શ્લોકઃ
અગ્રે પશ્યામિ તેજો નિબિડતરકલાયાવલીલોભનીયં
પીયૂષાપ્લાવિતોઽહં તદનુ તદુદરે દિવ્યકૈશોરવેષમ્ ।
તારુણ્યારંભરમ્યં પરમસુખરસાસ્વાદરોમાંચિતાંગૈ-
રાવીતં નારદાદ્યૈર્વિલસદુપનિષત્સુંદરીમંડલૈશ્ચ ॥1॥
Meaning
અગ્રે પશ્યામિ તેજઃ - in front (of me) I see a radiance; નિબિડતર-કલાય- - (like that of) very thick Kalaaya (blue lily); અવલી-લોભનીયં - array, charming; પીયૂષ-આપ્લાવિતઃ-અહં - in the nectar bathed am I; તત્-અનુ તત્-ઉદરે - then in its centre (of the radiance); દિવ્ય-કૈશોર-વેષમ્ - in a divine young form of a body; તારુણ્ય-આરંભ-રમ્યં - the onset of youth enchanting; પરમ-સુખ-રસ-આસ્વાદ- - supreme bliss nectar experiencing; રોમાંચિત-અંગૈઃ- - by enthralled bodied; આવીતં નારદ-આદ્યૈઃ- - surrounded by Naarada etc.,; વિલસત્-ઉપનિષત્- - resplendent Upanishads; સુંદરી-મંડલૈઃ-ચ - and as a group of beautiful women;
Translation
In front of me I see a bluish radiance excelling a very thick array of Kalaaya (blue lily) flowers. I am bathed in the nectar of the sight. Then, in the centre of the radiance I see the form of a divine young body enchanting by the budding of youth. He is surrounded by sages like Naarada thrilled with ecstatic bliss, and by a group of beautiful women who are the Upanishads embodied.
શ્લોકઃ
નીલાભં કુંચિતાગ્રં ઘનમમલતરં સંયતં ચારુભંગ્યા
રત્નોત્તંસાભિરામં વલયિતમુદયચ્ચંદ્રકૈઃ પિંછજાલૈઃ ।
મંદારસ્રઙ્નિવીતં તવ પૃથુકબરીભારમાલોકયેઽહં
સ્નિગ્ધશ્વેતોર્ધ્વપુંડ્રામપિ ચ સુલલિતાં ફાલબાલેંદુવીથીમ્ ॥2
Meaning
નીલાભં કુંચિતાગ્રં - dark and curly in front; ઘનમ્-અમલતરં - thick and very clean; સંયતં ચારુ-ભંગ્યા - held together in a beautiful manner; રત્ન-ઉત્તંસ-અભિરામં - bejewelled very beautifully; વલયિતમ્-ઉદયત્-ચંદ્રકૈઃ - encircled by glistening eyed; પિંછજાલૈઃ - peacock feather plumes; મંદાર-સ્રક્-નિવીતં - mandaar flower garland tied with; તવ પૃથુ-કબરી-ભારમ્- - Thy luxuriant locks of hair; આલોકયે-અહં - see I; સ્નિગ્ધ-શ્વેત-ઊર્ધ્વ- - and soft white upright; પુંડ્રામ્-અપિ ચ - sandal paste mark also; સુલલિતાં ફાલ- - (on a) smooth forehead (like a); બાલ-ઇંદુ-વીથીમ્ - young moon's line;
Translation
I see Thy luxuriant locks of hair dark and curly, thick and very clean, held together in a very beautiful manner, bejewelled and very beautifully tied with a plume of peacock feathers having glistening eyes, encircled by a garland of mandaar flowers. I also see Thy broad smooth forehead with its soft white upright sandal paste mark, like a young moon's line.
