View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |

භර්තෘහරේඃ ශතක ත්රිශති - නීති ශතකම්

දික්කාලාද්යනවච්ඡින්නානංතචින්මාත්රමූර්තයේ ।
ස්වානුභූත්යේකමානාය නමඃ ශාංතාය තේජසේ ॥ 1.1 ॥

බෝද්ධාරෝ මත්සරග්රස්තාඃ
ප්රභවඃ ස්මයදූෂිතාඃ ।
අබෝධෝපහතාඃ චාන්යේ
ජීර්ණං අංගේ සුභාෂිතම් ॥ 1.2 ॥

අජ්ඤඃ සුඛං ආරාධ්යඃ
සුඛතරං ආරාධ්යතේ විශේෂජ්ඤඃ ।
ජ්ඤානලවදුර්විදග්ධං
බ්රහ්මාපි තං නරං න රංජයති ॥ 1.3 ॥

ප්රසහ්ය මණිං උද්ධරේන්මකරවක්ත්රදංෂ්ට්රාංතරාත්
සමුද්රං අපි සංතරේත්ප්රචලදූර්මිමාලාකුලම් ।
භුජංගං අපි කෝපිතං ශිරසි පුෂ්පවද්ධාරයේත්
න තු ප්රතිනිවිෂ්ටමූඍඛජනචිත්තං ආරාධයේථ් ॥ 1.4 ॥

ලභේත සිකතාසු තෛලං අපි යත්නතඃ පීඩයන්
පිබේච්ච මෘගතෘෂ්ණිකාසු සලිලං පිපාසාර්දිතඃ ।
ක්වචිදපි පර්යටන්ශශවිෂාණං ආසාදයේත්
න තු ප්රතිනිවිෂ්ටමූර්ඛචිත්තං ආරාධයේථ් ॥ 1.5 ॥

ව්යාලං බාලමෘණාලතංතුභිරසෞ රෝද්ධුං සමුජ්ජෘංභතේ
ඡේත්තුං වජ්රමණිං ශිරීෂකුසුමප්රාංතේන සන්නහ්යති ।
මාධුර්යං මධුබිංදුනා රචයිතුං ක්ෂාරාමුධේරීහතේ
නේතුං වාංඡංති යඃ ඛලාන්පථි සතාං සූක්තෛඃ සුධාස්යංදිභිඃ ॥ 1.6 ॥

ස්වායත්තං ඒකාංතගුණං විධාත්රා
විනිර්මිතං ඡාදනං අජ්ඤතායාඃ ।
විශේෂාඅතඃ සර්වවිදාං සමාජේ
විභූෂණං මෞනං අපංඩිතානාම් ॥ 1.7 ॥

යදා කිංචිජ්ජ්ඤෝऽහං ද්විප ඉව මදාංධඃ සමභවං
තදා සර්වජ්ඤෝऽස්මීත්යභවදවලිප්තං මම මනඃ
යදා කිංචිත්කිංචිද්බුධජනසකාශාදවගතං
තදා මූර්ඛෝऽස්මීති ජ්වර ඉව මදෝ මේ ව්යපගතඃ ॥ 1.8 ॥

කෘමිකුලචිත්තං ලාලාක්ලින්නං විගංධිජුගුප්සිතං
නිරුපමරසං ප්රීත්යා ඛාදන්නරාස්ථි නිරාමිෂම් ।
සුරපතිං අපි ශ්වා පාර්ශ්වස්ථං විලෝක්ය න ශංකතේ
න හි ගණයති ක්ෂුද්රෝ ජංතුඃ පරිග්රහඵල්ගුතාම් ॥ 1.9 ॥

ශිරඃ ශාර්වං ස්වර්ගාත්පශුපතිශිරස්තඃ ක්ෂිතිධරං
ම්හීධ්රාදුත්තුංගාදවනිං අවනේශ්චාපි ජලධිම් ।
අධෝऽධෝ ගංගේයං පදං උපගතා ස්තෝකම්
අථවාවිවේකභ්රෂ්ටානාං භවති විනිපාතඃ ශතමුඛඃ ॥ 1.10 ॥

ශක්යෝ වාරයිතුං ජලේන හුතභුක්ච්ඡත්රේණ සූර්යාතපෝ
නාගේංද්රෝ නිශිතාග්කුශේන සමදෝ දංඩේන ගෝගර්දභෞ ।
ව්යාධිර්භේෂජසංග්රහෛශ්ච විවිධෛර්මංත්රප්රයෝගෛර්විෂං
සර්වස්යෞෂධං අස්ති ශාස්ත්රවිහිතං මූර්ඛස්ය නස්ත්යෞෂධිම් ॥ 1.11 ॥

සාහිත්යසංගීතකලාවිහීනඃ
සාක්ෂාත්පශුඃ පුච්ඡවිෂාණහීනඃ ।
තෘණං න ඛාදන්නපි ජීවමානස්
තද්භාගධේයං පරමං පශූනාම් ॥ 1.12 ॥

යේෂාං න විද්යා න තපෝ න දානං
ජ්ඤානං න ශීලං න ගුණෝ න ධර්මඃ ।
තේ මර්ත්යලෝකේ භුවි භාරභූතා
මනුෂ්යරූපේණ මෘගාශ්චරංති ॥ 1.13 ॥

වරං පර්වතදුර්ගේෂු
භ්රාංතං වනචරෛඃ සහ
න මූර්ඛජනසංපර්කඃ
සුරේංද්රභවනේෂ්වපි ॥ 1.14 ॥

ශාස්ත්රෝපස්කෘතශබ්දසුංදරගිරඃ ශිෂ්යප්රදේයාගමා
විඛ්යාතාඃ කවයෝ වසංති විෂයේ යස්ය ප්රභෝර්නිර්ධනාඃ ।
තජ්ජාඩ්යං වසුධාදිපස්ය කවයස්ත්වර්ථං විනාපීශ්වරාඃ
කුත්ස්යාඃ ස්යුඃ කුපරීක්ෂකා හි මණයෝ යෛරර්ඝතඃ පාතිතාඃ ॥ 1.15 ॥

