న ధ్యాతం పదమీశ్వరస్య విధివత్సంసారవిచ్ఛిత్తయే
స్వర్గద్వారకపాటపాటనపటుర్ధర్మోఽపి నోపార్జితః ।
నారీపీనపయోధరోరుయుగలా స్వప్నేఽపి నాలిఙ్గితం
మాతుః కేవలమేవ యౌవనవనచ్ఛేదే కుఠారా వయమ్ ॥ 01 ॥

జల్పన్తి సార్ధమన్యేన పశ్యన్త్యన్యం సవిభ్రమాః ।
హృదయే చిన్తయన్త్యన్యం న స్త్రీణామేకతో రతిః ॥ 02 ॥

యో మోహాన్మన్యతే మూఢో రక్తేయం మయి కామినీ ।
స తస్యా వశగో భూత్వా నృత్యేత్ క్రీడాశకున్తవత్ ॥ 03 ॥

కోఽర్థాన్ప్రాప్య న గర్వితో విషయిణః కస్యాపదోఽస్తం గతాః
స్త్రీభిః కస్య న ఖణ్డితం భువి మనః కో నామ రాజప్రియః ।
కః కాలస్య న గోచరత్వమగమత్ కోఽర్థీ గతో గౌరవం
కో వా దుర్జనదుర్గమేషు పతితః క్షేమేణ యాతః పథి ॥ 04 ॥

న నిర్మితో న చైవ న దృష్టపూర్వో
న శ్రూయతే హేమమయః కురఙ్గః ।
తథాఽపి తృష్ణా రఘునన్దనస్య
వినాశకాలే విపరీతబుద్ధిః ॥ 05 ॥

గుణైరుత్తమతాం యాతి నోచ్చైరాసనసంస్థితాః ।
ప్రాసాదశిఖరస్థోఽపి కాకః కిం గరుడాయతే ॥ 06 ॥

గుణాః సర్వత్ర పూజ్యన్తే న మహత్యోఽపి సమ్పదః ।
పూర్ణేన్దుః కిం తథా వన్ద్యో నిష్కలఙ్కో యథా కృశః ॥ 07 ॥

పరైరుక్తగుణో యస్తు నిర్గుణోఽపి గుణీ భవేత్ ।
ఇన్ద్రోఽపి లఘుతాం యాతి స్వయం ప్రఖ్యాపితైర్గుణైః ॥ 08 ॥

వివేకినమనుప్రాప్తా గుణా యాన్తి మనోజ్ఞతామ్ ।
సుతరాం రత్నమాభాతి చామీకరనియోజితమ్ ॥ 09 ॥

గుణైః సర్వజ్ఞతుల్యోఽపి సీదత్యేకో నిరాశ్రయః ।
అనర్ఘ్యమపి మాణిక్యం హేమాశ్రయమపేక్షతే ॥ 10 ॥

అతిక్లేశేన యద్ద్రవ్యమతిలోభేన యత్సుఖమ్ ।
శత్రూణాం ప్రణిపాతేన తే హ్యర్థా మా భవన్తు మే ॥ 11 ॥

కిం తయా క్రియతే లక్ష్మ్యా యా వధూరివ కేవలా ।
యా తు వేశ్యేవ సామాన్యా పథికైరపి భుజ్యతే ॥ 12 ॥

ధనేషు జీవితవ్యేషు స్త్రీషు చాహారకర్మసు ।
అతృప్తాః ప్రాణినః సర్వే యాతా యాస్యన్తి యాన్తి చ ॥ 13 ॥

క్షీయన్తే సర్వదానాని యజ్ఞహోమబలిక్రియాః ।
న క్షీయతే పాత్రదానమభయం సర్వదేహినామ్ ॥ 14 ॥

తృణం లఘు తృణాత్తూలం తూలాదపి చ యాచకః ।
వాయునా కిం న నీతోఽసౌ మామయం యాచయిష్యతి ॥ 15 ॥

వరం ప్రాణపరిత్యాగో మానభఙ్గేన జీవనాత్ ।
ప్రాణత్యాగే క్షణం దుఃఖం మానభఙ్గే దినే దినే ॥ 16 ॥

ప్రియవాక్యప్రదానేన సర్వే తుష్యన్తి జన్తవః ।
తస్మాత్తదేవ వక్తవ్యం వచనే కా దరిద్రతా ॥ 17 ॥

సంసారకటువృక్షస్య ద్వే ఫలేఽమృతోపమే ।
సుభాషితం చ సుస్వాదు సఙ్గతిః సజ్జనే జనే ॥ 18 ॥

జన్మ జన్మ యదభ్యస్తం దానమధ్యయనం తపః ।
తేనైవాఽభ్యాసయోగేన దేహీ చాభ్యస్యతే పునః ॥ 19 ॥

పుస్తకస్థా తు యా విద్యా పరహస్తగతం ధనమ్ ।
కార్యకాలే సముత్పన్నే న సా విద్యా న తద్ధనమ్ ॥ 20 ॥