શ્લોકઃ
હૃદ્યં પૂર્ણાનુકંપાર્ણવમૃદુલહરીચંચલભ્રૂવિલાસૈ-
રાનીલસ્નિગ્ધપક્ષ્માવલિપરિલસિતં નેત્રયુગ્મં વિભો તે ।
સાંદ્રચ્છાયં વિશાલારુણકમલદલાકારમામુગ્ધતારં
કારુણ્યાલોકલીલાશિશિરિતભુવનં ક્ષિપ્યતાં મય્યનાથે ॥3॥
Meaning
હૃદ્યં પૂર્ણ-અનુકંપા- - attractive, full of compassion's; અર્ણવ-મૃદુ-લહરી- - oceans' gentle waves; ચંચલ-ભ્રૂ-વિલાસૈઃ- - playful eyebrows tremulous play; આનીલ-સ્નિગ્ધ-પક્ષ્મ- - bluish glistening eyelashes; આવલિ-પરિલસિતં - rows beautifying; નેત્ર-યુગ્મં વિભો તે - the two eyes of Thee O Lord!; સાંદ્ર-ચ્છાયં - very lustrous; વિશાલ-અરુણ- - big red; કમલ-દલ-આકારમ્- - lotus petal shaped; આમુગ્ધ-તારં - very beautiful pupils; કારુણ્ય-આલોક-લીલા- - merciful glances casting; શિશિરિત-ભુવનં - cooling the worlds; ક્ષિપ્યતાં મયિ-અનાથે - do cast on me, the forsaken;
Translation
O All pervading Lord! Do cast on me, the forsaken one, the glances of Thy pair of eyes which are attractive with brows that are tremulous like gentle waves in the ocean of compassion. Thy eyes which are very lustrous and have rows of beautiful bluish eyelashes. They are shaped like big red lotus petals and have very beautiful pupils. Thy glances cool the worlds.
શ્લોકઃ
ઉત્તુંગોલ્લાસિનાસં હરિમણિમુકુરપ્રોલ્લસદ્ગંડપાલી-
વ્યાલોલત્કર્ણપાશાંચિતમકરમણીકુંડલદ્વંદ્વદીપ્રમ્ ।
ઉન્મીલદ્દંતપંક્તિસ્ફુરદરુણતરચ્છાયબિંબાધરાંતઃ-
પ્રીતિપ્રસ્યંદિમંદસ્મિતમધુરતરં વક્ત્રમુદ્ભાસતાં મે ॥4॥
Meaning
ઉત્તુંગ-ઉલ્લાસિ-નાસં - high prominent beautiful nose; હરિ-મણિ-મુકુર- - emerald mirror; પ્રોલ્લસત્-ગંડ-પાલી- - reflecting cheek area; વ્યાલોલત્-કર્ણ-પાશ- - dangling near the ears; અંચિત-મકર-મણી- - marked with fish and studded with gems; કુંડલ-દ્વંદ્વ-દીપ્રમ્ - earring's pair resplendent; ઉન્મીલત્-દંત-પંક્તિ- - revealing the rows of teeth; સ્ફુરત્-અરુણતર-ચ્છાય- - quivering ruby red; બિંબ-અધરાંતઃ- - like bimba fruit, between the lips; પ્રીતિ-પ્રસ્યંદિ- - with love flowing; મંદ-સ્મિત-મધુર-તરં - gentle smile very sweet; વક્ત્રં-ઉદ્ભાસતાં મે - Thy face, may be clear and shines unto me;
Translation
Thy face is beautiful with a prominent and well shaped nose, Thy cheek area, like an emerald mirror reflects the pair of fish shaped gem studded earrings dangling from the ears, are resplendent. Thy quivering ruby red lips like the bimba fruit, slightly parted reveal Thy beautiful row of teeth, and the very sweet gentle smile over flows with love. O Lord! may that Thy face clearly shine unto me.