හර්තුර්යාති න ගෝචරං කිං අපි ශං පුෂ්ණාති යත්සර්වදාऽප්ය්
අර්ථිභ්යඃ ප්රතිපාද්යමානං අනිශං ප්රාප්නෝති වෘද්ධිං පරාම් ।
කල්පාංතේෂ්වපි න ප්රයාති නිධනං විද්යාඛ්යං අංතර්ධනං
යේෂාං තාන්ප්රති මානං උජ්ඣත නෘපාඃ කස්තෛඃ සහ ස්පර්ධතේ ॥ 1.16 ॥

අධිගතපරමාර්ථාන්පංඩිතාන්මාවමංස්ථාස්
තෘණං ඉව ලඝු ලක්ෂ්මීර්නෛව තාන්සංරුණද්ධි ।
අභිනවමදලේඛාශ්යාමගංඩස්ථලානාං
න භවති බිසතංතුර්වාරණං වාරණානාම් ॥ 1.17 ॥

අංභෝජිනීවනවිහාරවිලාසං ඒව
හංසස්ය හංති නිතරාං කුපිතෝ විධාතා ।
න ත්වස්ය දුග්ධජලභේදවිධෞ ප්රසිද්ධාං
වෛදග්ධීකීර්තිං අපහර්තුං අසෞ සමර්ථඃ ॥ 1.18 ॥

කේයූරාණි න භූෂයංති පුරුෂං හාරා න චංද්රෝජ්ජ්වලා
න ස්නානං න විලේපනං න කුසුමං නාලංකෘතා මූර්ධජාඃ ।
වාණ්යේකා සමලංකරෝති පුරුෂං යා සංස්කෘතා ධාර්යතේ
ක්ෂීයංතේ ඛලු භූෂණානි සතතං වාග්භූෂණං භූෂණම් ॥ 1.19 ॥

විද්යා නාම නරස්ය රූපං අධිකං ප්රච්ඡන්නගුප්තං ධනං
විද්යා භෝගකරී යශඃසුඛකරී විද්යා ගුරූණාං ගුරුඃ ।
විද්යා බංධුජනෝ විදේශගමනේ විද්යා පරා දේවතා
විද්යා රාජසු පූජ්යතේ න තු ධනං විද්යාවිහීනඃ පශුඃ ॥ 1.20 ॥

ක්ෂාංතිශ්චේත්කවචේන කිං කිං අරිභිඃ ක්රෝධෝऽස්ති චේද්දේහිනාං
ජ්ඤාතිශ්චේදනලේන කිං යදි සුහෘද්දිව්යෞෂධං කිං ඵලම් ।
කිං සර්පෛර්යදි දුර්ජනාඃ කිං උ ධනෛර්විද්යාऽනවද්යා යදි
ව්රීඩා චේත්කිං උ භූෂණෛඃ සුකවිතා යද්යස්ති රාජ්යේන කිම් ॥ 1.21 ॥

දාක්ෂිණ්යං ස්වජනේ දයා පරිජනේ ශාඨ්යං සදා දුර්ජනේ
ප්රීතිඃ සාධුජනේ නයෝ නෘපජනේ විද්වජ්ජනේ චාර්ජවම් ।
ශෞර්යං ශත්රුජනේ ක්ෂමා ගුරුජනේ කාංතාජනේ ධෘෂ්ටතා
යේ චෛවං පුරුෂාඃ කලාසු කුශලාස්තේෂ්වේව ලෝකස්ථිතිඃ ॥ 1.22 ॥

ජාඩ්යං ධියෝ හරති සිංචති වාචි සත්යං
මානෝන්නතිං දිශති පාපං අපාකරෝති ।
චේතඃ ප්රසාදයති දික්ෂු තනෝති කීර්තිං
සත්සංගතිඃ කථය කිං න කරෝති පුංසාම් ॥ 1.23 ॥

ජයංති තේ සුකෘතිනෝ
රසසිද්ධාඃ කවීශ්වරාඃ ।
නාස්ති යේෂාං යශඃකායේ
ජරාමරණජං භයම් ॥ 1.24 ॥

සූනුඃ සච්චරිතඃ සතී ප්රියතමා ස්වාමී ප්රසාදෝන්මුඛඃ
ස්නිග්ධං මිත්රං අවංචකඃ පරිජනෝ නිඃක්ලේශලේශං මනඃ ।
ආකාරෝ රුචිරඃ ස්ථිරශ්ච විභවෝ විද්යාවදාතං මුඛං
තුෂ්ටේ විෂ්ටපකෂ්ටහාරිණි හරෞ සංප්රාප්යතේ දේහිනා ॥ 1.25 ॥

ප්රාණාඝාතාන්නිවෘත්තිඃ පරධනහරණේ සංයමඃ සත්යවාක්යං
කාලේ ශක්ත්යා ප්රදානං යුවතිජනකථාමූකභාවඃ පරේෂාම් ।
තෘෂ්ණාස්රෝතෝ විභංගෝ ගුරුෂු ච විනයඃ සර්වභූතානුකංපා
සාමාන්යඃ සර්වශාස්ත්රේෂ්වනුපහතවිධිඃ ශ්රේයසාං ඒෂ පංථාඃ ॥ 1.26 ॥

