पंचस्तवि – 2 चर्चास्तवः >>
सौंदर्यविभ्रमभुवो भुवनाधिपत्य-
-संकल्पकल्पतरवस्त्रिपुरे जयंति ।
एते कवित्वकुमदप्रकरावबोध-
-पूर्णेंदवस्त्वयि जगज्जननि प्रणामाः ॥ 1 ॥
देवि स्तुतिव्यतिकरे कृतबुद्धयस्ते
वाचस्पति प्रभृतयोऽपि जडी भवंति ।
तस्मान्निसर्गजडिमा कतमोऽहमत्र
स्तोत्रं तव त्रिपुरतापनपत्नि कर्तुम् ॥ 2 ॥
मातस्तथापि भवतीं भवतीव्रताप-
-विच्छित्तये स्तुतिमहार्णव कर्णधारः ।
स्तोतुं भवानि स भवच्चरणारविंद-
-भक्तिग्रहः किमपि मां मुखरी करोति ॥ 3 ॥
सूते जगंति भवती भवती बिभर्ति
जागर्ति तत्क्षयकृते भवती भवानि ।
मोहं भिनत्ति भवती भवती रुणद्धि
लीलायितं जयति चित्रमिदं भवत्याः ॥ 4 ॥
यस्मिन्मनागपि नवांबुजपत्रगौरीं
गौरीं प्रसादमधुरां दृशमादधासि ।
तस्मिन्निरंतरमनंगशरावकीर्ण-
-सीमंतिनीनयनसंततयः पतंति ॥ 5 ॥
पृथ्वीभुजोऽप्युदयनप्रभवस्य तस्य
विद्याधर प्रणति चुंबित पादपीठः ।
तच्चक्रवर्तिपदवीप्रणयः स एषः
त्वत्पादपंकजरजः कणजः प्रसादः ॥ 6 ॥
त्वत्पादपंकजरज प्रणिपातपूर्वैः
पुण्यैरनल्पमतिभिः कृतिभिः कवींद्रैः ।
क्षीरक्षपाकरदुकूलहिमावदाता
कैरप्यवापि भुवनत्रितयेऽपि कीर्तिः ॥ 7 ॥
कल्पद्रुमप्रसवकल्पितचित्रपूजां
उद्दीपित प्रियतमामदरक्तगीतिम् ।
नित्यं भवानि भवतीमुपवीणयंति
विद्याधराः कनकशैलगुहागृहेषु ॥ 8 ॥
लक्ष्मीवशीकरणकर्मणि कामिनीनां
आकर्षणव्यतिकरेषु च सिद्धमंत्रः ।
नीरंध्रमोहतिमिरच्छिदुरप्रदीपो
देवि त्वदंघ्रिजनितो जयति प्रसादः ॥ 9 ॥
देवि त्वदंघ्रिनखरत्नभुवो मयूखाः
प्रत्यग्रमौक्तिकरुचो मुदमुद्वहंति ।
सेवानतिव्यतिकरे सुरसुंदरीणां
सीमंतसीम्नि कुसुमस्तबकायितं यैः ॥ 10 ॥
मूर्ध्नि स्फुरत्तुहिनदीधितिदीप्तिदीप्तं
मध्ये ललाटममरायुधरश्मिचित्रम् ।
हृच्चक्रचुंबि हुतभुक्कणिकानुकारि
ज्योतिर्यदेतदिदमंब तव स्वरूपम् ॥ 11 ॥
रूपं तव स्फुरितचंद्रमरीचिगौरं
आलोकते शिरसि वागधिदैवतं यः ।
निःसीमसूक्तिरचनामृतनिर्झरस्य
तस्य प्रसादमधुराः प्रसरंति वाचः ॥ 12 ॥
सिंदूरपांसुपटलच्छुरितामिव द्यां
त्वत्तेजसा जतुरसस्नपितामिवोर्वीम् ।
यः पश्यति क्षणमपि त्रिपुरे विहाय
व्रीडां मृडानि सुदृशस्तमनुद्रवंति ॥ 13 ॥
मातर्मुहूर्तमपि यः स्मरति स्वरूपं
लाक्षारसप्रसरतंतुनिभं भवत्याः ।
ध्यायंत्यनन्यमनसस्तमनंगतप्ताः
प्रद्युम्नसीम्नि सुभगत्वगुणं तरुण्यः ॥ 14 ॥
योऽयं चकास्ति गगनार्णवरत्नमिंदुः
योऽयं सुरासुरगुरुः पुरुषः पुराणः ।
यद्वाममर्धमिदमंधकसूदनस्य
देवि त्वमेव तदिति प्रतिपादयंति ॥ 15 ॥
इच्छानुरूपमनुरूपगुणप्रकर्ष
संकर्षिणि त्वमभिमृश्य यदा बिभर्षि ।