શ્લોકઃ
બાહુદ્વંદ્વેન રત્નોજ્જ્વલવલયભૃતા શોણપાણિપ્રવાલે-
નોપાત્તાં વેણુનાલી પ્રસૃતનખમયૂખાંગુલીસંગશારામ્ ।
કૃત્વા વક્ત્રારવિંદે સુમધુરવિકસદ્રાગમુદ્ભાવ્યમાનૈઃ
શબ્દબ્રહ્મામૃતૈસ્ત્વં શિશિરિતભુવનૈઃ સિંચ મે કર્ણવીથીમ્ ॥5॥
Meaning
બાહુ-દ્વંદ્વેન - by two hands; રત્ન-ઉજ્જ્વલ-વલય-ભૃતા - studded shining bangles wearing; શોણ-પાણિ-પ્રવાલેન- - red hands like corals; ઉપાત્તાં વેણુનાલી - holding the flute; પ્રસૃત-નખ-મયૂખ- - spreading from the nails the rays; અંગુલી-સંગ-શારામ્ - by Thy fingers' contact made multi colored; કૃત્વા વક્ત્ર-અરવિંદે - applied to Thy face lotus; સુમધુર-વિકસત્- - sweet producing; રાગમ્-ઉદ્ભાવ્યમાનૈઃ - melodies flowing; શબ્દ-બ્રહ્મ-અમૃતૈઃ- - sound as Brahman nectar; ત્વં શિશિરિત-ભુવનૈઃ - Thou cooling the worlds; સિંચ મે કર્ણ-વીથીમ્ - soak my ear passages;
Translation
Deign to soak my ear passages, with the extremely sweet melodies which cool all the worlds and which are Brahman Itself in the form of sound, which flows out of Thy flute which is placed on Thy lotus mouth. The flute is multi colored by the contact with the finger nails' rays spreading out, the two hands wearing studded shining bangles and red as coral, holding it.
શ્લોકઃ
ઉત્સર્પત્કૌસ્તુભશ્રીતતિભિરરુણિતં કોમલં કંઠદેશં
વક્ષઃ શ્રીવત્સરમ્યં તરલતરસમુદ્દીપ્રહારપ્રતાનમ્ ।
નાનાવર્ણપ્રસૂનાવલિકિસલયિનીં વન્યમાલાં વિલોલ-
લ્લોલંબાં લંબમાનામુરસિ તવ તથા ભાવયે રત્નમાલામ્ ॥6॥
Meaning
ઉત્સર્પત્-કૌસ્તુભ- - emitting (from the) Kaustubha; શ્રી-તતિભિઃ-અરુણિતં - lustrous ray collection (by which) rendered red; કોમલં કંઠ-દેશં - delicate neck area; વક્ષઃ શ્રીવત્સ-રમ્યં - chest with Shreevatsa mark beautified; તરલતર-સમુદ્દીપ્ર- - tremulous and brilliant; હાર-પ્રતાનં - necklaces many; નાના-વર્ણ-પ્રસૂન- - various colored flowers; અવલિ-કિસલયિનીં - rows and tender sprouts; વન્યમાલાં વિલોલત્- - wild flower garlands hovering; લોલંબાં લંબમાનામ્- - ( on which) bees, hanging; ઉરસિ તવ તથા - on Thy chest, thus; ભાવયે રત્નમાલામ્ - I meditate, on the gem necklaces;
Translation
I meditate on Thy handsome neck rendered red by the lustrous rays emitting from the Kaustubh jewel, Thy chest beautified with the Shreevatsa mark, tremulous and brilliant many pearl and gem necklaces and garlands made from rows of wild multi colored flowers, with bees hovering on them, spread on Thy chest.
શ્લોકઃ
અંગે પંચાંગરાગૈરતિશયવિકસત્સૌરભાકૃષ્ટલોકં
લીનાનેકત્રિલોકીવિતતિમપિ કૃશાં બિભ્રતં મધ્યવલ્લીમ્ ।
શક્રાશ્મન્યસ્તતપ્તોજ્જ્વલકનકનિભં પીતચેલં દધાનં
ધ્યાયામો દીપ્તરશ્મિસ્ફુટમણિરશનાકિંકિણીમંડિતં ત્વામ્ ॥7॥
Meaning
અંગે પંચ-અંગ-રાગૈઃ- - on Thy body, of five ingredients, the uguent; અતિશય-વિકસત્-સૌરભ- - very much spreading fragrance; આકૃષ્ટ-લોકં - (and so) attracting the whole world; લીન-અનેક-ત્રિલોકી - holding the whole of the three worlds; વિતતિમ્-અપિ કૃશાં - as a group, even then, slender; બિભ્રતં મધ્યવલ્લીમ્ - having midriff (waist), like a creeper; શક્ર-અશ્મ-ન્યસ્ત- - on a sapphire rock placed; તપ્ત-ઉજ્જ્વલ-કનક-નિભં - molten, shining gold like; પીત-ચેલં દધાનં ધ્યાયામઃ - yellow cloth wearing, we meditate on; દીપ્ત-રશ્મિ-સ્ફુટ- - brilliant rays emitting; મણિ-રશના- - gem studded girdle (with); કિંકિણી-મંડિતં ત્વામ્ - mini bells (adorned) Thee;
Translation
We meditate on Thee, the unguents of five ingredients smeared on whose body attracts the whole world by the spreading of its fragrance. We meditate on Thee whose midriff waist is slender and creeper like, even though it holds all the three worlds within. We meditate on Thee whose body is like a rock of sapphire, and is adorned by a yellow silk cloth which is shining like molten gold and wearing a girdle made of studded gems and with minibells on it, emitting brilliant rays.