ප්රාරභ්යතේ න ඛලු විඝ්නභයේන නීචෛඃ
ප්රාරභ්ය විඝ්නවිහතා විරමංති මධ්යාඃ ।
විඝ්නෛඃ පුනඃ පුනරපි ප්රතිහන්යමානාඃ
ප්රාරබ්ධං උත්තමජනා න පරිත්යජංති ॥ 1.27 ॥

අසංතෝ නාභ්යර්ථ්යාඃ සුහෘදපි න යාච්යඃ කෘශධනඃ
ප්රියා න්යාය්යා වෘත්තිර්මලිනං අසුභංගේऽප්යසුකරම් ।
විපද්යුච්චෛඃ ස්ථේයං පදං අනුවිධේයං ච මහතාං
සතාං කේනෝද්දිෂ්ටං විෂමං අසිධාරාව්රතං ඉදම් ॥ 1.28 ॥

ක්ෂුත්ක්ෂාමෝऽපි ජරාකෘශෝऽපි ශිථිලප්රාණෝऽපි කෂ්ටාං දශාම්
ආපන්නෝऽපි විපන්නදීධිතිරිති ප්රාණේෂු නශ්යත්ස්වපි ।
මත්තේභේංද්රවිභින්නකුංභපිශිතග්රාසෛකබද්ධස්පෘහඃ
කිං ජීර්ණං තෘණං අත්ති මානමහතාං අග්රේසරඃ කේසරී ॥ 1.29 ॥

ස්වල්පස්නායුවසාවශේෂමලිනං නිර්මාංසං අප්යස්ථි ගෝඃ
ශ්වා ලබ්ධ්වා පරිතෝෂං ඒති න තු තත්තස්ය ක්ෂුධාශාංතයේ ।
සිංහෝ ජංබුකං අංකං ආගතං අපි ත්යක්ත්වා නිහංති ද්විපං
සර්වඃ කෘච්ඡ්රගතෝऽපි වාංඡංති ජනඃ සත්ත්වානුරූපං ඵලම් ॥ 1.30 ॥

ලාංගූලචාලනං අධශ්චරණාවපාතං
භූමෞ නිපත්ය වදනෝදරදර්ශනං ච ।
ශ්වා පිංඩදස්ය කුරුතේ ගජපුංගවස්තු
ධීරං විලෝකයති චාටුශතෛශ්ච භුංක්තේ ॥ 1.31 ॥

පරිවර්තිනි සංසාරේ
මෘතඃ කෝ වා න ජායතේ ।
ස ජාතෝ යේන ජාතේන
යාති වංශඃ සමුන්නතිම් ॥ 1.32 ॥

කුසුමස්තවකස්යේව
ද්වයී වෘත්තිර්මනස්විනඃ ।
මූර්ධ්නි වා සර්වලෝකස්ය
ශීර්යතේ වන ඒව වා ॥ 1.33 ॥

සංත්යන්යේऽපි බෘහස්පතිප්රභෘතයඃ සංභාවිතාඃ පංචෂාස්
තාන්ප්රත්යේෂ විශේෂවික්රමරුචී රාහුර්න වෛරායතේ ।
ද්වාවේව ග්රසතේ දිවාකරනිශාප්රාණේශ්වරෞ භාස්කරෞ
භ්රාතඃ පර්වණි පශ්ය දානවපතිඃ ශීර්ෂාවශේෂාකෘතිඃ ॥ 1.34 ॥

වහති භුවනශ්රේණිං ශේෂඃ ඵණාඵලකස්ථිතාං
කමඨපතිනා මධ්යේපෘෂ්ඨං සදා ස ච ධාර්යතේ ।
තං අපි කුරුතේ ක්රෝඩාධීනං පයෝධිරනාදරාද්
අහහ මහතාං නිඃසීමානශ්චරිත්රවිභූතයඃ ॥ 1.35 ॥

වරං පක්ෂච්ඡේදඃ සමදමඝවන්මුක්තකුලිශප්රහාරෛර්
උද්ගච්ඡද්බහුලදහනෝද්ගාරගුරුභිඃ ।
තුෂාරාද්රේඃ සූනෝරහහ පිතරි ක්ලේශවිවශේ
න චාසෞ සංපාතඃ පයසි පයසාං පත්යුරුචිතඃ ॥ 1.36 ॥

සිංහඃ ශිශුරපි නිපතති
මදමලිනකපෝලභිත්තිෂු ගජේෂු ।
ප්රකෘතිරියං සත්ත්වවතාං
න ඛලු වයස්තේජසෝ හේතුඃ ॥ 1.37 ॥

ජාතිර්යාතු රසාතලං ගුණගණෛස්තත්රාප්යධෝ ගම්යතාං
ශීලං ශෛලතටාත්පතත්වභිජනඃ සංදහ්යතාං වහ්නිනා ।
ශෞර්යේ වෛරිණි වජ්රං ආශු නිපතත්වර්ථෝऽස්තු නඃ කේවලං
යේනෛකේන විනා ගුණස්තෘණලවප්රායාඃ සමස්තා ඉමේ ॥ 1.38 ॥

ධනං අර්ජය කාකුත්ස්ථ
ධනමූලං ඉදං ජගත් ।
අංතරං නාභිජානාමි
නිර්ධනස්ය මෘතස්ය ච ॥ 1.39 ॥

තානීංද්රියාණ්යවිකලානි තදේව නාම
සා බුද්ධිරප්රතිහතා වචනං තදේව ।
අර්ථෝෂ්මණා විරහිතඃ පුරුෂඃ ක්ෂණේන
සෝऽප්යන්ය ඒව භවතීති විචිත්රං ඒතථ් ॥ 1.40 ॥