जायेत स त्रिभुवनैक गुरुस्तदानीं
देवः शिवोऽपि भुवनत्रयसूत्रधारः ॥ 16 ॥
ध्यातासि हैमवति येन हिमांशुरश्मि-
-मालामलद्युतिरकल्मषमानसेन ।
तस्याविलंबमनवद्यमनंतकल्पं
अल्पैर्दिनैः सृजसि सुंदरि वाग्विलासम् ॥ 17 ॥
आधारमारुतनिरोधवशेन येषां
सिंदूररंजितसरोजगुणानुकारि ।
दीप्तं हृदि स्फुरति देवि वपुस्त्वदीयं
ध्यायंति तानिह समीहितसिद्धिसार्थाः ॥ 18 ॥
ये चिंतयंत्यरुणमंडलमध्यवर्ति
रूपं तवांब नवयावकपंकपिंगम् ।
तेषां सदैव कुसुमायुधबाणभिन्न-
-वक्षःस्थला मृगदृशो वशगा भवंति ॥ 19 ॥
त्वामैंदवीमिव कलामनुफालदेशं
उद्भासितांबरतलामवलोकयंतः ।
सद्यो भवानि सुधियः कवयो भवंति
त्वं भावनाहितधियां कुलकामधेनुः ॥ 20 ॥
शर्वाणि सर्वजनवंदितपादपद्मे
पद्मच्छदद्युतिविडंबितनेत्रलक्ष्मि ।
निष्पापमूर्तिजनमानसराजहंसि
हंसि त्वमापदमनेकविधां जनस्य ॥ 21 ॥
उत्तप्तहेमरुचिरे त्रिपुरे पुनीहि
चेतश्चिरंतनमघौघवनं लुनीहि ।
कारागृहे निगलबंधनयंत्रितस्य
त्वत्संस्मृतौ झटिति मे निगलास्त्रुटंति ॥ 22 ॥
त्वां व्यापिनीति सुमना इति कुंडलीति
त्वां कामिनीति कमलेति कलावतीति ।
त्वां मालिनीति ललितेत्यपराजितेति
देवि स्तुवंति विजयेति जयेत्युमेति ॥ 23 ॥
उद्दामकामपरमार्थसरोजखंड-
चंडद्युतिद्युतिमपासितषड्विकाराम् ।
मोहद्विपेंद्रकदनोद्यतबोधसिंह-
-लीलागुहां भगवतीं त्रिपुरां नमामि ॥ 24 ॥
गणेशवटुकस्तुता रतिसहायकामान्विता
स्मरारिवरविष्टरा कुसुमबाणबाणैर्युता ।
अनंगकुसुमादिभिः परिवृता च सिद्धैस्त्रिभिः
कदंबवनमध्यगा त्रिपुरसुंदरी पातु नः ॥ 25 ॥
रुद्राणि विद्रुममयीं प्रतिमामिव त्वां
ये चिंतयंत्यरुणकांतिमनन्यरूपाम् ।
तानेत्य पक्ष्मलदृशः प्रसभं भजंते
कंठावसक्तमृदुबाहुलतास्तरुण्यः ॥ 26 ॥
त्वद्रूपैकनिरूपणप्रणयिताबंधो दृशोस्त्वद्गुण-
-ग्रामाकर्णनरागिता श्रवणयोस्त्वत्संस्मृतिश्चेतसि ।
त्वत्पादार्चनचातुरी करयुगे त्वत्कीर्तितं वाचि मे
कुत्रापि त्वदुपासनव्यसनिता मे देवि मा शाम्यतु ॥ 27 ॥
त्वद्रूपमुल्लसितदाडिमपुष्परक्तं
उद्भावयेन्मदनदैवतमक्षरं यः ।
तं रूपहीनमपि मन्मथनिर्विशेषं
आलोकयंत्युरुनितंबतटास्तरुण्यः ॥ 28 ॥
ब्रह्मेंद्ररुद्रहरिचंद्रसहस्ररश्मि-
-स्कंदद्विपाननहुताशनवंदितायै ।
वागीश्वरि त्रिभुवनेश्वरि विश्वमातः
अंतर्बहिश्च कृतसंस्थितये नमस्ते ॥ 29 ॥
कस्तोत्रमेतदनुवासरमीश्वरायाः
श्रेयस्करं पठति वा यदि वा शृणोति ।
तस्येप्सितं फलति राजभिरीड्यतेऽसौ
जायेत स प्रियतमो मदिरेक्षणानाम् ॥ 30 ॥
इति श्रीकालिदास विरचित पंचस्तव्यां द्वितीयः चर्चास्तवः ।