શ્લોકઃ
ઊરૂ ચારૂ તવોરૂ ઘનમસૃણરુચૌ ચિત્તચોરૌ રમાયાઃ
વિશ્વક્ષોભં વિશંક્ય ધ્રુવમનિશમુભૌ પીતચેલાવૃતાંગૌ ।
આનમ્રાણાં પુરસ્તાન્ન્યસનધૃતસમસ્તાર્થપાલીસમુદ્ગ-
ચ્છાયં જાનુદ્વયં ચ ક્રમપૃથુલમનોજ્ઞે ચ જંઘે નિષેવે ॥8॥
Meaning
ઊરૂ ચારૂ તવ-ઊરૂ - stout handsome Thy thighs; ઘન-મસૃણ-રુચૌ - solid and soft and charming; ચિત્ત-ચોરૌ રમાયાઃ - stealing Ramaa's heart; વિશ્વ-ક્ષોભં વિશંક્ય - the whole world excitement, fearing; ધ્રુવમ્-અનિશમ્-ઉભૌ - certainly, always them both; પીત-ચેલ-આવૃત-અંગૌ - (with) yellow cloth covering both parts; આનમ્રાણાં પુરસ્તાત્- - in front of the devotees; ન્યસન-ધૃત-સમસ્ત- - putting and holding all; અર્થ-પાલી-સમુદ્ગત્- - the collection of desired objects, a casket; છાયં જાનુ-દ્વયં ચ - like, and two knees; ક્રમ-પૃથુલ મનોજ્ઞે - tapering and beautiful; ચ જંઘે નિષેવે - forelegs, I meditate on;
Translation
I meditate on Thy two handsome thighs, which are solid soft and charming, stealing Ramaa's heart. Fearing to excite the whole world, definitely, they are always covered with yellow silk cloth. Thy two knees, are like two caskets holding all the desired objects for Thy devotees, and Thy two forelegs are beautifully tapered and fleshy.
શ્લોકઃ
મંજીરં મંજુનાદૈરિવ પદભજનં શ્રેય ઇત્યાલપંતં
પાદાગ્રં ભ્રાંતિમજ્જત્પ્રણતજનમનોમંદરોદ્ધારકૂર્મમ્ ।
ઉત્તુંગાતામ્રરાજન્નખરહિમકરજ્યોત્સ્નયા ચાઽશ્રિતાનાં
સંતાપધ્વાંતહંત્રીં તતિમનુકલયે મંગલામંગુલીનામ્ ॥9॥
Meaning
મંજીરં મંજુ-નાદૈઃ-ઇવ - the anklets, by their sweet sound, as if; પદ-ભજનં શ્રેય - (Thy) feet worship is excellent; ઇતિ-આલપંતં - thus saying; પાદ-અગ્રં ભ્રાંતિ-મજ્જત્- - the forefeet, at the time of deluge, sinking; પ્રણત-જન-મનઃ- - prostrating peoples' minds; મંદર-ઉદ્ધાર-કૂર્મમ્ - the Mandaar mountain lifting up tortoise; ઉત્તુંગ-આતામ્ર-રાજત્- - raised, very red and shining; નખર-હિમકર-જ્યોત્સ્નયા - toe nails' moon light; ચ-આશ્રિતાનાં - and of the devotees; સંતાપ-ધ્વાંત-હંત્રીં - sorrowful darkness expelling; તતિમ્-અનુકલયે - rows (of toe nails) I meditate on; મંગલામ્-અંગુલીનામ્ - (of the) auspicious toes;
Translation
I meditate on Thy anklets with their sweet sound, which, as it were, sweetly confirm the excellence of worshipping at Thy feet. Thy incarnation of the tortoise which lifted up the Mandaar mountain at the time of the deluge, Thy forefeet lift up the minds of the people who prostrate at Thy feet. Thy toe nails, of Thy auspicious toes, slightly raised, very red and shining are like the moon light expelling the darkness of the sorrows of Thy devotees. I meditate on them.