යස්යාස්ති විත්තං ස නරඃ කුලීනඃ
ස පංඩිතඃ ස ශ්රුතවාන්ගුණජ්ඤඃ ।
ස ඒව වක්තා ස ච දර්ශනීයඃ
සර්වේ ගුණාඃ කාංචනං ආශ්රයංති ॥ 1.41 ॥

දෞර්මංත්ර්යාන්නෘපතිර්විනශ්යති යතිඃ සංගාත්සුතෝ ලාලනාත්
විප්රෝऽනධ්යයනාත්කුලං කුතනයාච්ඡීලං ඛලෝපාසනාත් ।
හ්රීර්මද්යාදනවේක්ෂණාදපි කෘෂිඃ ස්නේහඃ ප්රවාසාශ්රයාන්
මෛත්රී චාප්රණයාත්සමෘද්ධිරනයාත්ත්යාගප්රමාදාද්ධනම් ॥ 1.42 ॥

දානං භෝගෝ නාශස්තිස්රෝ
ගතයෝ භවංති විත්තස්ය ।
යෝ න දදාති න භුංක්තේ
තස්ය තෘතීයා ගතිර්භවති ॥ 1.43 ॥

මණිඃ ශාණෝල්ලීඪඃ සමරවිජයී හේතිදලිතෝ
මදක්ෂීණෝ නාගඃ ශරදි සරිතඃ ශ්යානපුලිනාඃ ।
කලාශේෂශ්චංද්රඃ සුරතමෘදිතා බාලවනිතා
තන්නිම්නා ශෝභංතේ ගලිතවිභවාශ්චාර්ථිෂු නරාඃ ॥ 1.44 ॥

පරික්ෂීණඃ කශ්චිත්ස්පෘහයති යවානාං ප්රසෘතයේ
ස පශ්චාත්සංපූර්ණඃ කලයති ධරිත්රීං තෘණසමාම් ।
අතශ්චානෛකාංත්යාද්ගුරුලඝුතයාऽර්ථේෂු ධනිනාම්
අවස්ථා වස්තූනි ප්රථයති ච සංකෝචයති ච ॥ 1.45 ॥

රාජංදුධුක්ෂසි යදි ක්ෂිතිධේනුං ඒතාං
තේනාද්ය වත්සං ඉව ලෝකං අමුං පුෂාණ
තස්මිංශ්ච සම්යගනිශං පරිපෝෂ්යමාණේ
නානාඵලෛඃ ඵලති කල්පලතේව භූමිඃ ॥ 1.46 ॥

සත්යානෘතා ච පරුෂා ප්රියවාදිනී ච
හිංස්රා දයාලුරපි චාර්ථපරා වදාන්යා ।
නිත්යව්යයා ප්රචුරනිත්යධනාගමා ච
වාරාංගනේව නෘපනීතිරනේකරූපා ॥ 1.47 ॥

ආජ්ඤා කීර්තිඃ පාලනං බ්රාහ්මණානාං
දානං භෝගෝ මිත්රසංරක්ෂණං ච
යේෂාං ඒතේ ෂඩ්ගුණා න ප්රවෘත්තාඃ
කෝऽර්ථස්තේෂාං පාර්ථිවෝපාශ්රයේණ ॥ 1.48 ॥

යද්ධාත්රා නිජභාලපට්ටලිඛිතං ස්තෝකං මහද්වා ධනං
තත්ප්රාප්නෝති මරුස්ථලේऽපි නිතරාං මේරෞ තතෝ නාධිකම් ।
තද්ධීරෝ භව විත්තවත්සු කෘපණාං වෘත්තිං වෘථා සා කෘථාඃ
කූපේ පශ්ය පයෝනිධාවපි ඝටෝ ගෘහ්ණාති තුල්යං ජලම් ॥ 1.49 ॥

ත්වං ඒව චාතකාධාරෝऽ
සීති කේෂාං න ගෝචරඃ ।
කිං අංභෝදවරාස්මාකං
කාර්පණ්යෝක්තං ප්රතීක්ෂසේ ॥ 1.50 ॥

රේ රේ චාතක සාවධානමනසා මිත්ර ක්ෂණං ශ්රූයතාම්
අංභෝදා බහවෝ වසංති ගගනේ සර්වේऽපි නෛතාදෘශාඃ ।
කේචිද්වෘෂ්ටිභිරාර්ද්රයංති වසුධාං ගර්ජංති කේචිද්වෘථා
යං යං පශ්යසි තස්ය තස්ය පුරතෝ මා බ්රූහි දීනං වචඃ ॥ 1.51 ॥

අකරුණත්වං අකාරණවිග්රහඃ
පරධනේ පරයෝෂිති ච ස්පෘහා ।
සුජනබංධුජනේෂ්වසහිෂ්ණුතා
ප්රකෘතිසිද්ධං ඉදං හි දුරාත්මනාම් ॥ 1.52 ॥

දුර්ජනඃ පරිහර්තව්යෝ
විද්යයාऽලකෘතෝऽපි සන් ।
මණිනා භූෂිතඃ සර්පඃ
කිං අසෞ න භයංකරඃ ॥ 1.53 ॥

ජාඩ්යං හ්රීමති ගණ්යතේ ව්රතරුචෞ දංභඃ ශුචෞ කෛතවං
ශූරේ නිර්ඝෘණතා මුනෞ විමතිතා දෛන්යං ප්රියාලාපිනි ।
තේජස්වින්යවලිප්තතා මුඛරතා වක්තර්යශක්තිඃ ස්ථිරේ
තත්කෝ නාම ගුණෝ භවේත්ස ගුණිනාං යෝ දුර්ජනෛර්නාංකිතඃ ॥ 1.54 ॥

ලෝභශ්චේදගුණේන කිං පිශුනතා යද්යස්ති කිං පාතකෛඃ
සත්යං චේත්තපසා ච කිං ශුචි මනෝ යද්යස්ති තීර්ථේන කිම් ।
සෞජන්යං යදි කිං ගුණෛඃ සුමහිමා යද්යස්ති කිං මංඩනෛඃ
සද්විද්යා යදි කිං ධනෛරපයශෝ යද්යස්ති කිං මෘත්යුනා ॥ 1.55 ॥

ශශී දිවසධූසරෝ ගලිතයෞවනා කාමිනී
සරෝ විගතවාරිජං මුඛං අනක්ෂරං ස්වාකෘතේඃ ।
ප්රභුර්ධනපරායණඃ සතතදුර්ගතඃ සජ්ජනෝ
නෘපාංගණගතඃ ඛලෝ මනසි සප්ත ශල්යානි මේ ॥ 1.56 ॥

න කශ්චිච්චංඩකෝපානාම්
ආත්මීයෝ නාම භූභුජාම් ।
හෝතාරං අපි ජුහ්වානං
ස්පෘෂ්ටෝ වහති පාවකඃ ॥ 1.57 ॥

මෞනෞමූකඃ ප්රවචනපටුර්බාටුලෝ ජල්පකෝ වා
ධෘෂ්ටඃ පාර්ශ්වේ වසති ච සදා දූරතශ්චාප්රගල්භඃ ।
ක්ෂාංත්යා භීරුර්යදි න සහතේ ප්රායශෝ නාභිජාතඃ
සේවාධර්මඃ පරමගහනෝ යෝගිනාං අප්යගම්යඃ ॥ 1.58 ॥

උද්භාසිතාඛිලඛලස්ය විශෘංඛලස්ය
ප්රාග්ජාතවිස්තෘතනිජාධමකර්මවෘත්තේඃ ।
දෛවාදවාප්තවිභවස්ය ගුණද්විෂෝऽස්ය
නීචස්ය ගෝචරගතෛඃ සුඛං ආප්යතේ ॥ 1.59 ॥

ආරංභගුර්වී ක්ෂයිණී ක්රමේණ
ලඝ්වී පුරා වෘද්ධිමතී ච පශ්චාත් ।
දිනස්ය පූර්වාර්ධපරාර්ධභින්නා
ඡායේව මෛත්රී ඛලසජ්ජනානාම් ॥ 1.60 ॥

මෘගමීනසජ්ජනානාං තෘණජලසංතෝෂවිහිතවෘත්තීනාම් ।
ලුබ්ධකධීවරපිශුනා නිෂ්කාරණවෛරිණෝ ජගති ॥ 1.61 ॥

වාංඡා සජ්ජනසංගමේ පරගුණේ ප්රීතිර්ගුරෞ නම්රතා
විද්යායාං ව්යසනං ස්වයෝෂිති රතිර්ලෝකාපවාදාද්භයම් ।
භක්තිඃ ශූලිනි ශක්තිරාත්මදමනේ සංසර්ගමුක්තිඃ ඛලේ
යේෂ්වේතේ නිවසංති නිර්මලගුණාස්තේභ්යෝ නරේභ්යෝ නමඃ ॥ 1.62 ॥

විපදි ධෛර්යං අථාභ්යුදයේ ක්ෂමා
සදසි වාක්යපටුතා යුධි වික්රමඃ ।
යශසි චාභිරුචිර්ව්යසනං ශ්රුතෞ
ප්රකෘතිසිද්ධං ඉදං හි මහාත්මනාම් ॥ 1.63 ॥

ප්රදානං ප්රච්ඡන්නං ගෘහං උපගතේ සංභ්රමවිධිඃ
ප්රියං කෘත්වා මෞනං සදසි කථනං චාප්යුපකෘතේඃ ।
අනුත්සේකෝ ලක්ෂ්ම්යාං අනභිභවගංධාඃ පරකථාඃ
සතාං කේනෝද්දිෂ්ටං විෂමං අසිධාරාව්රතං ඉදම් ॥ 1.64 ॥

කරේ ශ්ලාඝ්යස්ත්යාගඃ ශිරසි ගුරුපාදප්රණයිතා
මුඛේ සත්යා වාණී විජයි භුජයෝර්වීර්යං අතුලම් ।
හෘදි ස්වච්ඡා වෘත්තිඃ ශ්රුතිං අධිගතං ච ශ්රවණයෝර්
විනාප්යෛශ්වර්යේණ ප්රකෘතිමහතාං මංඩනං ඉදම් ॥ 1.65 ॥

සංපත්සු මහතාං චිත්තං
භවත්යුත්පලකෞමලම් ।ආපත්සු ච මහාශෛලශිලා
සංඝාතකර්කශම් ॥ 1.66 ॥

සංතප්තායසි සංස්ථිතස්ය පයසෝ නාමාපි න ජ්ඤායතේ
මුක්තාකාරතයා තදේව නලිනීපත්රස්ථිතං රාජතේ ।
ස්වාත්යාං සාගරශුක්තිමධ්යපතිතං තන්මෞක්තිකං ජායතේ
ප්රායේණාධමමධ්යමෝත්තමගුණඃ සංසර්ගතෝ ජායතේ ॥ 1.67 ॥

ප්රීණාති යඃ සුචරිතෛඃ පිතරං ස පුත්රෝ
යද්භර්තුරේව හිතං ඉච්ඡති තත්කලත්රම් ।
තන්මිත්රං ආපදි සුඛේ ච සමක්රියං යද්
ඒතත්ත්රයං ජගති පුණ්යකෘතෝ ලභංතේ ॥ 1.68 ॥

ඒකෝ දේවඃ කේශවෝ වා ශිවෝ වා
හ්යේකං මිත්රං භූපතිර්වා යතිර්වා ।
ඒකෝ වාසඃ පත්තනේ වා වනේ වා
හ්යේකා භාර්යා සුංදරී වා දරී වා ॥ 1.69 ॥

නම්රත්වේනෝන්නමංතඃ පරගුණකථනෛඃ ස්වාන්ගුණාන්ඛ්යාපයංතඃ
ස්වාර්ථාන්සංපාදයංතෝ විතතපෘථුතරාරංභයත්නාඃ පරාර්ථේ ।
ක්ෂාංත්යෛවාක්ෂේපරුක්ෂාක්ෂරමුඛරමුඛාංදුර්ජනාංදූෂයංතඃ
සංතඃ සාශ්චර්යචර්යා ජගති බහුමතාඃ කස්ය නාභ්යර්චනීයාඃ ॥ 1.70 ॥

භවංති නම්රාස්තරවඃ ඵලෝද්ගමෛර්
නවාංබුභිර්දූරාවලංබිනෝ ඝනාඃ ।
අනුද්ධතාඃ සත්පුරුෂාඃ සමෘද්ධිභිඃ
ස්වභාව ඒෂ පරෝපකාරිණාම් ॥ 1.71 ॥

ශ්රෝත්රං ශ්රුතේනෛව න කුංඩලේන
දානේන පාණිර්න තු කංකණේන ।
විභාති කායඃ කරුණපරාණාං
පරෝපකාරෛර්න තු චංදනේන ॥ 1.72 ॥

පාපාන්නිවාරයති යෝජයතේ හිතාය
ගුහ්යං නිගූහති ගුණාන්ප්රකටීකරෝති ।
ආපද්ගතං ච න ජහාති දදාති කාලේ
සන්මිත්රලක්ෂණං ඉදං ප්රවදංති සංතඃ ॥ 1.73 ॥

පද්මාකරං දිනකරෝ විකචීකරෝති
චම්ද්ර්ප්වෝලාසයති කෛරවචක්රවාලම් ।
නාභ්යර්ථිතෝ ජලධරෝऽපි ජලං දදාති
සංතඃ ස්වයං පරහිතේ විහිතාභියෝගාඃ ॥ 1.74 ॥

ඒකේ සත්පුරුෂාඃ පරාර්ථඝටකාඃ ස්වාර්ථං පරිත්යජංති යේ
සාමාන්යාස්තු පරාර්ථං උද්යමභෘතඃ ස්වාර්ථාවිරෝධේන යේ ।
තේऽමී මානුෂරාක්ෂසාඃ පරහිතං ස්වාර්ථාය නිඝ්නංති යේ
යේ තු ඝ්නංති නිරර්ථකං පරහිතං තේ කේ න ජානීමහේ ॥ 1.75 ॥

ක්ෂීරේණාත්මගතෝදකාය හි ගුණා දත්තා පුරා තේऽඛිලා
ක්ෂීරෝත්තාපං අවේක්ෂ්ය තේන පයසා ස්වාත්මා කෘශානෞ හුතඃ ।
ගංතුං පාවකං උන්මනස්තදභවද්දෘෂ්ට්වා තු මිත්රාපදං
යුක්තං තේන ජලේන ශාම්යති සතාං මෛත්රී පුනස්ත්වීදෘශී ॥ 1.76 ॥

ඉතඃ ස්වපිති කේශවඃ කුලං ඉතස්තදීයද්විෂාම්
ඉතශ්ච ශරණාර්ථිනාං ශිඛරිණාං ගණාඃ ශේරතේ ।
ඉතෝऽපි බඩවානලඃ සහ සමස්තසංවර්තකෛඍ
අහෝ විතතං ඌර්ජිතං භරසහං සිංධෝර්වපුඃ ॥ 1.77 ॥

තෘෂ්ණාං ඡිංධි භජ ක්ෂමාං ජහි මදං පාපේ රතිං මා කෘථාඃ
සත්යං බ්රූහ්යනුයාහි සාධුපදවීං සේවස්ව විද්වජ්ජනම් ।
මාන්යාන්මානය විද්විෂෝऽප්යනුනය ප්රඛ්යාපය ප්රශ්රයං
කීර්තිං පාලය දුඃඛිතේ කුරු දයාං ඒතත්සතාං චේෂ්ටිතම් ॥ 1.78 ॥

මනසි වචසි කායේ පුණ්යපීයූෂපූර්ණාස්
ත්රිභුවනං උපකාරශ්රේණිභිඃ ප්රීණයංතඃ ।
පරගුණපරමාණූන්පර්වතීකෘත්ය නිත්යං
නිජහෘදි විකසංතඃ සංත සංතඃ කියංතඃ ॥ 1.79 ॥

කිං තේන හේමගිරිණා රජතාද්රිණා වා
යත්රාශ්රිතාශ්ච තරවස්තරවස්ත ඒව ।
මන්යාමහේ මලයං ඒව යදාශ්රයේණ
කංකෝලනිංබකටුජා අපි චංදනාඃ ස්යුඃ ॥ 1.80 ॥

රත්නෛර්මහාර්හෛස්තුතුෂුර්න දේවා
න භේජිරේ භීමවිෂේණ භීතිම් ।
සුධාං විනා න පරයුර්විරාමං
න නිශ්චිතාර්ථාද්විරමංති ධීරාඃ ॥ 1.81 ॥

ක්වචිත්පෘථ්වීශය්යඃ ක්වචිදපි ච පරංකශයනඃ
ක්වචිච්ඡාකාහාරඃ ක්වචිදපි ච ශාල්යෝදනරුචිඃ ।
ක්වචිත්කංථාධාරී ක්වචිදපි ච දිව්යාංබරධරෝ
මනස්වී කාර්යාර්ථී න ගණයති දුඃඛං න ච සුඛම් ॥ 1.82 ॥

ඓශ්වර්යස්ය විභූෂණං සුජනතා ශෞර්යස්ය වාක්සංයමෝ
ජ්ඤානස්යෝපශමඃ ශ්රුතස්ය විනයෝ විත්තස්ය පාත්රේ ව්යයඃ ।
අක්රෝධස්තපසඃ ක්ෂමා ප්රභවිතුර්ධර්මස්ය නිර්වාජතා
සර්වේෂාං අපි සර්වකාරණං ඉදං ශීලං පරං භූෂණම් ॥ 1.83 ॥

නිංදංතු නීතිනිපුණා යදි වා ස්තුවංතු
ලක්ෂ්මීඃ සමාවිශතු ගච්ඡතු වා යථේෂ්ඨම් ।
අද්යෛව වා මරණං අස්තු යුගාංතරේ වා
න්යාය්යාත්පථඃ ප්රවිචලංති පදං න ධීරාඃ ॥ 1.84 ॥

භග්නාශස්ය කරංඩපිංඩිතතනෝර්ම්ලානේංද්රියස්ය ක්ෂුධා
කෘත්වාඛුර්විවරං ස්වයං නිපතිතෝ නක්තං මුඛේ භෝගිනඃ ।
තෘප්තස්තත්පිශිතේන සත්වරං අසෞ තේනෛව යාතඃ යථා
ලෝකාඃ පශ්යත දෛවං ඒව හි නෘණාං වෘද්ධෞ ක්ෂයේ කාරණම් ॥ 1.85 ॥

ආලස්යං හි මනුෂ්යාණාං
ශරීරස්ථෝ මහාන්රිපුඃ ।
නාස්ත්යුද්යමසමෝ බංධුඃ
කුර්වාණෝ නාවසීදති ॥ 1.86 ॥

ඡින්නෝऽපි රෝහති තර්ක්ෂීණෝऽප්යුපචීයතේ පුනශ්චංද්රඃ ।
ඉති විමෘශංතඃ සංතඃ සංතප්යංතේ න දුඃඛේෂු ॥ 1.87 ॥

නේතා යස්ය බෘහස්පතිඃ ප්රහරණං වජ්රං සුරාඃ සෛනිකාඃ
ස්වර්ගෝ දුර්ගං අනුග්රහඃ කිල හරේරෛරාවතෝ වාරණඃ ।
ඉත්යෛශ්වර්යබලාන්විතෝऽපි බලභිද්භග්නඃ පරෛඃ සංගරේ
තද්ව්යක්තං නනු දෛවං ඒව ශරණං ධිග්ධිග්වෘථා පෞරුෂම් ॥ 1.88 ॥

කර්මායත්තං ඵලං පුංසාං
බුද්ධිඃ කර්මානුසාරිණී ।
තථාපි සුධියා භාව්යං
සුවිචාර්යෛව කුර්වතා ॥ 1.89 ॥

ඛල්වාතෝ දිවසේශ්වරස්ය කිරණෛඃ සංතාඩිතෝ මස්තකේ
වාංඡංදේශං අනාතපං විධිවශාත්තාලස්ය මූලං ගතඃ ।
තත්රාප්යස්ය මහාඵලේන පතතා භග්නං සශබ්දං ශිරඃ
ප්රායෝ ගච්ඡති යත්ර භාග්යරහිතස්තත්රෛව යාංත්යාපදඃ ॥ 1.90 ॥

රවිනිශාකරයෝර්ග්රහපීඩනං
ගජභුජංගමයෝරපි බංධනම් ।
මතිමතාං ච විලෝක්ය දරිද්රතාං
විධිරහෝ බලවානිති මේ මතිඃ ॥ 1.91 ॥

සෘජති තාවදශේෂගුණකරං
පුරුෂරත්නං අලංකරණං භුවඃ ।
තදපි තත්ක්ෂණභංගි කරෝති
චේදහහ කෂ්ටං අපංඩිතතා විධේඃ ॥ 1.92 ॥

පත්රං නෛව යදා කරීරවිටපේ දෝෂෝ වසංතස්ය කිම්
නෝලූකෝऽප්යවඕකතේ යදි දිවා සූර්යස්ය කිං දූෂණම් ।
ධාරා නෛව පතංති චාතකමුඛේ මේඝස්ය කිං දූෂණම්
යත්පූර්වං විධිනා ලලාටලිඛිතං තන්මාර්ජිතුං කඃ ක්ෂමඃ ॥ 1.93 ॥

නමස්යාමෝ දේවාන්නනු හතවිධේස්තේऽපි වශගා
විධිර්වංද්යඃ සෝऽපි ප්රතිනියතකර්මෛකඵලදඃ ।
ඵලං කර්මායත්තං යදි කිං අමරෛඃ කිං ච විධිනා
නමස්තත්කර්මභ්යෝ විධිරපි න යේභ්යඃ ප්රභවති ॥ 1.94 ॥

බ්රහ්මා යේන කුලාලවන්නියමිතෝ බ්රහ්මාඩභාංඩෝදරේ
විෂ්ණුර්යේන දශාවතාරගහනේ ක්ෂිප්තෝ මහාසංකටේ ।
රුද්රෝ යේන කපාලපාණිපුටකේ භික්ෂාටනං කාරිතඃ
සූර්යෝ භ්රාම්යති නිත්යං ඒව ගගනේ තස්මෛ නමඃ කර්මණේ ॥ 1.95 ॥

නෛවාකෘතිඃ ඵලති නෛවා කුලං න ශීලං
විද්යාපි නෛව න ච යත්නකෘතාපි සේවා ।
භාග්යානි පූර්වතපසා ඛලු සංචිතානි
කාලේ ඵලංති පුරුෂස්ය යථෛව වෘක්ෂාඃ ॥ 1.96 ॥

වනේ රණේ ශත්රුජලාග්නිමධ්යේ
මහාර්ණවේ පර්වතමස්තකේ වා ।
සුප්තං ප්රමත්තං විෂමස්ථිතං වා
රක්ෂංති පුණ්යානි පුරාකෘතානි ॥ 1.97 ॥

යා සාධූංශ්ච ඛලාන්කරෝති විදුෂෝ මූර්ඛාන්හිතාංද්වේෂිණඃ
ප්රත්යක්ෂං කුරුතේ පරීක්ෂං අමෘතං හාලාහලං තත්ක්ෂණාත් ।
තාං ආරාධය සත්ක්රියාං භගවතීං භෝක්තුං ඵලං වාංඡිතං
හේ සාධෝ ව්යසනෛර්ගුණේෂු විපුලේෂ්වාස්ථාං වෘථා මා කෘථාඃ ॥ 1.98 ॥

ගුණවදගුණවද්වා කුර්වතා කාර්යජාතං
පරිණතිරවධාර්යා යත්නතඃ පංඩිතේන ।
අතිරභසකෘතානාං කර්මණාං ආවිපත්තේර්
භවති හෘදයදාහී ශල්යතුල්යෝ විපාකඃ ॥ 1.99 ॥

ස්ථාල්යාං වෛදූර්යමය්යාං පචති තිලකණාංශ්චංදනෛරිංධනෞඝෛඃ
සෞවර්ණෛර්ලාංගලාග්රෛර්විලිඛති වසුධාං අර්කමූලස්ය හේතෝඃ ।
කෘත්වා කර්පූරඛංඩාන්වෘත්තිං ඉහ කුරුතේ කෝද්රවාණාං සමංතාත්
ප්රාප්යේමාං කරංභූමිං න චරති මනුජෝ යස්තෝප මංදභාග්යඃ ॥ 1.100 ॥

මජ්ජත්වංභසි යාතු මේරුශිඛරං ශත්රුං ජයත්වාහවේ
වාණිජ්යං කෘෂිසේවනේ ච සකලා විද්යාඃ කලාඃ ශික්ෂතාම් ।
ආකාශං විපුලං ප්රයාතු ඛගවත්කෘත්වා ප්රයත්නං පරං
නාභාව්යං භවතීහ කර්මවශතෝ භාව්යස්ය නාශඃ කුතඃ ॥ 1.101 ॥

භීමං වනං භවති තස්ය පුරං ප්රධානං
සර්වෝ ජනඃ ස්වජනතාං උපයාති තස්ය ।
කෘත්ස්නා ච භූර්භවති සන්නිධිරත්නපූර්ණා
යස්යාස්ති පූර්වසුකෘතං විපුලං නරස්ය ॥ 1.102 ॥

කෝ ලාභෝ ගුණිසංගමඃ කිං අසුඛං ප්රාජ්ඤේතරෛඃ සංගතිඃ
කා හානිඃ සමයච්යුතිර්නිපුණතා කා ධර්මතත්ත්වේ රතිඃ ।
කඃ ශූරෝ විජිතේංද්රියඃ ප්රියතමා කාऽනුව්රතා කිං ධනං
විද්යා කිං සුඛං අප්රවාසගමනං රාජ්යං කිං ආජ්ඤාඵලම් ॥ 1.103 ॥

අප්රියවචනදරිද්රෛඃ ප්රියවචනධනාඪ්යෛඃ ස්වදාරපරිතුෂ්ටෛඃ ।
පරපරිවාදනිවෘත්තෛඃ ක්වචිත්ක්වචින්මංඩිතා වසුධා ॥ 1.104 ॥

කදර්ථිතස්යාපි හි ධෛර්යවෘත්තේර්
න ශක්යතේ ධෛර්යගුණඃ ප්රමාර්ෂ්ටුම් ।
අධෞමුඛස්යාපි කෘතස්ය වහ්නේර්
නාධඃ ශිඛා යාති කදාචිදේව ॥ 1.105 ॥

කාංතාකටාක්ෂවිශිඛා න ලුනංති යස්ය
චිත්තං න නිර්දහති කිපකෘශානුතාපඃ ।
කර්ෂංති භූරිවිෂයාශ්ච න ලෝභපාශෛර්
ලෝකත්රයං ජයති කෘත්ස්නං ඉදං ස ධීරඃ ॥ 1.106 ॥

ඒකේනාපි හි ශූරේණ
පාදාක්රාංතං මහීතලම් ।
ක්රියතේ භාස්කරේණෛව
ස්ඵාරස්ඵුරිතතේජසා ॥ 1.107 ॥

වහ්නිස්තස්ය ජලායතේ ජලනිධිඃ කුල්යායතේ තත්ක්ෂණාන්
මේරුඃ ස්වල්පශිලායතේ මෘගපතිඃ සද්යඃ කුරංගායතේ ।
ව්යාලෝ මාල්යගුණායතේ විෂරසඃ පීයූෂවර්ෂායතේ
යස්යාංගේऽඛිලලෝකවල්ලභතමං ශීලං සමුන්මීලති ॥ 1.108 ॥

ලජ්ජාගුණෞඝජනනීං ජනනීං ඉව ස්වාම්
අත්යංතශුද්ධහෘදයාං අනුවර්තමානාම් ।
තේජස්විනඃ සුඛං අසූනපි සංත්යජනති
සත්යව්රතව්යසනිනෝ න පුනඃ ප්රතිජ්ඤාම් ॥ 1.109 ॥




Browse Related Categories: