાશ્વરથવાહનં પ્રત્યઙ્મુખં દ્વિભુજં દંડધરં-યાઁમુનદેશાધિપતિં આત્રેયસગોત્રં સૌમ્ય સંવઁત્સરે કાર્તીકમાસે શુક્લપક્ષે પૌર્ણમાસ્યાં ઇંદુવાસરે કૃત્તિકા નક્ષત્રે જાતં કર્કટરાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિ વારસમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ઠમસ્મિન્નધિ કરણે સૂર્યગ્રહસ્ય આગ્નેયદિગ્ભાગે સમચતુરશ્રમંડલે સ્થાપિત રજતપ્રતિમા રૂપેણ ચંદ્રગ્રહમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં અ॒પ્સુમે॒ સોમો॑ અબ્રવીદં॒તર્વિશ્વા॑નિ ભેષ॒જા ।
અ॒ગ્નિંચ॑ વિ॒શ્વશં॑ભુવ॒માપ॑શ્ચ વિ॒શ્વભે॑ષજીઃ ॥
ચંદ્રગ્રહસ્ય અધિદેવતાઃ અપં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ચંદ્રગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ આપઃ આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ગૌ॒રી મિ॑માય સલિ॒લાનિ॒ તક્ષ॒ત્યેક॑પદી દ્વિ॒પદી॒ સા ચતુ॑ષ્પદી ।
અ॒ષ્ટાપ॑દી॒ નવ॑પદી બભૂ॒વુષી॑ સ॒હસ્રા᳚ક્ષરા પર॒મે વ્યો॑મન્ન્ ॥
ચંદ્રગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાઃ ગૌરીં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પતિપુત્રપરિવારસમેતં ચંદ્રગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ ગૌરીં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
3. અંગારક ગ્રહં
ઓં અ॒ગ્નિર્મૂ॒ર્ધા દિ॒વઃ ક॒કુત્પતિઃ॑ પૃથિ॒વ્યા અ॒યમ્ ।
અ॒પાગ્મ્રેતાગ્મ્॑સિ જિન્વતિ ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ અંગારકગ્રહે આગચ્છ ।
અંગારક ગ્રહં રક્તવર્ણં રક્તગંધં રક્તપુષ્પં રક્તમાલ્યાંબરધરં રક્તચ્છત્રધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં મેષવાહનં દક્ષિણાભિમુખં ચતુર્ભુજં ગદાશૂલશક્તિધરં અવંતી દેશાધિપતિં ભારદ્વાજસગોત્રં રાક્ષસનામ સંવઁત્સરે આષાઢમાસે શુક્લપક્ષે દશમ્યાં ભૌમવાસરે અનૂરાધા નક્ષત્રે જાતં મેષ વૃશ્ચિક રાશ્યાધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય દક્ષિણદિગ્ભાગે ત્રિકોણાકારમંડલે સ્થાપિત તામ્રપ્રતિમારૂપેણ અંગારકગ્રહં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
ઓં સ્યો॒ના પૃ॑થિવિ॒ ભવા॑ઽનૃક્ષ॒રા નિ॒વેશ॑ની ।
યચ્છા॑ન॒શ્શર્મ॑ સ॒પ્રથાઃ᳚ ॥
અંગારકગ્રહસ્ય અધિદેવતાઃ પૃથિવીં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પુત્રપરિવારસમેતં અંગારકગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ પૃથિવીં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ક્ષેત્ર॑સ્ય॒ પતિ॑ના વ॒યગ્મ્હિ॒તે ને॑વ જયામસિ ।
ગામશ્વં॑ પોષ્ અયિ॒ત્ન્વા સ નો॑ મૃડાતી॒દૃશે᳚ ॥
અંગારકગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાઃ ક્ષેત્રપાલકં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં અંગારકગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ ક્ષેત્રપાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
4. બુધ ગ્રહં
ઓં ઉદ્બુ॑ધ્યસ્વાગ્ને॒ પ્રતિ॑જાગૃહ્યેનમિષ્ટાપૂ॒ર્તે સગ્મ્સૃ॑જેથામ॒યંચ॑ ।
પુનઃ॑ કૃ॒ણ્વગ્ગ્સ્ત્વા॑ પિ॒તરં॒-યુઁવા॑નમ॒ન્વાતાગ્મ્॑સી॒ત્ત્વયિ॒ તંતુ॑મે॒તમ્ ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ બુધગ્રહે આગચ્છ ।
બુધગ્રહં પીતવર્ણં પીતગંધં પીતપુષ્પં પીતમાલ્યાંબરધરં પીતચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિ શોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં સિંહવાહનં ઉદઙ્મુખં મગધદેશાધિપતિં ચતુર્ભુજં ખડ્ગચર્માંબરધરં આત્રેયસગોત્રં
અંગીરસનામસંવઁત્સરે માર્ગશીર્ષમાસે શુક્લપક્ષે સપ્તમ્યાં સૌમ્યવાસરે પૂર્વાભાદ્રા નક્ષત્રે જાતં મિથુન કન્યા રાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્ર પરિવારસમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય ઈશાન્યદિગ્ભાગે બાણાકારમંડલે સ્થાપિત કાંસ્યપ્રતિમારૂપેણ બુધગ્રહં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ઇ॒દં-વિઁષ્ણુ॒ર્વિચ॑ક્રમે ત્રે॒ધા નિદ॑ધે પ॒દમ્ ।
સમૂ॑ઢમસ્યપાગ્મ્ સુ॒રે ॥
વિષ્ણો॑ ર॒રાટ॑મસિ॒ વિષ્ણોઃ᳚ પૃ॒ષ્ઠમ॑સિ॒
વિષ્ણો॒શ્શ્નપ્ત્રે᳚સ્થો॒ વિષ્ણો॒સ્સ્યૂર॑સિ॒
વિષ્ણો᳚ર્ધ્રુ॒વમ॑સિ વૈષ્ણ॒વમ॑સિ॒ વિષ્ણ॑વે ત્વા ॥
બુધગ્રહસ્ય અધિદેવતાઃ વિષ્ણું સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં બુધગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ વિષ્ણુમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં સ॒હસ્ર॑શીર્ષા॒ પુરુ॑ષઃ । સ॒હ॒સ્રા॒ક્ષઃ સ॒હસ્ર॑પાત્ ।
સ ભૂમિં॑-વિઁ॒શ્વતો॑ વૃ॒ત્વા । અત્ય॑તિષ્ઠદ્દશાંગુ॒લમ્ ।
બુધગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાઃ નારાયણં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં બુધગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ નારાયણમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
5. બૃહસ્પતિ ગ્રહં
ઓં બૃહ॑સ્પતે॒ અતિ॒યદ॒ર્યો અર્હા᳚દ્દ્યુ॒મદ્વિ॒ભાતિ॒ ક્રતુ॑મ॒જ્જને॑ષુ ।
યદ્દી॒દય॒ચ્ચવ॑સર્તપ્રજાત॒ તદ॒સ્માસુ॒ દ્રવિ॑ણંધેહિ ચિ॒ત્રમ્ ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ બૃહસ્પતિગ્રહે આગચ્છ ।
બૃહસ્પતિગ્રહં કનકવર્ણં કનકગંધં કનકપુષ્પં કનકમાલ્યાંબરધરં કનકચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણીકુર્વાણાં પૂર્વાભિમુખં પદ્માસનસ્થં ચતુર્ભુજં દંડાક્ષમાલાધારિણં સિંધુ દ્વીપદેશાધિપતિં આંગીરસગોત્રં આંગીરસસંવઁત્સરે વૈશાખેમાસે શુક્લપક્ષે એકાદશ્યાં ગુરુવાસરે ઉત્તરા નક્ષત્રે જાતં ધનુર્મીનરાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં
ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય ઉત્તરદિગ્ભાગે દીર્ઘચતુરસ્રાકારમંડલે સ્થાપિત ત્રપુપ્રતિમારૂપેણ બૃહસ્પતિગ્રહં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં બ્રહ્મ॑જજ્ઞા॒નં પ્ર॑થ॒મં પુ॒રસ્તા॒દ્વિસી॑મ॒તસ્સુ॒રુચો॑ વે॒ન આ॑વઃ ।
સબુ॒ધ્નિયા॑ ઉપ॒મા અ॑સ્ય વિ॒ષ્ઠાસ્સ॒તશ્ચ॒ યોનિ॒મસ॑તશ્ચ॒ વિવઃ॑ ॥
બૃહસ્પતિગ્રહસ્ય અધિદેવતાં બ્રહ્માણં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં બૃહસ્પતિગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ બ્રહ્માણમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ઇંદ્ર॑મરુત્વ ઇ॒હ પા॑હિ॒ સોમં॒-યઁથા॑ શાર્યા॒તે અપિ॑બસ્સુ॒તસ્ય॑ ।
તવ॒ પ્રણી॑તી॒ તવ॑ શૂર॒શર્મ॒ન્નાવિ॑વાસંતિ ક॒વય॑સ્સુય॒જ્ઞાઃ ॥
બૃહસ્પતિગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાઃ ઇંદ્રં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં બૃહસ્પતિગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ ઇંદ્રમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
6. શુક્ર ગ્રહં
ઓં શુ॒ક્રં તે॑ અ॒ન્યદ્ય॑જ॒તં તે॑ અ॒ન્યત્ ।
વિષુ॑રૂપે॒ અહ॑ની॒ દ્યૌરિ॑વાસિ ।
વિશ્વા॒ હિ મા॒યા અવ॑સિ સ્વધાવઃ ।
ભ॒દ્રા તે॑ પૂષન્નિ॒હ રા॒તિર॒સ્ત્વિતિ॑ । (તૈ.આ.1.2.4.1)
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ શુક્રગ્રહે આગચ્છ ।
શુક્રગ્રહં શ્વેતવર્ણં શ્વેતગંધં શ્વેતપુષ્પં શ્વેતમાલ્યાંબરધરં શ્વેતચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં પૂર્વાભિમુખં પદ્માસંથં ચતુર્ભુજં દંડાક્ષમાલા જટાવલ્કલ ધારિણિં કાંભોજ દેશાધિપતિં ભાર્ગવસગોત્રં પાર્થિવસંવઁત્સરે શ્રાવણમાસે શુક્લપક્ષે અષ્ટમ્યાં ભૃગુવાસરે સ્વાતી નક્ષત્રે જાતં તુલા વૃષભરાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિવાર સમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય પ્રાગ્ભાગે પંચકોણાકાર મંડલે સ્થાપિત સીસ પ્રતિમારૂપેણ શૂક્રગ્રહં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ઇં॒દ્રા॒ણીમા॒સુ નારિ॑ષુ સુ॒પત્.ંઈ॑મ॒હમ॑શ્રવમ્ ।
ન હ્ય॑સ્યા અપ॒રંચ॒ન જ॒રસા॒ મર॑તે॒ પતિઃ॑ ॥
શુક્રગ્રહસ્ય અધિદેવતાં ઇંદ્રાણીં સાંગાં સાયુધાં સવાહનં સશક્તિં પતિપુત્રપરિવારસમેતાં શુક્રગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ ઇંદ્રાણીં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં ઇંદ્ર॑ મરુત્વ ઇ॒હ પા॑હિ॒ સોમં॒-યઁથા॑ શાર્યા॒તે અપિ॑બઃ સુ॒તસ્ય॑ ।
તવ॒ પ્રણી॑તી॒ તવ॑ શૂર॒ શર્મ॒ન્ના વિ॑વાસંતિ ક॒વયઃ॑ સુય॒જ્ઞાઃ ॥ (ઋ.3.51.7)
શુક્રગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાં ઇંદ્રમરુત્વંતં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં શુક્રગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ ઇંદ્રમરુત્વંતમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
7. શનિ ગ્રહં
ઓં શમ॒ગ્નિર॒ગ્નિભિઃ॑ કર॒ચ્છં ન॑સ્તપતુ॒ સૂર્યઃ॑ ।
શં-વાઁતો॑ વાત્વર॒પા અપ॒ સ્ત્રિધઃ॑ ॥ (ઋ.8.12.9)
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ શનૈશ્ચરગ્રહે આગચ્છ ।
શનૈશ્ચરગ્રહં નીલવર્ણં નીલગંધં નીલપુષ્પં નીલમાલ્યાંબરધરં નીલચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું પ્રદક્ષિણી કુર્વાણં ચાપાસનસ્થં પ્રત્યઙ્મુખં ગૃદ્રરથં ચતુર્ભુજં શૂલાયુધધરં સૌરાષ્ટ્રદેશાધિપતિં કાશ્યપસગોત્રં-વિઁશ્વામિત્ર ઋષિં-વિઁભવ સંવઁત્સરે પૌષ્યમાસે શુક્લપક્ષે નવમ્યાં સ્થિરવાસરે ભરણી નક્ષત્રે જાતં મકુર કુંભ રાશ્યધિપતિં કિરીટિનં સુખાસીનં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય પશ્ચિમદિગ્ભાગે ધનુરાકારમંડલે સ્થાપિત અયઃ પ્રતિમારૂપેણ શનૈશ્ચરગ્રહમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં-યઁ॒માય॒ સોમં॑ સુનુત ય॒માય॑ જુહુતા હ॒વિઃ ।
ય॒મં હ॑ ય॒જ્ઞો ગ॑ચ્છત્ય॒ગ્નિદૂ॑તો॒ અરં॑કૃતઃ ॥ (ઋ.10.14.13)
શનૈશ્ચરગ્રહસ્ય અધિદેવતાં-યઁમં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં શનૈશ્ચરગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ યમં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં પ્રજા॑પતે॒ ન ત્વદે॒તાન્ય॒ન્યો વિશ્વા॑ જા॒તાનિ॒ પરિ॒ તા બ॑ભૂવ ।
યત્કા॑માસ્તે જુહુ॒મસ્તન્નો॑ અસ્તુ વ॒યં સ્યા॑મ॒ પત॑યો રયી॒ણામ્ ॥ (ઋ.10.121.10)
શનૈશ્ચરગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાં પ્રજાપતિં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં શનૈશ્ચરગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ પ્રજાપતિમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
8. રાહુ ગ્રહં
ઓં કયા॑ નશ્ચિ॒ત્ર આભુ॑વદૂ॒તી સ॒દાવૃ॑ધ॒સ્સખા᳚ ।
કયા॒ શચિ॑ષ્ઠયા વૃ॒તા ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ રાહુગ્રહે આગચ્છ ।
રાહુગ્રહં ધૂમ્રવર્ણં ધૂમ્રગંધં ધૂમ્રપુષ્પં ધૂમ્રમાલ્યાંબરધરં ધૂમ્રચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું અપ્રદક્ષિણી કુર્વાણં સિંહાસનં નૈઋતિ મુખં શૂર્પાસનસ્થં ચતુર્ભુજં કરાળવક્ત્રં ખડ્ગચર્મ ધરં પૈઠીનસગોત્રં બર્બરદેશાધિપતિં રાક્ષસનામસંવઁત્સરે ભાદ્રપદમાસે કૃષ્ણ પક્ષે ચતુર્દશ્યાં ભાનુવાસરે વિશાખા નક્ષત્રે જાતં સિંહરાશિ પ્રયુક્તં કિરીટિનં સુખાસીનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય નૈઋતિદિગ્ભાગે શૂર્પાકાર મંડલે સ્થાપિત લોહપ્રતિમા રૂપેણ રાહુગ્રહમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં આઽયંગૌઃ પૃશ્નિ॑રક્રમી॒દસ॑નન્મા॒તરં॒ પુનઃ॑ ।
પિ॒તરં॑ચ પ્ર॒યંત્સુવઃ॑ ॥
રાહુગ્રહસ્ય અધિદેવતાં ગાં સાંગં સાયુધં સવાહનાં સશક્તિં પતિપુત્રપરિવારસમેતં રાહુગ્રહસ્ય દક્ષિણતઃ ગાં આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં નમો॑ અસ્તુ સ॒ર્પેભ્યો॒ યે કે ચ॑ પૃથિ॒વીં અનુ॑ ।
યે અં॒તરિ॑ક્ષે॒ યે દિવિ॒ તેભ્ય॑સ્સ॒ર્પેભ્યો॒ નમઃ॑ ॥
રાહુગ્રહસ્ય પ્રત્યધિદેવતાં સર્પં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં રાહુગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ સર્પમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
9. કેતુ ગ્રહં
ઓં કે॒તુંકૃ॒ણ્વન્ન॑કે॒તવે॒ પેશો॑ મર્યા અપે॒શસે᳚ ।
સમુ॒ષદ્ભિ॑રજાયથાઃ ॥
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવઃ કેતુગણૈઃ આગચ્છ ।
કેતુગણં ચિત્રવર્ણં ચિત્રગંધં ચિત્રપુષ્પં ચિત્રમાલ્યાંબરધરં ચિત્રચ્છત્ર ધ્વજપતાકાદિશોભિતં દિવ્યરથસમારૂઢં મેરું અપ્રદક્ષિણી કુર્વાણં ધ્વજાસનસ્થં દક્ષિણાભિમુખં અંતર્વેદિ દેશાધિપતિં દ્વિબાહું ગદાધરં જૈમિનિ ગોત્રં રાક્ષસનામ સંવઁત્સરે ચૈત્રમાસે કૃષ્ણપક્ષે ચતુર્દશ્યાં ઇંદુવાસરે રેવતી નક્ષત્રેજાતં કર્કટકરાશિ પ્રયુક્તં સિંહાસનાસીનં ગ્રહમંડલે પ્રવિષ્ટમસ્મિન્નધિકરણે સૂર્યગ્રહસ્ય વાયવ્ય દિગ્ભાગે ધ્વજાકાર મંડલે સ્થાપિત પંચલોહ પ્રતિમારૂપેણ કેતુગણમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં સચિ॑ત્ર ચિ॒ત્રં ચિ॒તયન્᳚તમ॒સ્મે ચિત્ર॑ક્ષત્ર ચિ॒ત્રત॑મં-વઁયો॒ધામ્ ।
ચં॒દ્રં ર॒યિં પુ॑રુ॒વીરમ્᳚ બૃ॒હંતં॒ ચંદ્ર॑ચં॒દ્રાભિ॑ર્ગૃણ॒તે યુ॑વસ્વ ॥
કેતુગણસ્ય અધિદેવતાં ચિત્રગુપ્તં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં કેતુગણસ્ય દક્ષિણતઃ ચિત્રગુપ્તમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
ઓં બ્ર॒હ્મા દે॒વાનાં᳚ પદ॒વીઃ ક॑વી॒નામૃષિ॒ર્વિપ્રા॑ણાં મહિ॒ષો મૃ॒ગાણા᳚મ્ ।
શ્યે॒નોગૃધ્રા॑ણા॒ગ્॒સ્વધિ॑તિ॒ર્વના॑ના॒ગ્મ્॒ સોમઃ॑ પ॒વિત્ર॒મત્યે॑તિ॒ રેભન્॑ ॥
કેતુગણસ્ય પ્રત્યધિદેવતાં બ્રહ્માણં સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં કેતુગ્રહસ્ય ઉત્તરતઃ બ્રહ્માણમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ।
અધિદેવતા પ્રત્યધિદેવતા સહિતાદિત્યાદિ નવગ્રહ દેવતાભ્યો નમઃ ધ્યાયામિ, આવહયામિ, રત્નસિંહાસનં સમર્પયામિ, પાદ્યં સમર્પયામિ, અર્ઘ્યં સમર્પયામિ, આચમનીયં સમર્પયામિ, સ્નાનં સમર્પયામિ, શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ, વસ્ત્રં સમર્પયામિ, યજ્ઞોપવીતં સમર્પયામિ, ગંધં સમર્પયામિ, અક્ષતાન્ સમર્પયામિ, પુષ્પાણિ સમર્પયામિ, ધૂપમાઘ્રાપયામિ, દીપં સમર્પયામિ, નૈવેદ્યં સમર્પયામિ, તાંબૂલં સમર્પયામિ, મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
અધિદેવતા પ્રત્યધિદેવતાસહિતાદિત્યાદિ નવગ્રહ દેવતા પ્રસાદસિદ્ધિરસ્તુ ।
ઇંદ્રાદિ અષ્ટદિક્પાલક પૂજ
1. ઇંદ્રુડુ
ઓં ઇંદ્રં॑-વોઁ વિ॒શ્વત॒સ્પરિ॒ હવા॑મહે॒ જને॑ભ્યઃ ।
અ॒સ્માક॑મસ્તુ॒ કેવ॑લઃ ॥ (ઋ.વે.1.7.10)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં પ્રાગ્દિગ્ભાગે ઇંદ્રં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
2. અગ્નિ
ઓં અ॒ગ્નિં દૂ॒તં-વૃઁ॑ણીમહે॒ હોતા॑રં-વિઁ॒શ્વવે॑દસમ્ ।
અ॒સ્ય ય॒જ્ઞસ્ય॑ સુ॒ક્રતુ॑મ્ ॥ (ઋ.વે.1.12.1)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં આગ્નેયદિગ્ભાગે અગ્નિં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
3. યમુડુ
ઓં-યઁ॒માય॒ સોમં॑ સુનુત ય॒માય॑ જુહુતા હ॒વિઃ ।
ય॒મં હ॑ ય॒જ્ઞો ગ॑ચ્છત્ય॒ગ્નિદૂ॑તો॒ અરં॑કૃતઃ ॥ (ઋ.10.14.13)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં દક્ષિણદિગ્ભાગે યમં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
4. નિઋતિ
ઓં મો ષુ ણઃ॒ પરા॑પરા॒ નિર્ઋ॑તિર્દુ॒ર્હણા॑ વધીત્ ।
પ॒દી॒ષ્ટ તૃષ્ણ॑યા સ॒હ ॥ (ઋ.1.38.06)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં નૈઋતિદિગ્ભાગે નિર્ઋતિં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
5. વરુણુડુ
ઓં ઇ॒મં મે॑ વરુણ શ્રુધી॒ હવ॑ મ॒દ્યા ચ॑ મૃડય ।
ત્વામ॑વ॒સ્યુ રાચ॑કે ।
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં પશ્ચિમદિગ્ભાગે વરુણં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
6. વાયુવુ
ઓં તવ॑ વાયવૃતસ્પતે॒ ત્વષ્ટુ॑ર્જામાતરદ્ભુત ।
અવાં॒સ્યા વૃ॑ણીમહે । (ઋ.8.21.20)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં-વાઁયુવ્યદિગ્ભાગે વાયું દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
7. કુબેરુડુ
ઓં સોમો॑ ધે॒નું સોમો॒ અર્વં॑તમા॒શું સોમો॑ વી॒રં ક॑ર્મ॒ણ્યં॑ દદાતિ ।
સા॒દ॒ન્યં॑-વિઁદ॒થ્યં॑ સ॒ભેયં॑ પિતૃ॒શ્રવ॑ણં॒-યોઁ દદા॑શદસ્મૈ ॥ (ઋ.1.91.20)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ઉત્તરદિગ્ભાગે કુબેરં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
8. ઈશાનુડુ
ઓં તમીશા॑નં॒ જગ॑તસ્ત॒સ્થુષ॒સ્પતિં॑ ધિયંજિ॒ન્વમવ॑સે હૂમહે વ॒યમ્ ।
પૂ॒ષા નો॒ યથા॒ વેદ॑સા॒મસ॑દ્વૃ॒ધે ર॑ક્ષિ॒તા પા॒યુરદ॑બ્ધઃ સ્વ॒સ્તયે॑ ॥ (ઋ.1.89.5)
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં ઈશાનદિગ્ભાગે ઈશાનં દિક્પાલકમાવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
ઇંદ્રાદિ અષ્ટદિક્પાલકદેવતાભ્યો નમઃ ધ્યાયામિ, આવહયામિ, રત્નસિંહાસનં સમર્પયામિ, પાદ્યં સમર્પયામિ, અર્ઘ્યં સમર્પયામિ, આચમનીયં સમર્પયામિ, સ્નાનં સમર્પયામિ, શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ, વસ્ત્રં સમર્પયામિ, યજ્ઞોપવીતં સમર્પયામિ, ગંધં સમર્પયામિ, અક્ષતાન્ સમર્પયામિ, પુષ્પાણિ સમર્પયામિ, ધૂપમાઘ્રાપયામિ, દીપં સમર્પયામિ, નૈવેદ્યં સમર્પયામિ, તાંબૂલં સમર્પયામિ, મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
ઇંદ્રાદિ અષ્ટદિક્પાલક દેવતા પ્રસાદસિદ્ધિરસ્તુ ।
ષોડશોપચાર પૂજ
પંચામૃત શોધનં
1. આપ્યાયસ્યેતિ ક્ષીરં (પાલુ) –
ઓં આપ્યા॑યસ્વ॒ સમે॑તુ તે વિ॒શ્વત॑સ્સોમ॒ વૃષ્ણિ॑યમ્ ।
ભવા॒ વાજ॑સ્ય સંગ॒થે ॥
ક્ષીરેણ સ્નપયામિ ॥
2. દધિક્રાવ્ણો ઇતિ દધિ (પેરુગુ) –
ઓં દ॒ધિ॒ક્રાવ્ણો॑ અકારિષં જિ॒ષ્ણોરશ્વ॑સ્ય વા॒જિનઃ॑ ।
સુ॒ર॒ભિ નો॒ મુખા॑ કર॒ત્પ્રાણ॒ આયૂગ્મ્॑ષિ તારિષત્ ॥
દધ્ના સ્નપયામિ ॥
3. શુક્રમસીતિ આજ્યં (નેય્યિ) –
ઓં શુ॒ક્રમ॑સિ॒ જ્યોતિ॑રસિ॒ તેજો॑સિ દે॒વોવ॑સ્સવિ॒તોત્પુ॑ના॒તુ
અચ્છિ॑દ્રેણ પ॒વિત્રે॑ણ॒ વસો॒સ્સૂર્ય॑સ્ય ર॒શ્મિભિઃ॑ ।
આજ્યેન સ્નપયામિ ॥
4. મધુવાતા ઋતાયતે ઇતિ મધુ (તેને) –
ઓં મધુ॒વાતા॑ ઋતાય॒તે મધુ॑ક્ષરંતિ॒ સિંધ॑વઃ ।
માધ્વી᳚ર્નઃ સં॒ત્વૌષ॑ધીઃ ।
મધુ॒નક્ત॑મુ॒તોષ॑સિ॒ મધુ॑મ॒ત્પાર્થિ॑વ॒ગ્મ્॒ રજઃ॑ ।
મધુ॒દ્યૌર॑સ્તુ નઃ પિ॒તા ।
મધુ॑માન્નો॒ વન॒સ્પતિ॒ર્મધુ॑માગ્ં અસ્તુ॒ સૂર્યઃ॑ ।
માધ્વી॒ર્ગાવો॑ ભવંતુ નઃ ।
મધુના સ્નપયામિ ॥
5. સ્વાદુઃ પવસ્યેતિ શર્કરા (ચક્કેર) –
ઓં સ્વા॒દુઃ પ॑વસ્વ દિ॒વ્યાય॒ જન્મ॑ને ।
સ્વા॒દુરિંદ્રા᳚ય સુ॒હવી᳚તુ નામ્ને ।
સ્વા॒દુર્મિ॒ત્રાય॒ વરુ॑ણાય વા॒યવે॒ ।
બૃહ॒સ્પત॑યે॒ મધુ॑માં॒ અદા᳚ભ્યઃ ।
શર્કરેણ સ્નપયામિ ॥
ફલોદકં (coconut water)
યાઃ ફ॒લિની॒ર્યા અ॑ફ॒લા અ॑પુ॒ષ્પાયાશ્ચ॑ પુ॒ષ્પિણીઃ॑ ।
બૃહ॒સ્પતિ॑ પ્રસૂતા॒સ્તાનો॑ મુન્ચં॒ત્વગ્ં હ॑સઃ ॥
ફલોદકેન સ્નપયામિ ॥
(take the Vishnu image out and wash it with clean water, while reciting the following)
શુદ્ધોદકં
ઓં આપો॒ હિષ્ઠા મ॑યો॒ભુવ॒સ્તા ન॑ ઊ॒ર્જે દ॑ધાતન ।
મ॒હેરણા॑ય॒ ચક્ષ॑સે ।
યો વઃ॑ શિ॒વત॑મો રસ॒સ્તસ્ય॑ ભાજયતે॒ હ નઃ॑ ।
ઉ॒શ॒તીરિ॑વ મા॒ત॑રઃ ।
તસ્મા॒ અરં॑ગમામવો॒ યસ્ય॒ ક્ષયા॑ય॒ જિન્વ॑થ ।
આપો॑ જ॒નય॑થા ચ નઃ ।
શુદ્ધોદકેન સ્નપયામિ ।
(wipe the Vishnu image with a fresh cloth, decorate it with Gandham and Kumkuma, keep it in a betal leaf and place it in the Mandapa close to the Kalasha)
ઓં ના॒રા॒ય॒ણાય॑ વિ॒દ્મહે॑ વાસુદે॒વાય॑ ધીમહિ ।
તન્નો॑ વિષ્ણુઃ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ॥
ઓં મ॒હા॒દે॒વ્યૈ ચ॑ વિ॒દ્મહે॑ વિષ્ણુપ॒ત્ની ચ॑ ધીમહિ ।
તન્નો॑ લક્ષ્મીઃ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ॥
અસ્મિન્કલશે અસ્યાં પ્રતિમાયાં શ્રીરમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિન્ આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
પ્રાણપ્રતિષ્ઠાપનં
ઓં અસ્ય શ્રી પ્રાણપ્રતિષ્ઠાપન મહામંત્રસ્ય બ્રહ્મવિષ્ણુમહેશ્વરા ઋષયઃ, ઋગ્યજુસ્સામાથર્વાણિ છંદાંસિ, પ્રાણશ્શક્તિઃ, પરા દેવતા, આં બીજં, હ્રીં શક્તિઃ, ક્રોં કીલકં, શ્રીરમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિ દેવતા પ્રાણપ્રતિષ્ઠાર્થે વિનિયોગઃ ।
કરન્યાસં
ઓં આં અંગુષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
ઓં હ્રીં તર્જનીભ્યાં નમઃ ।
ઓં ક્રોં મધ્યમાભ્યાં નમઃ ।
ઓં આં અનામિકાભ્યાં નમઃ ।
ઓં હ્રીં કનિષ્ઠિકાભ્યાં નમઃ ।
ઓં ક્રોં કરતલ કરપૃષ્ઠાભ્યાં નમઃ ।
અંગન્યાસં
ઓં આં હૃદયાય નમઃ ।
ઓં હ્રીં શિરસે સ્વાહા ।
ઓં ક્રોં શિખયૈ વષટ્ ।
ઓં આં કવચાય હુમ્ ।
ઓં હ્રીં નેત્રત્રયાય વૌષટ્ ।
ઓં ક્રોં અસ્ત્રાય ફટ્ ।
ઓં ભૂર્ભુવસ્સુવરોમિતિ દિગ્બંધઃ ॥
ધ્યાનં
રક્તાંભોધિસ્થપોતોલ્લસદરુણસરોજાધિરૂઢા કરાબ્જૈઃ ।
પાશં કોદંડમિક્ષૂદ્ભવમળિગુણમપ્યંકુશં ચાપબાણામ્ ।
બિભ્રાણા સૃક્કપાલં ત્રિણયનલસિતા પીનવક્ષોરુહાઢ્યા ।
દેવી બાલાર્કવર્ણા ભવતુ સુખકરી પ્રાણશક્તિઃ પરા નઃ ।
ઓં શાંતાકારં ભુજગશયનં પદ્મનાભં સુરેશં
વિશ્વાકારં ગગનસદૃશં મેઘવર્ણં શુભાંગમ્ ।
લક્ષ્મીકાંતં કમલનયનં-યોઁગિહૃદ્ધ્યાનગમ્યં
વંદે વિષ્ણું ભવભયહરં સર્વલોકૈકનાથમ્ ॥
ઓં આં હ્રીં ક્રોં ક્રોં હ્રીં આં-યંઁ રં-લંઁ વં શં ષં સં હં-ળંઁ ક્ષં હં સઃ સોઽહમ્ ।
અસ્યાં મૂર્તૌ શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિ દેવતા પ્રાણઃ ઇહ પ્રાણઃ ।
શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિ દેવતા જીવઃ ઇહઃ સ્થિતઃ ।
અસ્યાં મૂર્તૌ શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણસ્ય સર્વેંદ્રિયાણિ વાઙ્મનઃ ત્વક્ ચક્ષુઃ શ્રોત્ર જિહ્વા ઘ્રાણ વાક્પાણિપાદ પાયૂપસ્થાનિ ઇહૈવાગત્ય સુખં ચિરં તિષ્ટંતુ સ્વાહા ।
ઓં અસુ॑નીતે॒ પુન॑ર॒સ્માસુ॒ ચક્ષુઃ॒
પુનઃ॑ પ્રા॒ણમિ॒હ નો᳚ ધેહિ॒ ભોગ᳚મ્ ।
જ્યોક્પ॑શ્યેમ॒ સૂર્ય॑મુ॒ચ્ચરં᳚ત॒
મનુ॑મતે મૃ॒ડયા᳚ નઃ સ્વ॒સ્તિ ॥
અ॒મૃતં॒-વૈઁ પ્રા॒ણા અ॒મૃત॒માપઃ॑
પ્રા॒ણાને॒વ ય॑થાસ્થા॒નમુપ॑હ્વયતે ॥
આવાહિતો ભવ સ્થાપિતો ભવ ।
સુપ્રસન્નો ભવ વરદો ભવ ।
સ્વામિન્ સર્વજગન્નાથ યાવત્પૂજાવસાનકમ્ ।
તાવત્ત્વં પ્રીતિભાવેન કલશેઽસ્મિન્ સન્નિધિં કુરુ ॥
સાંગં સાયુધં સવાહનં સશક્તિં પત્નીપુત્રપરિવારસમેતં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આવાહયામિ સ્થાપયામિ પૂજયામિ ॥
ધ્યાનં
ધ્યાયેત્સત્યં ગુણાતીતં ગુણત્રયસમન્વિતમ્ ।
લોકનાથં ત્રિલોકેશં કૌસ્તુભાભરણં હરિમ્ ॥
પીતાંબરં નીલવર્ણં શ્રીવત્સ પદભૂષિતમ્ ।
ગોવિંદં ગોકુલાનંદં બ્રહ્માદ્યૈરપિ પૂજિતમ્ ॥
શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ધ્યાનં સમર્પયામિ ॥
આવાહનં
ઓં સ॒હસ્ર॑શીર્ષા॒ પુરુ॑ષઃ ।
સ॒હ॒સ્રા॒ક્ષઃ સ॒હસ્ર॑પાત્ ।
સ ભૂમિં॑-વિઁ॒શ્વતો॑ વૃ॒ત્વા ।
અત્ય॑તિષ્ઠદ્દશાંગુ॒લમ્ ।
જ્યોતિશ્શાંતં સર્વલોકાંતરસ્થં
ઓંકારાખ્યં-યોઁગિહૃદ્ધ્યાનગમ્યમ્ ।
સાંગં શક્તિં સાયુધં ભક્તિસેવ્યં
સર્વાકારં-વિઁષ્ણુમાવાહયામિ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આવાહનં સમર્પયામિ ।
આસનં
પુરુ॑ષ એ॒વેદગ્મ્ સર્વમ્᳚ ।
યદ્ભૂ॒તં-યઁચ્ચ॒ ભવ્યમ્᳚ ।
ઉ॒તામૃ॑ત॒ત્વસ્યેશા॑નઃ ।
ય॒દન્ને॑નાતિ॒રોહ॑તિ ।
કલ્પદ્રુમૂલે મણિવેદિમધ્યે
સિંહાસનં સ્વર્ણમયં-વિઁચિત્રમ્ ।
વિચિત્ર વસ્ત્રાવૃતમચ્યુત પ્રભો
ગૃહાણ લક્ષ્મીધરણીસમેત ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આસનં સમર્પયામિ ।
પાદ્યં
એ॒તાવા॑નસ્ય મહિ॒મા ।
અતો॒ જ્યાયાગ્॑શ્ચ॒ પૂરુ॑ષઃ ।
પાદો᳚ઽસ્ય॒ વિશ્વા॑ ભૂ॒તાનિ॑ ।
ત્રિ॒પાદ॑સ્યા॒મૃતં॑ દિ॒વિ ।
નારાયણ નમસ્તેઽસ્તુ નરકાર્ણવતારક ।
પાદ્યં ગૃહાણ દેવેશ મમ સૌખ્યં-વિઁવર્થય ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ પાદયોઃ પાદ્યં સમર્પયામિ ।
અર્ઘ્યં
ત્રિ॒પાદૂ॒ર્ધ્વ ઉદૈ॒ત્પુરુ॑ષઃ ।
પાદો᳚ઽસ્યે॒હાઽઽભ॑વા॒ત્પુનઃ॑ ।
તતો॒ વિષ્વ॒ઙ્વ્ય॑ક્રામત્ ।
સા॒શ॒ના॒ન॒શ॒ને અ॒ભિ ।
વ્યક્તાઽવ્યક્ત સ્વરૂપાય હૃષીકપતયે નમઃ ।
મયા નિવેદિતો ભક્ત્યાહ્યર્ઘ્યોઽયં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ હસ્તયોઃ અર્ઘ્યં સમર્પયામિ ।
આચમનીયં
તસ્મા᳚દ્વિ॒રાડ॑જાયત ।
વિ॒રાજો॒ અધિ॒ પૂરુ॑ષઃ ।
સ જા॒તો અત્ય॑રિચ્યત ।
પ॒શ્ચાદ્ભૂમિ॒મથો॑ પુ॒રઃ ।
મંદાકિન્યાસ્તુ યદ્વારિ સર્વપાપહરં શુભમ્ ।
તદિદં કલ્પિતં દેવ સમ્યગાચમ્યતાં-વિઁભો ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ મુખે આચમનીયં સમર્પયામિ ।
સ્નાનં
યત્પુરુ॑ષેણ હ॒વિષા᳚ ।
દે॒વા ય॒જ્ઞમત॑ન્વત ।
વ॒સં॒તો અ॑સ્યાસી॒દાજ્યમ્᳚ ।
ગ્રી॒ષ્મ ઇ॒ધ્મશ્શ॒રદ્ધ॒વિઃ ।
પંચામૃત સ્નાનં
આપ્યા॑યસ્વ॒ સમે॑તુ તે વિ॒શ્વત॑સ્સોમ॒ વૃષ્ણિ॑યમ્ ।
ભવા॒ વાજ॑સ્ય સંગ॒થે ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ક્ષીરેણ સ્નપયામિ ।
દ॒ધિ॒ક્રાવ્ણો॑ અકારિષં જિ॒ષ્ણોરશ્વ॑સ્ય વા॒જિનઃ॑ ।
સુ॒ર॒ભિ નો॒ મુખા॑ કર॒ત્પ્રાણ॒ આયૂગ્મ્॑ષિ તારિષત્ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ દધ્ના સ્નપયામિ ।
શુ॒ક્રમ॑સિ॒ જ્યોતિ॑રસિ॒ તેજો॑સિ દે॒વોવ॑સ્સવિ॒તોત્પુ॑ના॒તુ
અચ્છિ॑દ્રેણ પ॒વિત્રે॑ણ॒ વસો॒સ્સૂર્ય॑સ્ય ર॒શ્મિભિઃ॑ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આજ્યેન સ્નપયામિ ।
મધુ॒વાતા॑ ઋતાય॒તે મધુ॑ક્ષરંતિ॒ સિંધ॑વઃ ।
માધ્વી᳚ર્નઃ સં॒ત્વૌષ॑ધીઃ ।
મધુ॒નક્ત॑મુ॒તોષ॑સિ॒ મધુ॑મ॒ત્ પાર્થિ॑વ॒ગ્મ્॒રજઃ॑ ।
મધુ॒દ્યૌર॑સ્તુ નઃ પિ॒તા ।
મધુ॑માન્નો॒ વન॒સ્પતિ॒ર્મધુ॑માગ્ં અસ્તુ॒ સૂર્યઃ॑ ।
માધ્વી॒ર્ગાવો॑ ભવંતુ નઃ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ મધુના સ્નપયામિ ।
સ્વા॒દુઃ પ॑વસ્વ દિ॒વ્યાય॒ જન્મ॑ને ।
સ્વા॒દુરિંદ્રા᳚ય સુ॒હવી᳚તુ નામ્ને ।
સ્વા॒દુર્મિ॒ત્રાય॒ વરુ॑ણાય વા॒યવે॒ ।
બૃહ॒સ્પત॑યે॒ મધુ॑માં॒ અદા᳚ભ્યઃ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ શર્કરેણ સ્નપયામિ ।
યાઃ ફ॒લિની॒ર્યા અ॑ફ॒લા અ॑પુ॒ષ્પાયાશ્ચ॑ પુ॒ષ્પિણીઃ॑ ।
બૃહ॒સ્પતિ॑ પ્રસૂતા॒સ્તાનો॑ મુન્ચં॒ત્વગ્ં હ॑સઃ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ફલોદકેન સ્નપયામિ ।
શુદ્ધોદક સ્નાનં
આપો॒ હિષ્ઠા મ॑યો॒ભુવ॒સ્તા ન॑ ઊ॒ર્જે દ॑ધાતન ।
મ॒હેરણા॑ય॒ ચક્ષ॑સે ।
યો વઃ॑ શિ॒વત॑મો રસ॒સ્તસ્ય॑ ભાજયતે॒ હ નઃ॑ ।
ઉ॒શ॒તીરિ॑વ મા॒ત॑રઃ ।
તસ્મા॒ અરં॑ગમામવો॒ યસ્ય॒ ક્ષયા॑ય॒ જિન્વ॑થ ।
આપો॑ જ॒નય॑થા ચ નઃ ।
તીર્થોદકૈઃ કાંચનકુંભ સંસ્થૈઃ
સુવાસિતૈર્દેવ કૃપારસાર્દ્રૈઃ ।
મયાર્પિતં સ્નાનવિધિં ગૃહાણ
પાદાબ્જનિષ્ય્ટૂત નદીપ્રવાહઃ ।
નદીનાં ચૈવ સર્વાસામાનીતં નિર્મલોદકમ્ ।
સ્નાનં સ્વીકુરુ દેવેશ મયા દત્તં સુરેશ્વર ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ શુદ્ધોદક સ્નાનં સમર્પયામિ ।
સ્નાનાનંતરં શુદ્ધ આચમનીયં સમર્પયામિ ॥
વસ્ત્રં
સ॒પ્તાસ્યા॑સન્પરિ॒ધયઃ॑ ।
ત્રિઃ સ॒પ્ત સ॒મિધઃ॑ કૃ॒તાઃ ।
દે॒વા યદ્ય॒જ્ઞં ત॑ન્વા॒નાઃ ।
અબ॑ધ્ન॒ન્પુરુ॑ષં પ॒શુમ્ ।
વેદસૂક્તસમાયુક્તે યજ્ઞસામ સમન્વિતે ।
સર્વવર્ણપ્રદે દેવ વાસ શીતે વિનિર્મિતે ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ વસ્ત્રયુગ્મં સમર્પયામિ ।
યજ્ઞોપવીતં
તં-યઁ॒જ્ઞં બ॒ર્હિષિ॒ પ્રૌક્ષન્॑ ।
પુરુ॑ષં જા॒તમ॑ગ્ર॒તઃ ।
તેન॑ દે॒વા અય॑જંત ।
સા॒ધ્યા ઋષ॑યશ્ચ॒ યે ।
બ્રહ્મ વિષ્ણુ મહેશાનાં નિર્મિતં બ્રહ્મસૂત્રકમ્ ।
ગૃહાણ ભગવન્વિષ્ણો સર્વેષ્ટફલદો ભવ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ યજ્ઞોપવીતં સમર્પયામિ ।
ગંધં
તસ્મા᳚દ્ય॒જ્ઞાત્સ॑ર્વ॒હુતઃ॑ ।
સંભૃ॑તં પૃષદા॒જ્યમ્ ।
પ॒શૂગ્સ્તાગ્શ્ચ॑ક્રે વાય॒વ્યાન્॑ ।
આ॒ર॒ણ્યાન્ગ્રા॒મ્યાશ્ચ॒ યે ।
શ્રીખંડં ચંદનં દિવ્યં ગંધાઢ્યં સુમનોહરમ્ ।
વિલેપનં સુરશ્રેષ્ઠ પ્રીત્યર્થં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ દિવ્ય શ્રી ચંદનં સમર્પયામિ ।
આભરણં
તસ્મા᳚દ્ય॒જ્ઞાત્સ॑ર્વ॒હુતઃ॑ ।
ઋચઃ॒ સામા॑નિ જજ્ઞિરે ।
છંદાગ્મ્॑સિ જજ્ઞિરે॒ તસ્મા᳚ત્ ।
યજુ॒સ્તસ્મા॑દજાયત ।
હિરણ્ય હાર કેયૂર ગ્રૈવેય મણિકંકણૈઃ ।
સુહારં ભૂષણૈર્યુક્તં ગૃહાણ પુરુષોત્તમ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ સર્વાભરણાનિ સમર્પયામિ ।
પુષ્પાણિ
તસ્મા॒દશ્વા॑ અજાયંત ।
યે કે ચો॑ભ॒યાદ॑તઃ ।
ગાવો॑ હ જજ્ઞિરે॒ તસ્મા᳚ત્ ।
તસ્મા᳚જ્જા॒તા અ॑જા॒વયઃ॑ ।
મલ્લિકાદિ સુગંધીનિ માલત્યાદીનિ વૈ પ્રભો ।
મયાઽહૃતાનિ પૂજાર્થં પુષ્પાણિ પ્રતિગૃહ્યતામ્ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ નાનાવિધ પરિમળ પત્ર પુષ્પાણિ સમર્પયામિ ।
અથાંગ પૂજ
ઓં કેશવાય નમઃ પાદૌ પૂજયામિ ।
ઓં ગોવિંદાય નમઃ ગુલ્ફૌ પૂજયામિ ।
ઓં ઇંદિરાપતયે નમઃ જંઘે પૂજયામિ ।
ઓં અનઘાય નમઃ જાનુની પૂજયામિ ।
ઓં જનાર્દનાય નમઃ ઊરૂ પૂજયામિ ।
ઓં-વિઁષ્ટરશ્રવસે નમઃ કટિં પૂજયામિ ।
ઓં પદ્મનાભાય નમઃ નાભિં પૂજયામિ ।
ઓં કુક્ષિસ્થાખિલભુવનાય નમઃ ઉદરં પૂજયામિ ।
ઓં-લઁક્ષ્મીવક્ષસ્સ્થલાલયાય નમઃ વક્ષસ્થલં પૂજયામિ ।
ઓં શંખચક્રગદાશાર્ઙ્ગપાણયે નમઃ બાહૂન્ પૂજયામિ ।
ઓં કંબુકંઠાય નમઃ કંઠં પૂજયામિ ।
ઓં પૂર્ણેંદુનિભવક્ત્રાય નમઃ વક્ત્રં પૂજયામિ ।
ઓં કુંદકુટ્મલદંતાય નમઃ દંતાન્ પૂજયામિ ।
ઓં નાસાગ્રમૌક્તિકાય નમઃ નાસિકાં પૂજયામિ ।
ઓં રત્નકુંડલાય નમઃ કર્ણૌ પૂજયામિ ।
ઓં સૂર્યચંદ્રાગ્નિધારિણે નમઃ નેત્રે પૂજયામિ ।
ઓં સુલલાટાય નમઃ લલાટં પૂજયામિ ।
ઓં સહસ્રશિરસે નમઃ શિરઃ પૂજયામિ ।
શ્રી રમાસહિત શ્રી સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ સર્વાણ્યંગાનિ પૂજયામિ ॥
શ્રી સત્યનારાયણ અષ્ટોત્તરશત નામ પૂજા
ઓં નારાયણાય નમઃ ।
ઓં નરાય નમઃ ।
ઓં શૌરયે નમઃ ।
ઓં ચક્રપાણયે નમઃ ।
ઓં જનાર્દનાય નમઃ ।
ઓં-વાઁસુદેવાય નમઃ ।
ઓં જગદ્યોનયે નમઃ ।
ઓં-વાઁમનાય નમઃ ।
ઓં જ્ઞાનપંજરાય નમઃ (10)
ઓં શ્રીવલ્લભાય નમઃ ।
ઓં જગન્નાથાય નમઃ ।
ઓં ચતુર્મૂર્તયે નમઃ ।
ઓં-વ્યોઁમકેશાય નમઃ ।
ઓં હૃષીકેશાય નમઃ ।
ઓં શંકરાય નમઃ ।
ઓં ગરુડધ્વજાય નમઃ ।
ઓં નારસિંહાય નમઃ ।
ઓં મહાદેવાય નમઃ ।
ઓં સ્વયંભુવે નમઃ ।
ઓં ભુવનેશ્વરાય નમઃ (20)
ઓં શ્રીધરાય નમઃ ।
ઓં દેવકીપુત્રાય નમઃ ।
ઓં પાર્થસારથયે નમઃ ।
ઓં અચ્યુતાય નમઃ ।
ઓં શંખપાણયે નમઃ ।
ઓં પરંજ્યોતિષે નમઃ ।
ઓં આત્મજ્યોતિષે નમઃ ।
ઓં અચંચલાય નમઃ ।
ઓં શ્રીવત્સાંકાય નમઃ ।
ઓં અખિલાધારાય નમઃ (30)
ઓં સર્વલોકપ્રતિપ્રભવે નમઃ ।
ઓં ત્રિવિક્રમાય નમઃ ।
ઓં ત્રિકાલજ્ઞાનાય નમઃ ।
ઓં ત્રિધામ્ને નમઃ ।
ઓં કરુણાકરાય નમઃ ।
ઓં સર્વજ્ઞાય નમઃ ।
ઓં સર્વગાય નમઃ ।
ઓં સર્વસ્મૈ નમઃ ।
ઓં સર્વેશાય નમઃ ।
ઓં સર્વસાક્ષિકાય નમઃ (40)
ઓં હરયે નમઃ ।
ઓં શારંગિણે નમઃ ।
ઓં હરાય નમઃ ।
ઓં શેષાય નમઃ ।
ઓં હલાયુધાય નમઃ ।
ઓં સહસ્રબાહવે નમઃ ।
ઓં અવ્યક્તાય નમઃ ।
ઓં સહસ્રાક્ષાય નમઃ ।
ઓં અક્ષરાય નમઃ ।
ઓં ક્ષરાય નમઃ (50)
ઓં ગજારિઘ્નાય નમઃ ।
ઓં કેશવાય નમઃ ।
ઓં કેશિમર્દનાય નમઃ ।
ઓં કૈટભારયે નમઃ ।
ઓં અવિદ્યારયે નમઃ ।
ઓં કામદાય નમઃ ।
ઓં કમલેક્ષણાય નમઃ ।
ઓં હંસશત્રવે નમઃ ।
ઓં અધર્મશત્રવે નમઃ ।
ઓં કાકુત્થ્સાય નમઃ (60)
ઓં ખગવાહનાય નમઃ ।
ઓં નીલાંબુદદ્યુતયે નમઃ ।
ઓં નિત્યાય નમઃ ।
ઓં નિત્યતૃપ્તાય નમઃ ।
ઓં નિત્યાનંદાય નમઃ ।
ઓં સુરાધ્યક્ષાય નમઃ ।
ઓં નિર્વિકલ્પાય નમઃ ।
ઓં નિરંજનાય નમઃ ।
ઓં બ્રહ્મણ્યાય નમઃ ।
ઓં પૃથિવીનાથાય નમઃ (70)
ઓં પીતવાસસે નમઃ ।
ઓં ગુહાશ્રયાય નમઃ ।
ઓં-વેઁદગર્ભાય નમઃ ।
ઓં-વિઁભવે નમઃ ।
ઓં-વિઁષ્ણવે નમઃ ।
ઓં શ્રીમતે નમઃ ।
ઓં ત્રૈલોક્યભૂષણાય નમઃ ।
ઓં-યઁજ્ઞમૂર્તયે નમઃ ।
ઓં અમેયાત્મને નમઃ ।
ઓં-વઁરદાય નમઃ (80)
ઓં-વાઁસવાનુજાય નમઃ ।
ઓં જિતેંદ્રિયાય નમઃ ।
ઓં જિતક્રોધાય નમઃ ।
ઓં સમદૃષ્ટયે નમઃ ।
ઓં સનાતનાય નમઃ ।
ઓં ભક્તપ્રિયાય નમઃ ।
ઓં જગત્પૂજ્યાય નમઃ ।
ઓં પરમાત્મને નમઃ ।
ઓં અસુરાંતકાય નમઃ ।
ઓં સર્વલોકાનામંતકાય નમઃ (90)
ઓં અનંતાય નમઃ ।
ઓં અનંતવિક્રમાય નમઃ ।
ઓં માયાધારાય નમઃ ।
ઓં નિરાધારાય નમઃ ।
ઓં સર્વાધારાય નમઃ ।
ઓં ધરાધારાય નમઃ ।
ઓં નિષ્કલંકાય નમઃ ।
ઓં નિરાભાસાય નમઃ ।
ઓં નિષ્પ્રપંચાય નમઃ ।
ઓં નિરામયાય નમઃ (100)
ઓં ભક્તવશ્યાય નમઃ ।
ઓં મહોદારાય નમઃ ।
ઓં પુણ્યકીર્તયે નમઃ ।
ઓં પુરાતનાય નમઃ ।
ઓં ત્રિકાલજ્ઞાય નમઃ ।
ઓં-વિઁષ્ટરશ્રવસે નમઃ ।
ઓં ચતુર્ભુજાય નમઃ ।
ઓં શ્રીસત્યનારાયણસ્વામિને નમઃ (108)
ધૂપં
યત્પુરુ॑ષં॒-વ્યઁ॑દધુઃ ।
ક॒તિ॒ધા વ્ય॑કલ્પયન્ન્ ।
મુખં॒ કિમ॑સ્ય॒ કૌ બા॒હૂ ।
કાવૂ॒રૂ પાદા॑વુચ્યેતે ।
દશાંગં ગુગ્ગુલોપેતં સુગંધં સુમનોહરમ્ ।
ધૂપં ગૃહાણ દેવેશ સર્વદેવ નમસ્કૃત ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ધૂપમાઘ્રાપયામિ ।
દીપં
બ્રા॒હ્મ॒ણો᳚ઽસ્ય॒ મુખ॑માસીત્ ।
બા॒હૂ રા॑જ॒ન્યઃ॑ કૃ॒તઃ ।
ઊ॒રૂ તદ॑સ્ય॒ યદ્વૈશ્યઃ॑ ।
પ॒દ્ભ્યાગ્મ્ શૂ॒દ્રો અ॑જાયત ।
ઘૃતા ત્રિવર્તિ સંયુઁક્તં-વઁહ્નિના યોજિતં પ્રિયમ્ ।
દીપં ગૃહાણ દેવેશ ત્રૈલોક્ય તિમિરાપહમ્ ॥
ભક્ત્યા દીપં પ્રયચ્છામિ દેવાય પરમાત્મને ।
ત્રાહિ માં નરકાદ્ઘોરાત્ દીપજ્યોતિર્નમોઽસ્તુ તે ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ દીપં સમર્પયામિ ।
નૈવેદ્યં
ચં॒દ્રમા॒ મન॑સો જા॒તઃ ।
ચક્ષોઃ॒ સૂર્યો॑ અજાયત ।
મુખા॒દિંદ્ર॑શ્ચા॒ગ્નિશ્ચ॑ ।
પ્રા॒ણાદ્વા॒યુર॑જાયત ।
સૌવર્ણસ્થાલિમધ્યે મણિગણખચિતે ગોઘૃતાક્તાન્ સુપક્વાન્ ।
ભક્ષ્યાન્ ભોજ્યાંશ્ચ લેહ્યાનપરિમિતરસાન્ ચોષ્યમન્નં નિધાય ॥
નાનાશાકૈરુપેતં દધિ મધુ સ ગુડ ક્ષીર પાનીયયુક્તમ્ ।
તાંબૂલં ચાપિ વિષ્ણોઃ પ્રતિદિવસમહં માનસે કલ્પયામિ ॥
રાજાન્નં સૂપ સંયુઁક્તં શાકચોષ્ય સમન્વિતમ્ ।
ઘૃત ભક્ષ્ય સમાયુક્તં નૈવેદ્યં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ મહાનૈવેદ્યં સમર્પયામિ ।
ઓં ભૂર્ભુવ॑સ્સુવઃ॑ । તત્સ॑વિતુ॒ર્વરે᳚ણ્ય॒મ્ ।
ભ॒ર્ગો॑ દે॒વસ્ય॑ ધી॒મહિ ।
ધિયો॒ યોનઃ॑ પ્રચો॒દયા᳚ત્ ॥
સત્યં ત્વા ઋતેન પરિષિંચામિ (ઋતં ત્વા સત્યેન પરિષિંચામિ)
અમૃતમસ્તુ । અમૃતોપસ્તરણમસિ ।
ઓં પ્રાણાય સ્વાહા । ઓં અપાનાય સ્વાહા । ઓં-વ્યાઁનાય સ્વાહા ।
ઓં ઉદાનાય સ્વાહા । ઓં સમાનાય સ્વાહા ।
મધ્યે મધ્યે પાનીયં સમર્પયામિ ।
અમૃતાપિધાનમસિ ।
ઉત્તરાપોશનં સમર્પયામિ । હસ્તૌ પ્રક્ષાળયામિ ।
પાદૌ પ્રક્ષાળયામિ । મુખે શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ ।
તાંબૂલં
નાભ્યા॑ આસીદં॒તરિ॑ક્ષમ્ ।
શી॒ર્ષ્ણો દ્યૌઃ સમ॑વર્તત ।
પ॒દ્ભ્યાં ભૂમિ॒ર્દિશઃ॒ શ્રોત્રા᳚ત્ ।
તથા॑ લો॒કાગ્મ્ અ॑કલ્પયન્ન્ ।
પૂગીફલૈઃ સ કર્પૂરૈઃ નાગવલ્લી દળૈર્યુતમ્ ।
મુક્તાચૂર્ણ સમાયુક્તં તાંબૂલં પ્રતિગૃહ્યતામ્ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ તાંબૂલં સમર્પયામિ ।
નીરાજનં
(stand up)
વેદા॒હમે॒તં પુરુ॑ષં મ॒હાંતમ્᳚ ।
આ॒દિ॒ત્યવ॑ર્ણં॒ તમ॑સ॒સ્તુ પા॒રે ।
સર્વા॑ણિ રૂ॒પાણિ॑ વિ॒ચિત્ય॒ ધીરઃ॑ ।
નામા॑નિ કૃ॒ત્વાઽભિ॒વદ॒ન્॒ યદાસ્તે᳚ ।
નર્ય॑ પ્ર॒જાં મે॑ ગોપાય । અ॒મૃ॒ત॒ત્વાય॑ જી॒વસે᳚ ।
જા॒તાં જ॑નિ॒ષ્યમા॑ણાં ચ । અ॒મૃતે॑ સ॒ત્યે પ્રતિ॑ષ્ઠિતામ્ ।
અથ॑ર્વ પિ॒તું મે॑ ગોપાય । રસ॒મન્ન॑મિ॒હાયુ॑ષે ।
અદ॑બ્ધા॒યોઽશી॑તતનો । અવિ॑ષં નઃ પિ॒તું કૃ॑ણુ ।
શગ્ગ્મ્સ્ય॑ પ॒શૂન્મે॑ ગોપાય । દ્વિ॒પદો॒ યે ચતુ॑ષ્પદઃ ॥ (તૈ.બ્રા.1.2.1.25)
અ॒ષ્ટાશ॑ફાશ્ચ॒ ય ઇ॒હાગ્ને᳚ । યે ચૈક॑શફા આશુ॒ગાઃ ।
સપ્રથ સ॒ભાં મે॑ ગોપાય । યે ચ॒ સભ્યાઃ᳚ સભા॒સદઃ॑ ।
તાનિં॑દ્રિ॒યાવ॑તઃ કુરુ । સર્વ॒માયુ॒રુપા॑સતામ્ ।
અહે॑ બુધ્નિય॒ મંત્રં॑ મે ગોપાય । યમૃષ॑યસ્ત્રૈવિ॒દા વિ॒દુઃ ।
ઋચઃ॒ સામા॑નિ॒ યજૂગ્મ્॑ષિ । સા હિ શ્રીર॒મૃતા॑ સ॒તામ્ ॥ (તૈ.બ્રા.1.2.1.26)
મા નો હિગ્મ્સીજ્જાતવેદો ગામશ્વં પુરુષં જગત્ ।
અભિભ્ર દગ્ન આગહિ શ્રિયા મા પરિપાતય ॥
સમ્રાજં ચ વિરાજં ચાઽભિ શ્રીર્યાચ નો ગૃહે ।
લક્ષ્મી રાષ્ટ્રસ્ય યા મુખે તયા મા સગ્મ્ સૃજામસિ ॥
સંતત શ્રીરસ્તુ સર્વમંગળાનિ ભવંતુ નિત્યશ્રીરસ્તુ નિત્યમંગળાનિ ભવંતુ ॥
નીરાજનં ગૃહાણેદં પંચવર્તિ સમન્વિતમ્ ।
તેજોરાશિમયં દત્તં ગૃહાણ ત્વં સુરેશ્વર ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ કર્પૂર નીરાજનં સમર્પયામિ ।
નીરાજનાનંતરં શુદ્ધાચમનીયં સમર્પયામિ । નમસ્કરોમિ ।
મંત્રપુષ્પં
ધા॒તા પુ॒રસ્તા॒દ્યમુ॑દાજ॒હાર॑ ।
શ॒ક્રઃ પ્રવિ॒દ્વાન્પ્ર॒દિશ॒શ્ચત॑સ્રઃ ।
તમે॒વં-વિઁ॒દ્વાન॒મૃત॑ ઇ॒હ ભ॑વતિ ।
નાન્યઃ પંથા॒ અય॑નાય વિદ્યતે ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ સુવર્ણ દિવ્ય મંત્રપુષ્પં સમર્પયામિ ।
આત્મપ્રદક્ષિણ નમસ્કારં
યાનિકાનિ ચ પાપાનિ જન્માંતરકૃતાનિ ચ
તાનિ તાનિ પ્રણશ્યંતિ પ્રદક્ષિણ પદે પદે ।
પાપોઽહં પાપકર્માઽહં પાપાત્મા પાપસંભવ ।
ત્રાહિમાં કૃપયા દેવ શરણાગતવત્સલા ।
અન્યથા શરણં નાસ્તિ ત્વમેવ શરણં મમ ।
તસ્માત્કારુણ્ય ભાવેન રક્ષ રક્ષ સત્યેશ્વર ।
પ્રદક્ષિણં કરિષ્યામિ સર્વભ્રમનિવારણમ્ ।
સંસારસાગરાન્માં ત્વં ઉદ્ધરસ્ય મહાપ્રભો ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આત્મપ્રદક્ષિણ નમસ્કારાન્ સમર્પયામિ ।
સાષ્ટાંગ નમસ્કારં
ઉરસા શિરસા દૃષ્ટ્યા મનસા વચસા તથા ।
પદ્ભ્યાં કરાભ્યાં કર્ણાભ્યાં પ્રણામોઽષ્ટાંગમુચ્યતે ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ સાષ્ટાંગ નમસ્કારાં સમર્પયામિ ।
સર્વોપચારાઃ
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ છત્રં આચ્છાદયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ચામરૈર્વીજયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ નૃત્યં દર્શયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ગીતં શ્રાવયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આંદોળિકાન્નારોહયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ અશ્વાનારોહયામિ ।
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ગજાનારોહયામિ ।
સમસ્ત રાજોપચારાન્ દેવોપચારાન્ સમર્પયામિ ।
ક્ષમાપ્રાર્થન
યસ્ય સ્મૃત્યા ચ નામોક્ત્યા તપઃ પૂજા ક્રિયાદિષુ ।
ન્યૂનં સંપૂર્ણતાં-યાઁતિ સદ્યો વંદે તમચ્યુતમ્ ।
મંત્રહીનં ક્રિયાહીનં ભક્તિહીનં જનાર્દન ।
યત્પૂજિતં મયા દેવ પરિપૂર્ણં તદસ્તુ તે ।
અનયા પુરુષસૂક્ત વિધાનેન ધ્યાન આવાહનાદિ ષોડશોપચાર પૂજનેન ભગવાન્ સર્વાત્મકઃ શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામી સુપ્રીતો સુપ્રસન્નો વરદો ભવંતુ ॥
(sit down)
પ્રાર્થન
અમોઘં પુંડરીકાક્ષં નૃસિંહં દૈત્યસૂદનમ્ ।
હૃષીકેશં જગન્નાથં-વાઁગીશં-વઁરદાયકમ્ ॥
સ ગુણં ચ ગુણાતીતં ગોવિંદં ગરુઢધ્વજમ્ ।
જનાર્દનં જનાનંદં જાનકીવલ્લભં હરિમ્ ॥
પ્રણમામિ સદા ભક્ત્યા નારાયણમતઃ પરમ્ ।
દુર્ગમે વિષમે ઘોરે શત્રુણા પરિપીડિતઃ ।
નિસ્તારયતુ સર્વેષુ તથાઽનિષ્ટભયેષુ ચ ।
નામાન્યેતાનિ સંકીર્ત્ય ફલમીપ્સિતમાપ્નુયાત્ ।
સત્યનારાયણ દેવં-વંઁદેઽહં કામદં પ્રભુમ્ ।
લીલયા વિતતં-વિઁશ્વં-યેઁન તસ્મૈ નમો નમઃ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ પ્રાર્થન નમસ્કારાન્ સમર્પયામિ ।
ફલમ્
ઇદં ફલં મયા દેવ સ્થાપિતં પુરતસ્તવ ।
તેન મે સ ફલાઽવાપ્તિર્ભવેજ્જન્મનિ જન્મનિ ॥
ઓં શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ફલં સમર્પયામિ ।
શ્રી સત્યનારાયણ સ્વામિ વ્રતકથા
॥ શ્રી ગણેશાય નમઃ ॥
॥ શ્રીપરમાત્મને નમઃ ॥
અથ કથા પ્રારંભઃ ।
અથ પ્રથમોઽધ્યાયઃ
શ્રીવ્યાસ ઉવાચ ।
એકદા નૈમિષારણ્યે ઋષયઃ શૌનકાદયઃ ।
પપ્રચ્છુર્મુનયઃ સર્વે સૂતં પૌરાણિકં ખલુ ॥ 1॥
ઋષય ઊચુઃ ।
વ્રતેન તપસા કિં-વાઁ પ્રાપ્યતે વાંછિતં ફલમ્ ।
તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામઃ કથયસ્વ મહામુને ॥ 2॥
સૂત ઉવાચ ।
નારદેનૈવ સંપૃષ્ટો ભગવાન્ કમલાપતિઃ ।
સુરર્ષયે યથૈવાહ તચ્છૃણુધ્વં સમાહિતાઃ ॥ 3॥
એકદા નારદો યોગી પરાનુગ્રહકાંક્ષયા ।
પર્યટન્ વિવિધાન્ લોકાન્ મર્ત્યલોકમુપાગતઃ ॥ 4॥
તતોદૃષ્ટ્વા જનાન્સર્વાન્ નાનાક્લેશસમન્વિતાન્ ।
નાનાયોનિસમુત્પન્નાન્ ક્લિશ્યમાનાન્ સ્વકર્મભિઃ ॥ 5॥
કેનોપાયેન ચૈતેષાં દુઃખનાશો ભવેદ્ ધ્રુવમ્ ।
ઇતિ સંચિંત્ય મનસા વિષ્ણુલોકં ગતસ્તદા ॥ 6॥
તત્ર નારાયણં દેવં શુક્લવર્ણં ચતુર્ભુજમ્ ।
શંખ-ચક્ર-ગદા-પદ્મ-વનમાલા-વિભૂષિતમ્ ॥ 7॥
દૃષ્ટ્વા તં દેવદેવેશં સ્તોતું સમુપચક્રમે ।
નારદ ઉવાચ ।
નમો વાંગમનસાતીતરૂપાયાનંતશક્તયે ।
આદિમધ્યાંતહીનાય નિર્ગુણાય ગુણાત્મને ॥ 8॥
સર્વેષામાદિભૂતાય ભક્તાનામાર્તિનાશિને ।
શ્રુત્વા સ્તોત્રં તતો વિષ્ણુર્નારદં પ્રત્યભાષત ॥ 9॥
શ્રીભગવાનુવાચ ।
કિમર્થમાગતોઽસિ ત્વં કિં તે મનસિ વર્તતે ।
કથયસ્વ મહાભાગ તત્સર્વં કથાયામિ તે ॥ 10॥
નારદ ઉવાચ ।
મર્ત્યલોકે જનાઃ સર્વે નાનાક્લેશસમન્વિતાઃ ।
નનાયોનિસમુત્પન્નાઃ પચ્યંતે પાપકર્મભિઃ ॥ 11॥
તત્કથં શમયેન્નાથ લઘૂપાયેન તદ્વદ ।
શ્રોતુમિચ્છામિ તત્સર્વં કૃપાસ્તિ યદિ તે મયિ ॥ 12॥
શ્રીભગવાનુવાચ ।
સાધુ પૃષ્ટં ત્વયા વત્સ લોકાનુગ્રહકાંક્ષયા ।
યત્કૃત્વા મુચ્યતે મોહત્ તચ્છૃણુષ્વ વદામિ તે ॥ 13॥
વ્રતમસ્તિ મહત્પુણ્યં સ્વર્ગે મર્ત્યે ચ દુર્લભમ્ ।
તવ સ્નેહાન્મયા વત્સ પ્રકાશઃ ક્રિયતેઽધુના ॥ 14॥
સત્યનારાયણસ્યૈવ વ્રતં સમ્યગ્વિધાનતઃ । (સત્યનારાયણસ્યૈવં)
કૃત્વા સદ્યઃ સુખં ભુક્ત્વા પરત્ર મોક્ષમાપ્નુયાત્ ।
તચ્છ્રુત્વા ભગવદ્વાક્યં નારદો મુનિરબ્રવીત્ ॥ 15॥
નારદ ઉવાચ ।
કિં ફલં કિં-વિઁધાનં ચ કૃતં કેનૈવ તદ્ વ્રતમ્ ।
તત્સર્વં-વિઁસ્તરાદ્ બ્રૂહિ કદા કાર્યં-વ્રઁતં પ્રભો ॥ 16॥ (કાર્યંહિતદ્વ્રતમ્)
શ્રીભગવાનુવાચ ।
દુઃખશોકાદિશમનં ધનધાન્યપ્રવર્ધનમ્ ॥ 17॥
સૌભાગ્યસંતતિકરં સર્વત્ર વિજયપ્રદમ્ ।
યસ્મિન્ કસ્મિન્ દિને મર્ત્યો ભક્તિશ્રદ્ધાસમન્વિતઃ ॥ 18॥
સત્યનારાયણં દેવં-યઁજેચ્ચૈવ નિશામુખે ।
બ્રાહ્મણૈર્બાંધવૈશ્ચૈવ સહિતો ધર્મતત્પરઃ ॥ 19॥
નૈવેદ્યં ભક્તિતો દદ્યાત્ સપાદં ભક્ષ્યમુત્તમમ્ ।
રંભાફલં ઘૃતં ક્ષીરં ગોધૂમસ્ય ચ ચૂર્ણકમ્ ॥ 20॥
અભાવે શાલિચૂર્ણં-વાઁ શર્કરા વા ગુડસ્તથા ।
સપાદં સર્વભક્ષ્યાણિ ચૈકીકૃત્ય નિવેદયેત્ ॥ 21॥
વિપ્રાય દક્ષિણાં દદ્યાત્ કથાં શ્રુત્વા જનૈઃ સહ ।
તતશ્ચ બંધુભિઃ સાર્ધં-વિઁપ્રાંશ્ચ પ્રતિભોજયેત્ ॥ 22॥
પ્રસાદં ભક્ષયેદ્ ભક્ત્યા નૃત્યગીતાદિકં ચરેત્ ।
તતશ્ચ સ્વગૃહં ગચ્છેત્ સત્યનારાયણં સ્મરન્ન્ ॥ 23॥
એવં કૃતે મનુષ્યાણાં-વાંઁછાસિદ્ધિર્ભવેદ્ ધ્રુવમ્ ।
વિશેષતઃ કલિયુગે લઘૂપાયોઽસ્તિ ભૂતલે ॥ 24॥ (લઘૂપાયોસ્તિ)
॥ ઇતિ શ્રીસ્કંદપુરાણે રેવાખંડે શ્રીસત્યનારાયણ વ્રતકથાયાં પ્રથમોઽધ્યાયઃ ॥ 1 ॥
અથ દ્વિતીયોઽધ્યાયઃ
સૂત ઉવાચ ।
અથાન્યત્ સંપ્રવક્ષ્યામિ કૃતં-યેઁન પુરા દ્વિજાઃ ।
કશ્ચિત્ કાશીપુરે રમ્યે હ્યાસીદ્વિપ્રોઽતિનિર્ધનઃ ॥ 1॥ (હ્યાસીદ્વિપ્રોતિનિર્ધનઃ)
ક્ષુત્તૃડ્ભ્યાં-વ્યાઁકુલોભૂત્વા નિત્યં બભ્રામ ભૂતલે ।
દુઃખિતં બ્રાહ્મણં દૃષ્ટ્વા ભગવાન્ બ્રાહ્મણપ્રિયઃ ॥ 2॥
વૃદ્ધબ્રાહ્મણ રૂપસ્તં પપ્રચ્છ દ્વિજમાદરાત્ ।
કિમર્થં ભ્રમસે વિપ્ર મહીં નિત્યં સુદુઃખિતઃ ।
તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામિ કથ્યતાં દ્વિજ સત્તમ ॥ 3॥
બ્રાહ્મણ ઉવાચ ।
બ્રાહ્મણોઽતિ દરિદ્રોઽહં ભિક્ષાર્થં-વૈઁ ભ્રમે મહીમ્ ॥ 4॥ (બ્રાહ્મણોતિ)
ઉપાયં-યઁદિ જાનાસિ કૃપયા કથય પ્રભો ।
વૃદ્ધબ્રાહ્મણ ઉવાચ ।
સત્યનારાયણો વિષ્ણુર્વાંછિતાર્થફલપ્રદઃ ॥ 5॥
તસ્ય ત્વં પૂજનં-વિઁપ્ર કુરુષ્વ વ્રતમુત્તમમ । (વ્રતમુત્તમમ્)
યત્કૃત્વા સર્વદુઃખેભ્યો મુક્તો ભવતિ માનવઃ ॥ 6॥
વિધાનં ચ વ્રતસ્યાપિ વિપ્રાયાભાષ્ય યત્નતઃ ।
સત્યનારાયણો વૃદ્ધસ્તત્રૈવાંતરધીયત ॥ 7॥
તદ્ વ્રતં સંકરિષ્યામિ યદુક્તં બ્રાહ્મણેન વૈ ।
ઇતિ સંચિંત્ય વિપ્રોઽસૌ રાત્રૌ નિદ્રા ન લબ્ધવાન્ ॥ 8॥ (નિદ્રાં)
તતઃ પ્રાતઃ સમુત્થાય સત્યનારાયણવ્રતમ્ ।
કરિષ્ય ઇતિ સંકલ્પ્ય ભિક્ષાર્થમગમદ્વિજઃ ॥ 9॥ (ભિક્ષાર્થમગમદ્દ્વિજઃ)
તસ્મિન્નેવ દિને વિપ્રઃ પ્રચુરં દ્રવ્યમાપ્તવાન્ ।
તેનૈવ બંધુભિઃ સાર્ધં સત્યસ્યવ્રતમાચરત્ ॥ 10॥
સર્વદુઃખવિનિર્મુક્તઃ સર્વસંપત્સમન્વિતઃ ।
બભૂવ સ દ્વિજશ્રેષ્ઠો વ્રતસ્યાસ્ય પ્રભાવતઃ ॥ 11॥
તતઃ પ્રભૃતિ કાલં ચ માસિ માસિ વ્રતં કૃતમ્ ।
એવં નારાયણસ્યેદં-વ્રઁતં કૃત્વા દ્વિજોત્તમઃ ॥ 12॥
સર્વપાપવિનિર્મુક્તો દુર્લભં મોક્ષમાપ્તવાન્ ।
વ્રતમસ્ય યદા વિપ્ર પૃથિવ્યાં સંકરિષ્યતિ ॥ 13॥ (વિપ્રાઃ)
તદૈવ સર્વદુઃખં તુ મનુજસ્ય વિનશ્યતિ । (ચ મનુજસ્ય)
એવં નારાયણેનોક્તં નારદાય મહાત્મને ॥ 14॥
મયા તત્કથિતં-વિઁપ્રાઃ કિમન્યત્ કથયામિ વઃ ।
ઋષય ઊચુઃ ।
તસ્માદ્ વિપ્રાચ્છ્રુતં કેન પૃથિવ્યાં ચરિતં મુને ।
તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામઃ શ્રદ્ધાઽસ્માકં પ્રજાયતે ॥ 15॥ (શ્રદ્ધાસ્માકં)
સૂત ઉવાચ ।
શઋણુધ્વં મુનયઃ સર્વે વ્રતં-યેઁન કૃતં ભુવિ ।
એકદા સ દ્વિજવરો યથાવિભવ વિસ્તરૈઃ ॥ 16॥
બંધુભિઃ સ્વજનૈઃ સાર્ધં-વ્રઁતં કર્તું સમુદ્યતઃ ।
એતસ્મિન્નંતરે કાલે કાષ્ઠક્રેતા સમાગમત્ ॥ 17॥
બહિઃ કાષ્ઠં ચ સંસ્થાપ્ય વિપ્રસ્ય ગૃહમાયયૌ ।
તૃષ્ણાયા પીડિતાત્મા ચ દૃષ્ટ્વા વિપ્રં કૃતં-વ્રઁતમ્ ॥ 18॥ (કૃત)
પ્રણિપત્ય દ્વિજં પ્રાહ કિમિદં ક્રિયતે ત્વયા ।
કૃતે કિં ફલમાપ્નોતિ વિસ્તરાદ્ વદ મે પ્રભો ॥ 19॥ (વિસ્તારાદ્)
વિપ્ર ઉવાચ ।
સત્યનારાયણેસ્યેદં-વ્રઁતં સર્વેપ્સિતપ્રદમ્ ।
તસ્ય પ્રસાદાન્મે સર્વં ધનધાન્યાદિકં મહત્ ॥ 20॥
તસ્માદેતદ્ વ્રતં જ્ઞાત્વા કાષ્ઠક્રેતાઽતિહર્ષિતઃ ।
પપૌ જલં પ્રસાદં ચ ભુક્ત્વા સ નગરં-યઁયૌ ॥ 21॥
સત્યનારાયણં દેવં મનસા ઇત્યચિંતયત્ ।
કાષ્ઠં-વિઁક્રયતો ગ્રામે પ્રાપ્યતે ચાદ્ય યદ્ ધનમ્ ॥ 22॥ (પ્રાપ્યતેમેઽદ્ય)
તેનૈવ સત્યદેવસ્ય કરિષ્યે વ્રતમુત્તમમ્ ।
ઇતિ સંચિંત્ય મનસા કાષ્ઠં ધૃત્વા તુ મસ્તકે ॥ 23॥
જગામ નગરે રમ્યે ધનિનાં-યઁત્ર સંસ્થિતિઃ ।
તદ્દિને કાષ્ઠમૂલ્યં ચ દ્વિગુણં પ્રાપ્તવાનસૌ ॥ 24॥
તતઃ પ્રસન્નહૃદયઃ સુપક્વં કદલી ફલમ્ ।
શર્કરાઘૃતદુગ્ધં ચ ગોધૂમસ્ય ચ ચૂર્ણકમ્ ॥ 25॥
કૃત્વૈકત્ર સપાદં ચ ગૃહીત્વા સ્વગૃહં-યઁયૌ ।
તતો બંધૂન્ સમાહૂય ચકાર વિધિના વ્રતમ્ ॥ 26॥
તદ્ વ્રતસ્ય પ્રભાવેણ ધનપુત્રાન્વિતોઽભવત્ । (ધનપુત્રાન્વિતોભવત્)
ઇહલોકે સુખં ભુક્ત્વા ચાંતે સત્યપુરં-યઁયૌ ॥ 27॥
॥ ઇતિ શ્રીસ્કંદપુરાણે રેવાખંડે શ્રીસત્યનારાયણ વ્રતકથાયાં દ્વિતીયોઽધ્યાયઃ ॥ 2 ॥
અથ તૃતીયોઽધ્યાયઃ
સૂત ઉવાચ ।
પુનરગ્રે પ્રવક્ષ્યામિ શઋણુધ્વં મુનિ સત્તમાઃ ।
પુરા ચોલ્કામુખો નામ નૃપશ્ચાસીન્મહામતિઃ ॥ 1॥
જિતેંદ્રિયઃ સત્યવાદી યયૌ દેવાલયં પ્રતિ ।
દિને દિને ધનં દત્ત્વા દ્વિજાન્ સંતોષયત્ સુધીઃ ॥ 2॥
ભાર્યા તસ્ય પ્રમુગ્ધા ચ સરોજવદના સતી ।
ભદ્રશીલાનદી તીરે સત્યસ્યવ્રતમાચરત્ ॥ 3॥
એતસ્મિન્નંતરે તત્ર સાધુરેકઃ સમાગતઃ ।
વાણિજ્યાર્થં બહુધનૈરનેકૈઃ પરિપૂરિતઃ ॥ 4॥
નાવં સંસ્થાપ્ય તત્તીરે જગામ નૃપતિં પ્રતિ ।
દૃષ્ટ્વા સ વ્રતિનં ભૂપં પ્રપચ્છ વિનયાન્વિતઃ ॥ 5॥
સાધુરુવાચ ।
કિમિદં કુરુષે રાજન્ ભક્તિયુક્તેન ચેતસા ।
પ્રકાશં કુરુ તત્સર્વં શ્રોતુમિચ્છામિ સાંપ્રતમ્ ॥ 6॥
રાજોવાચ ।
પૂજનં ક્રિયતે સાધો વિષ્ણોરતુલતેજસઃ ।
વ્રતં ચ સ્વજનૈઃ સાર્ધં પુત્રાદ્યાવાપ્તિ કામ્યયા ॥ 7॥
ભૂપસ્ય વચનં શ્રુત્વા સાધુઃ પ્રોવાચ સાદરમ્ ।
સર્વં કથય મે રાજન્ કરિષ્યેઽહં તવોદિતમ્ ॥ 8॥
મમાપિ સંતતિર્નાસ્તિ હ્યેતસ્માજ્જાયતે ધ્રુવમ્ ।
તતો નિવૃત્ત્ય વાણિજ્યાત્ સાનંદો ગૃહમાગતઃ ॥ 9॥
ભાર્યાયૈ કથિતં સર્વં-વ્રઁતં સંતતિ દાયકમ્ ।
તદા વ્રતં કરિષ્યામિ યદા મે સંતતિર્ભવેત્ ॥ 10॥
ઇતિ લીલાવતીં પ્રાહ પત્નીં સાધુઃ સ સત્તમઃ ।
એકસ્મિન્ દિવસે તસ્ય ભાર્યા લીલાવતી સતી ॥ 11॥ (ભાર્યાં)
ભર્તૃયુક્તાનંદચિત્તાઽભવદ્ ધર્મપરાયણા ।
ર્ગભિણી સાઽભવત્ તસ્ય ભાર્યા સત્યપ્રસાદતઃ ॥ 12॥ (સાભવત્)
દશમે માસિ વૈ તસ્યાઃ કન્યારત્નમજાયત ।
દિને દિને સા વવૃધે શુક્લપક્ષે યથા શશી ॥ 13॥
નામ્ના કલાવતી ચેતિ તન્નામકરણં કૃતમ્ ।
તતો લીલાવતી પ્રાહ સ્વામિનં મધુરં-વઁચઃ ॥ 14॥
ન કરોષિ કિમર્થં-વૈઁ પુરા સંકલ્પિતં-વ્રઁતમ્ ।
સાધુરુવાચ ।
વિવાહ સમયે ત્વસ્યાઃ કરિષ્યામિ વ્રતં પ્રિયે ॥ 15॥
ઇતિ ભાર્યાં સમાશ્વાસ્ય જગામ નગરં પ્રતિ ।
તતઃ કલાવતી કન્યા વવૃધે પિતૃવેશ્મનિ ॥ 16॥
દૃષ્ટ્વા કન્યાં તતઃ સાધુર્નગરે સખિભિઃ સહ ।
મંત્રયિત્વા દ્રુતં દૂતં પ્રેષયામાસ ધર્મવિત્ ॥ 17॥
વિવાહાર્થં ચ કન્યાયા વરં શ્રેષ્ઠં-વિઁચારય ।
તેનાજ્ઞપ્તશ્ચ દૂતોઽસૌ કાંચનં નગરં-યઁયૌ ॥ 18॥
તસ્માદેકં-વઁણિક્પુત્રં સમાદાયાગતો હિ સઃ ।
દૃષ્ટ્વા તુ સુંદરં બાલં-વઁણિક્પુત્રં ગુણાન્વિતમ્ ॥ 19॥
જ્ઞાતિભિર્બંધુભિઃ સાર્ધં પરિતુષ્ટેન ચેતસા ।
દત્તાવાન્ સાધુપુત્રાય કન્યાં-વિઁધિવિધાનતઃ ॥ 20॥ (સાધુઃપુત્રાય)
તતોઽભાગ્યવશાત્ તેન વિસ્મૃતં-વ્રઁતમુત્તમમ્ । (તતોભાગ્યવશાત્)
વિવાહસમયે તસ્યાસ્તેન રુષ્ટો ભવત્ પ્રભુઃ ॥ 21॥ (રુષ્ટોઽભવત્)
તતઃ કાલેન નિયતો નિજકર્મ વિશારદઃ ।
વાણિજ્યાર્થં તતઃ શીઘ્રં જામાતૃ સહિતો વણિક્ ॥ 22॥
રત્નસારપુરે રમ્યે ગત્વા સિંધુ સમીપતઃ ।
વાણિજ્યમકરોત્ સાધુર્જામાત્રા શ્રીમતા સહ ॥ 23॥
તૌ ગતૌ નગરે રમ્યે ચંદ્રકેતોર્નૃપસ્ય ચ । (નગરેતસ્ય)
એતસ્મિન્નેવ કાલે તુ સત્યનારાયણઃ પ્રભુઃ ॥ 24॥
ભ્રષ્ટપ્રતિજ્ઞમાલોક્ય શાપં તસ્મૈ પ્રદત્તવાન્ ।
દારુણં કઠિનં ચાસ્ય મહદ્ દુઃખં ભવિષ્યતિ ॥ 25॥
એકસ્મિંદિવસે રાજ્ઞો ધનમાદાય તસ્કરઃ ।
તત્રૈવ ચાગત શ્ચૌરો વણિજૌ યત્ર સંસ્થિતૌ ॥ 26॥
તત્પશ્ચાદ્ ધાવકાન્ દૂતાન્ દૃષ્ટવા ભીતેન ચેતસા ।
ધનં સંસ્થાપ્ય તત્રૈવ સ તુ શીઘ્રમલક્ષિતઃ ॥ 27॥
તતો દૂતાઃસમાયાતા યત્રાસ્તે સજ્જનો વણિક્ ।
દૃષ્ટ્વા નૃપધનં તત્ર બદ્ધ્વાઽઽનીતૌ વણિક્સુતૌ ॥ 28॥ (બદ્ધ્વાનીતૌ)
હર્ષેણ ધાવમાનાશ્ચ પ્રોચુર્નૃપસમીપતઃ ।
તસ્કરૌ દ્વૌ સમાનીતૌ વિલોક્યાજ્ઞાપય પ્રભો ॥ 29॥
રાજ્ઞાઽઽજ્ઞપ્તાસ્તતઃ શીઘ્રં દૃઢં બદ્ધ્વા તુ તા વુભૌ ।
સ્થાપિતૌ દ્વૌ મહાદુર્ગે કારાગારેઽવિચારતઃ ॥ 30॥
માયયા સત્યદેવસ્ય ન શ્રુતં કૈસ્તયોર્વચઃ ।
અતસ્તયોર્ધનં રાજ્ઞા ગૃહીતં ચંદ્રકેતુના ॥ 31॥
તચ્છાપાચ્ચ તયોર્ગેહે ભાર્યા ચૈવાતિ દુઃખિતા ।
ચૌરેણાપહૃતં સર્વં ગૃહે યચ્ચ સ્થિતં ધનમ્ ॥ 32॥
આધિવ્યાધિસમાયુક્તા ક્ષુત્પિપાશાતિ દુઃખિતા । (ક્ષુત્પિપાસાતિ)
અન્નચિંતાપરા ભૂત્વા બભ્રામ ચ ગૃહે ગૃહે ।
કલાવતી તુ કન્યાપિ બભ્રામ પ્રતિવાસરમ્ ॥ 33॥
એકસ્મિન્ દિવસે યાતા ક્ષુધાર્તા દ્વિજમંદિરમ્ । (દિવસે જાતા)
ગત્વાઽપશ્યદ્ વ્રતં તત્ર સત્યનારાયણસ્ય ચ ॥ 34॥ (ગત્વાપશ્યદ્)
ઉપવિશ્ય કથાં શ્રુત્વા વરં ર્પ્રાથિતવત્યપિ ।
પ્રસાદ ભક્ષણં કૃત્વા યયૌ રાત્રૌ ગૃહં પ્રતિ ॥ 35॥
માતા કલાવતીં કન્યાં કથયામાસ પ્રેમતઃ ।
પુત્રિ રાત્રૌ સ્થિતા કુત્ર કિં તે મનસિ વર્તતે ॥ 36॥
કન્યા કલાવતી પ્રાહ માતરં પ્રતિ સત્વરમ્ ।
દ્વિજાલયે વ્રતં માતર્દૃષ્ટં-વાંઁછિતસિદ્ધિદમ્ ॥ 37॥
તચ્છ્રુત્વા કન્યકા વાક્યં-વ્રઁતં કર્તું સમુદ્યતા ।
સા મુદા તુ વણિગ્ભાર્યા સત્યનારાયણસ્ય ચ ॥ 38॥
વ્રતં ચક્રે સૈવ સાધ્વી બંધુભિઃ સ્વજનૈઃ સહ ।
ભર્તૃજામાતરૌ ક્ષિપ્રમાગચ્છેતાં સ્વમાશ્રમમ્ ॥ 39॥
અપરાધં ચ મે ભર્તુર્જામાતુઃ ક્ષંતુમર્હસિ ।
વ્રતેનાનેન તુષ્ટોઽસૌ સત્યનારાયણઃ પુનઃ ॥ 40॥ (તુષ્ટોસૌ)
દર્શયામાસ સ્વપ્નં હી ચંદ્રકેતું નૃપોત્તમમ્ ।
બંદિનૌ મોચય પ્રાતર્વણિજૌ નૃપસત્તમ ॥ 41॥
દેયં ધનં ચ તત્સર્વં ગૃહીતં-યઁત્ ત્વયાઽધુના । (ત્વયાધુના)
નો ચેત્ ત્વાં નાશયિષ્યામિ સરાજ્યધનપુત્રકમ્ ॥ 42॥
એવમાભાષ્ય રાજાનં ધ્યાનગમ્યોઽભવત્ પ્રભુઃ । (ધ્યાનગમ્યોભવત્)
તતઃ પ્રભાતસમયે રાજા ચ સ્વજનૈઃ સહ ॥ 43॥
ઉપવિશ્ય સભામધ્યે પ્રાહ સ્વપ્નં જનં પ્રતિ ।
બદ્ધૌ મહાજનૌ શીઘ્રં મોચય દ્વૌ વણિક્સુતૌ ॥ 44॥
ઇતિ રાજ્ઞો વચઃ શ્રુત્વા મોચયિત્વા મહાજનૌ ।
સમાનીય નૃપસ્યાગ્રે પ્રાહુસ્તે વિનયાન્વિતાઃ ॥ 45॥
આનીતૌ દ્વૌ વણિક્પુત્રૌ મુક્તૌ નિગડબંધનાત્ ।
તતો મહાજનૌ નત્વા ચંદ્રકેતું નૃપોત્તમમ્ ॥ 46॥
સ્મરંતૌ પૂર્વ વૃત્તાંતં નોચતુર્ભયવિહ્વલૌ ।
રાજા વણિક્સુતૌ વીક્ષ્ય વચઃ પ્રોવાચ સાદરમ્ ॥ 47॥
દેવાત્ પ્રાપ્તં મહદ્દુઃખમિદાનીં નાસ્તિ વૈ ભયમ્ ।
તદા નિગડસંત્યાગં ક્ષૌરકર્માદ્યકારયત્ ॥ 48॥
વસ્ત્રાલંકારકં દત્ત્વા પરિતોષ્ય નૃપશ્ચ તૌ ।
પુરસ્કૃત્ય વણિક્પુત્રૌ વચસાઽતોષયદ્ ભૃશમ્ ॥ 49॥ (વચસાતોષયદ્ભૃશમ્)
પુરાનીતં તુ યદ્ દ્રવ્યં દ્વિગુણીકૃત્ય દત્તવાન્ ।
પ્રોવાચ ચ તતો રાજા ગચ્છ સાધો નિજાશ્રમમ્ ॥ 50॥ (પ્રોવાચતૌ)
રાજાનં પ્રણિપત્યાહ ગંતવ્યં ત્વત્પ્રસાદતઃ ।
ઇત્યુક્ત્વા તૌ મહાવૈશ્યૌ જગ્મતુઃ સ્વગૃહં પ્રતિ ॥ 51॥ (મહાવૈશ્યો)
॥ ઇતિ શ્રીસ્કંદ પુરાણે રેવાખંડે શ્રીસત્યનારાયણ વ્રતકથાયાં તૃતીયોઽધ્યાયઃ ॥ 3 ॥
અથ ચતુર્થોઽધ્યાયઃ
સૂત ઉવાચ ।
યાત્રાં તુ કૃતવાન્ સાધુર્મંગલાયનપૂર્વિકામ્ ।
બ્રાહ્મણેભ્યો ધનં દત્ત્વા તદા તુ નગરં-યઁયૌ ॥ 1॥
કિયદ્ દૂરે ગતે સાધો સત્યનારાયણઃ પ્રભુઃ ।
જિજ્ઞાસાં કૃતવાન્ સાધૌ કિમસ્તિ તવ નૌસ્થિતમ્ ॥ 2॥
તતો મહાજનૌ મત્તૌ હેલયા ચ પ્રહસ્ય વૈ । (મતૌ)
કથં પૃચ્છસિ ભો દંડિન્ મુદ્રાં નેતું કિમિચ્છસિ ॥ 3॥
લતાપત્રાદિકં ચૈવ વર્તતે તરણૌ મમ ।
નિષ્ઠુરં ચ વચઃ શ્રુત્વા સત્યં ભવતુ તે વચઃ ॥ 4॥
એવમુક્ત્વા ગતઃ શીઘ્રં દંડી તસ્ય સમીપતઃ ।
કિયદ્ દૂરે તતો ગત્વા સ્થિતઃ સિંધુ સમીપતઃ ॥ 5॥
ગતે દંડિનિ સાધુશ્ચ કૃતનિત્યક્રિયસ્તદા ।
ઉત્થિતાં તરણીં દૃષ્ટ્વા વિસ્મયં પરમં-યઁયૌ ॥ 6॥
દૃષ્ટ્વા લતાદિકં ચૈવ મૂર્ચ્છિતો ન્યપતદ્ ભુવિ ।
લબ્ધસંજ્ઞો વણિક્પુત્રસ્તતશ્ચિંતાન્વિતોઽભવત્ ॥ 7॥ (વણિક્પુત્રસ્તતશ્ચિંતાન્વિતોભવત્)
તદા તુ દુહિતુઃ કાંતો વચનં ચેદમબ્રવીત્ ।
કિમર્થં ક્રિયતે શોકઃ શાપો દત્તશ્ચ દંડિના ॥ 8॥
શક્યતે તેન સર્વં હિ કર્તું ચાત્ર ન સંશયઃ । (શક્યતેને ન)
અતસ્તચ્છરણં-યાઁમો વાંછતાર્થો ભવિષ્યતિ ॥ 9॥ (વાંછિતાર્થો)
જામાતુર્વચનં શ્રુત્વા તત્સકાશં ગતસ્તદા ।
દૃષ્ટ્વા ચ દંડિનં ભક્ત્યા નત્વા પ્રોવાચ સાદરમ્ ॥ 10॥
ક્ષમસ્વ ચાપરાધં મે યદુક્તં તવ સન્નિધૌ ।
એવં પુનઃ પુનર્નત્વા મહાશોકાકુલોઽભવત્ ॥ 11॥ (મહાશોકાકુલોભવત્)
પ્રોવાચ વચનં દંડી વિલપંતં-વિઁલોક્ય ચ ।
મા રોદીઃ શઋણુમદ્વાક્યં મમ પૂજાબહિર્મુખઃ ॥ 12॥
મમાજ્ઞયા ચ દુર્બુદ્ધે લબ્ધં દુઃખં મુહુર્મુહુઃ ।
તચ્છ્રુત્વા ભગવદ્વાક્યં સ્તુતિં કર્તું સમુદ્યતઃ ॥ 13॥
સાધુરુવાચ ।
ત્વન્માયામોહિતાઃ સર્વે બ્રહ્માદ્યાસ્ત્રિદિવૌકસઃ ।
ન જાનંતિ ગુણાન્ રૂપં તવાશ્ચર્યમિદં પ્રભો ॥ 14॥
મૂઢોઽહં ત્વાં કથં જાને મોહિતસ્તવમાયયા । (મૂઢોહં)
પ્રસીદ પૂજયિષ્યામિ યથાવિભવવિસ્તરૈઃ ॥ 15॥
પુરા વિત્તં ચ તત્ સર્વં ત્રાહિ માં શરણાગતમ્ ।
શ્રુત્વા ભક્તિયુતં-વાઁક્યં પરિતુષ્ટો જનાર્દનઃ ॥ 16॥
વરં ચ વાંછિતં દત્ત્વા તત્રૈવાંતર્દધે હરિઃ ।
તતો નાવં સમારૂહ્ય દૃષ્ટ્વા વિત્તપ્રપૂરિતામ્ ॥ 17॥
કૃપયા સત્યદેવસ્ય સફલં-વાંઁછિતં મમ ।
ઇત્યુક્ત્વા સ્વજનૈઃ સાર્ધં પૂજાં કૃત્વા યથાવિધિ ॥ 18॥
હર્ષેણ ચાભવત્ પૂર્ણઃસત્યદેવપ્રસાદતઃ ।
નાવં સંયોઁજ્ય યત્નેન સ્વદેશગમનં કૃતમ્ ॥ 19॥
સાધુર્જામાતરં પ્રાહ પશ્ય રત્નપુરીં મમ ।
દૂતં ચ પ્રેષયામાસ નિજવિત્તસ્ય રક્ષકમ્ ॥ 20॥
તતોઽસૌ નગરં ગત્વા સાધુભાર્યાં-વિઁલોક્ય ચ । (દૂતોસૌ)
પ્રોવાચ વાંછિતં-વાઁક્યં નત્વા બદ્ધાંજલિસ્તદા ॥ 21॥
નિકટે નગરસ્યૈવ જામાત્રા સહિતો વણિક્ ।
આગતો બંધુવર્ગૈશ્ચ વિત્તૈશ્ચ બહુભિર્યુતઃ ॥ 22॥
શ્રુત્વા દૂતમુખાદ્વાક્યં મહાહર્ષવતી સતી ।
સત્યપૂજાં તતઃ કૃત્વા પ્રોવાચ તનુજાં પ્રતિ ॥ 23॥
વ્રજામિ શીઘ્રમાગચ્છ સાધુસંદર્શનાય ચ ।
ઇતિ માતૃવચઃ શ્રુત્વા વ્રતં કૃત્વા સમાપ્ય ચ ॥ 24॥
પ્રસાદં ચ પરિત્યજ્ય ગતા સાઽપિ પતિં પ્રતિ । (સાપિ)
તેન રુષ્ટાઃ સત્યદેવો ભર્તારં તરણિં તથા ॥ 25॥ (રુષ્ટઃ, તરણીં)
સંહૃત્ય ચ ધનૈઃ સાર્ધં જલે તસ્યાવમજ્જયત્ ।
તતઃ કલાવતી કન્યા ન વિલોક્ય નિજં પતિમ્ ॥ 26॥
શોકેન મહતા તત્ર રુદંતી ચાપતદ્ ભુવિ । (રુદતી)
દૃષ્ટ્વા તથાવિધાં નાવં કન્યાં ચ બહુદુઃખિતામ્ ॥ 27॥
ભીતેન મનસા સાધુઃ કિમાશ્ચર્યમિદં ભવેત્ ।
ચિંત્યમાનાશ્ચ તે સર્વે બભૂવુસ્તરિવાહકાઃ ॥ 28॥
તતો લીલાવતી કન્યાં દૃષ્ટ્વા સા વિહ્વલાઽભવત્ ।
વિલલાપાતિદુઃખેન ભર્તારં ચેદમબ્રવીત ॥ 29॥
ઇદાનીં નૌકયા સાર્ધં કથં સોઽભૂદલક્ષિતઃ ।
ન જાને કસ્ય દેવસ્ય હેલયા ચૈવ સા હૃતા ॥ 30॥
સત્યદેવસ્ય માહાત્મ્યં જ્ઞાતું-વાઁ કેન શક્યતે ।
ઇત્યુક્ત્વા વિલલાપૈવ તતશ્ચ સ્વજનૈઃ સહ ॥ 31॥
તતો લીલાવતી કન્યાં ક્રૌડે કૃત્વા રુરોદ હ ।
તતઃકલાવતી કન્યા નષ્ટે સ્વામિનિ દુઃખિતા ॥ 32॥
ગૃહીત્વા પાદુકે તસ્યાનુગતું ચ મનોદધે । (પાદુકાં)
કન્યાયાશ્ચરિતં દૃષ્ટ્વા સભાર્યઃ સજ્જનો વણિક્ ॥ 33॥
અતિશોકેન સંતપ્તશ્ચિંતયામાસ ધર્મવિત્ ।
હૃતં-વાઁ સત્યદેવેન ભ્રાંતોઽહં સત્યમાયયા ॥ 34॥
સત્યપૂજાં કરિષ્યામિ યથાવિભવવિસ્તરૈઃ ।
ઇતિ સર્વાન્ સમાહૂય કથયિત્વા મનોરથમ્ ॥ 35॥
નત્વા ચ દંડવદ્ ભૂમૌ સત્યદેવં પુનઃ પુનઃ ।
તતસ્તુષ્ટઃ સત્યદેવો દીનાનાં પરિપાલકઃ ॥ 36॥
જગાદ વચનં ચૈનં કૃપયા ભક્તવત્સલઃ ।
ત્યક્ત્વા પ્રસાદં તે કન્યા પતિં દ્રષ્ટું સમાગતા ॥ 37॥
અતોઽદૃષ્ટોઽભવત્તસ્યાઃ કન્યકાયાઃ પતિર્ધ્રુવમ્ ।
ગૃહં ગત્વા પ્રસાદં ચ ભુક્ત્વા સાઽઽયાતિ ચેત્પુનઃ ॥ 38॥ (સાયાતિ)
લબ્ધભર્ત્રી સુતા સાધો ભવિષ્યતિ ન સંશયઃ ।
કન્યકા તાદૃશં-વાઁક્યં શ્રુત્વા ગગનમંડલાત્ ॥ 39॥
ક્ષિપ્રં તદા ગૃહં ગત્વા પ્રસાદં ચ બુભોજ સા ।
પશ્ચાત્ સા પુનરાગત્ય દદર્શ સ્વજનં પતિમ્ ॥ 40॥ (સાપશ્ચાત્પુનરાગત્ય, સજનં)
તતઃ કલાવતી કન્યા જગાદ પિતરં પ્રતિ ।
ઇદાનીં ચ ગૃહં-યાઁહિ વિલંબં કુરુષે કથમ્ ॥ 41॥
તચ્છ્રુત્વા કન્યકાવાક્યં સંતુષ્ટોઽભૂદ્વણિક્સુતઃ ।
પૂજનં સત્યદેવસ્ય કૃત્વા વિધિવિધાનતઃ ॥ 42॥
ધનૈર્બંધુગણૈઃ સાર્ધં જગામ નિજમંદિરમ્ ।
પૌર્ણમાસ્યાં ચ સંક્રાંતૌ કૃતવાન્ સત્યસ્ય પૂજનમ્ ॥ 43॥ (સત્યપૂજનમ્)
ઇહલોકે સુખં ભુક્ત્વા ચાંતે સત્યપુરં-યઁયૌ ॥ 44॥
॥ ઇતિ શ્રીસ્કંદ પુરાણે રેવાખંડે શ્રીસત્યનારાયણ વ્રતકથાયાં ચતુર્થોઽધ્યાયઃ ॥ 4 ॥
અથ પંચમોઽધ્યાયઃ
સૂત ઉવાચ ।
અથાન્યચ્ચ પ્રવક્ષ્યામિ શ્રુણુધ્વં મુનિસત્તમાઃ ।
આસીત્ તુંગધ્વજો રાજા પ્રજાપાલનતત્પરઃ ॥ 1॥
પ્રસાદં સત્યદેવસ્ય ત્યક્ત્વા દુઃખમવાપ સઃ ।
એકદા સ વનં ગત્વા હત્વા બહુવિધાન્ પશૂન્ ॥ 2॥
આગત્ય વટમૂલં ચ દૃષ્ટ્વા સત્યસ્ય પૂજનમ્ । (ચાપશ્યત્)
ગોપાઃ કુર્વંતિ સંતુષ્ટા ભક્તિયુક્તાઃ સ બાંધવાઃ ॥ 3॥
રાજા દૃષ્ટ્વા તુ દર્પેણ ન ગતો ન નનામ સઃ ।
તતો ગોપગણાઃ સર્વે પ્રસાદં નૃપસન્નિધૌ ॥ 4॥
સંસ્થાપ્ય પુનરાગત્ય ભુક્તત્વા સર્વે યથેપ્સિતમ્ ।
તતઃ પ્રસાદં સંત્યજ્ય રાજા દુઃખમવાપ સઃ ॥ 5॥
તસ્ય પુત્રશતં નષ્ટં ધનધાન્યાદિકં ચ યત્ ।
સત્યદેવેન તત્સર્વં નાશિતં મમ નિશ્ચિતમ્ ॥ 6॥
અતસ્તત્રૈવ ગચ્છામિ યત્ર દેવસ્ય પૂજનમ્ ।
મનસા તુ વિનિશ્ચિત્ય યયૌ ગોપાલસન્નિધૌ ॥ 7॥
તતોઽસૌ સત્યદેવસ્ય પૂજાં ગોપગણૈઃસહ ।
ભક્તિશ્રદ્ધાન્વિતો ભૂત્વા ચકાર વિધિના નૃપઃ ॥ 8॥
સત્યદેવપ્રસાદેન ધનપુત્રાન્વિતોઽભવત્ ।
ઇહલોકે સુખં ભુક્તત્વા ચાંતે સત્યપુરં-યઁયૌ ॥ 9॥
ય ઇદં કુરુતે સત્યવ્રતં પરમદુર્લભમ્ ।
શઋણોતિ ચ કથાં પુણ્યાં ભક્તિયુક્તઃ ફલપ્રદામ્ ॥ 10॥
ધનધાન્યાદિકં તસ્ય ભવેત્ સત્યપ્રસાદતઃ ।
દરિદ્રો લભતે વિત્તં બદ્ધો મુચ્યેત બંધનાત્ ॥ 11॥
ભીતો ભયાત્ પ્રમુચ્યેત સત્યમેવ ન સંશયઃ ।
ઈપ્સિતં ચ ફલં ભુક્ત્વા ચાંતે સત્યપુરંવ્રઁજેત્ ॥ 12॥
ઇતિ વઃ કથિતં-વિઁપ્રાઃ સત્યનારાયણવ્રતમ્ ।
યત્ કૃત્વા સર્વદુઃખેભ્યો મુક્તો ભવતિ માનવઃ ॥ 13॥
વિશેષતઃ કલિયુગે સત્યપૂજા ફલપ્રદા ।
કેચિત્ કાલં-વઁદિષ્યંતિ સત્યમીશં તમેવ ચ ॥ 14॥
સત્યનારાયણં કેચિત્ સત્યદેવં તથાપરે ।
નાનારૂપધરો ભૂત્વા સર્વેષામીપ્સિતપ્રદમ્ ॥ 15॥ (સર્વેષામીપ્સિતપ્રદઃ)
ભવિષ્યતિ કલૌ સત્યવ્રતરૂપી સનાતનઃ ।
શ્રીવિષ્ણુના ધૃતં રૂપં સર્વેષામીપ્સિતપ્રદમ્ ॥ 16॥
ય ઇદં પઠતે નિત્યં શઋણોતિ મુનિસત્તમાઃ ।
તસ્ય નશ્યંતિ પાપાનિ સત્યદેવપ્રસાદતઃ ॥ 17॥
વ્રતં-યૈઁસ્તુ કૃતં પૂર્વં સત્યનારાયણસ્ય ચ ।
તેષાં ત્વપરજન્માનિ કથયામિ મુનીશ્વરાઃ ॥ 18॥
શતાનંદોમહાપ્રાજ્ઞઃસુદામાબ્રાહ્મણો હ્યભૂત્ ।
તસ્મિંજન્મનિ શ્રીકૃષ્ણં ધ્યાત્વા મોક્ષમવાપ હ ॥ 19॥
કાષ્ઠભારવહો ભિલ્લો ગુહરાજો બભૂવ હ ।
તસ્મિંજન્મનિ શ્રીરામં સેવ્ય મોક્ષં જગામ વૈ ॥ 20॥
ઉલ્કામુખો મહારાજો નૃપો દશરથોઽભવત્ ।
શ્રીરંગનાથં સંપૂજ્ય શ્રીવૈકુંઠં તદાગમત્ ॥ 21॥ (શ્રીરામચંદ્રસંપ્રાપ્ય)
ર્ધામિકઃ સત્યસંધશ્ચ સાધુર્મોરધ્વજોઽભવત્ । (સાધુર્મોરધ્વજોભવત્)
દેહાર્ધં ક્રકચૈશ્છિત્ત્વા દત્વા મોક્ષમવાપ હ ॥ 22॥
તુંગધ્વજો મહારાજઃ સ્વાયંભુવોઽભવત્ કિલ । (સ્વાયંભૂરભવત્)
સર્વાન્ ભાગવતાન્ કૃત્વા શ્રીવૈકુંઠં તદાઽગમત્ ॥ 23॥ (કૃત્ત્વા, તદાગમત્)
ભૂત્વા ગોપાશ્ચ તે સર્વે વ્રજમંડલવાસિનઃ ।
નિહત્ય રાક્ષસાન્ સર્વાન્ ગોલોકં તુ તદા યયુઃ ॥ 24॥
॥ ઇતિ શ્રીસ્કંદપુરાણે રેવાખંડે શ્રીસત્યનારાયણ વ્રતકથાયાં પંચમોઽધ્યાયઃ ॥ 5 ॥
(after Katha, offer Mangala Nirajanam, and take Swami Tirtham, Phalam, Prasadam)
અકાલ મૃત્યુહરણં સર્વવ્યાધિ નિવારણમ્ ।
સમસ્ત પાપક્ષયકરં શ્રી સત્યનારાયણ પાદોદકં પાવનં શુભમ્ ॥
શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિ પ્રસાદં શિરસા ગૃહ્ણામિ ॥
શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ ॥
કલશોદ્વાસન
ય॒જ્ઞેન॑ ય॒જ્ઞમ॑યજંત દે॒વાઃ ।
તાનિ॒ ધર્મા॑ણિ પ્રથ॒માન્યા॑સન્ન્ ।
તે હ॒ નાકં॑ મહિ॒માનઃ॑ સચંતે ।
યત્ર॒ પૂર્વે॑ સા॒ધ્યાઃ સંતિ॑ દે॒વાઃ ॥
શ્રી રમાસહિત સત્યનારાયણ સ્વામિને નમઃ આવાહિત સર્વેભ્યો દેવેભ્યો નમઃ સર્વાભ્યો દેવતાભ્યો નમઃ યથા સ્થાનં પ્રવેશયામિ ॥
શોભનાર્થે ક્ષેમાય પુનરાગમનાય ચ ।
સમસ્ત સન્મંગળાનિ ભવંતુ ॥
સર્વેજનાઃ સુખિનો ભવંતુ ॥
ઓં શાંતિઃ શાંતિઃ શાંતિઃ ।
સ્વસ્તિ ॥