શ્લોકઃ
યોગીંદ્રાણાં ત્વદંગેષ્વધિકસુમધુરં મુક્તિભાજાં નિવાસો
ભક્તાનાં કામવર્ષદ્યુતરુકિસલયં નાથ તે પાદમૂલમ્ ।
નિત્યં ચિત્તસ્થિતં મે પવનપુરપતે કૃષ્ણ કારુણ્યસિંધો
હૃત્વા નિશ્શેષતાપાન્ પ્રદિશતુ પરમાનંદસંદોહલક્ષ્મીમ્ ॥10॥
Meaning
યોગીંદ્રાણાં - for the great yogis; ત્વત્-અંગેષુ- - among Thy body parts; અધિક-સુમધુરં - most beloved; મુક્તિભાજાં નિવાસઃ - for the liberated ones, (they) are the residence; ભક્તાનાં કામ-વર્ષ- - for the devotees, the desires pouring; દ્યુ-તરુ-કિસલયં - heavenly tree's sprouts; નાથ તે પાદમૂલમ્ - are, O Lord! Soles of Thy feet; નિત્યં ચિત્ત-સ્થિતં મે - may they always rest in my mind; પવનપુરપતે કૃષ્ણ - O Lord of Guruvaayur! O Krishna!; કરુણાસિંધો - O Ocean of Compassion!; હૃત્વા નિશ્શેષ-તાપાન્ - destroying all my sufferings; પ્રદિશતુ પરમ-આનંદ- - confer (on me) Supreme Bliss; સંદોહ-લક્ષમીમ્ - in a flow of fullness (abundance);
Translation
O Lord! Among the parts of Thy body, the soles of Thy feet are the most beloved and coveted to the great yogis. The liberated ones reside there. They pour all the desires of their devotees, and are like the sprouts of the celestial tree. O Lord of Guruvaayur! O Lord Krishna! may those feet always rest in my heart. O Ocean of Compassion! destroy all my sorrows and confer a full abundant flow of Supreme Bliss.
શ્લોકઃ
અજ્ઞાત્વા તે મહત્વં યદિહ નિગદિતં વિશ્વનાથ ક્ષમેથાઃ
સ્તોત્રં ચૈતત્સહસ્રોત્તરમધિકતરં ત્વત્પ્રસાદાય ભૂયાત્ ।
દ્વેધા નારાયણીયં શ્રુતિષુ ચ જનુષા સ્તુત્યતાવર્ણનેન
સ્ફીતં લીલાવતારૈરિદમિહ કુરુતામાયુરારોગ્યસૌખ્યમ્ ॥11॥
Meaning
અજ્ઞાત્વા તે મહત્વં - not knowing Thy greatness; યત્-ઇહ નિગદિતં - what ever here is said; વિશ્વનાથ ક્ષમેથાઃ - O Lord of the Universe! Pardon me; સ્તોત્રં ચ-એતત્- - and this hymn; સહસ્ર-ઉત્તરમ્-અધિકતરં - of a thousand and more (verses); ત્વત્-પ્રસાદાય ભૂયાત્ - for Thy grace be (a source); દ્વેધા નારાયણીયં - in two ways it is Naaraayaneeyam; શ્રુતિષુ ચ જનુષા - and in the Vedas Thy incarnations; સ્તુત્યતા-વર્ણનેન - sung about and described; સ્ફીતં લીલા-અવતારૈઃ- - it is full of Thy sportive incarnations; ઇદમ્-ઇહ કુરુતામ્- - this here may confer; આયુઃ-આરોગ્ય-સૌખ્યમ્ - long life, good health and happiness;
Translation
O Lord of the Universe! Deign to pardon me for what I have said here, not knowing fully Thy greatness. This hymn consists of more than a thousand verses. May it be the source of Thy abounding grace. It is in two ways Naaraayaneeyam. May this hymn which describes in accordance with the Vedas, Thy creative actions and Thy sportive incarnations, confer long life, good health and happiness.
Meaning
Translation
॥ ऊँ नमो भगवते वासुदेवाय ॥
Browse Related Categories:
