॥ ദേവീ മാഹാത്മ്യമ് ॥
॥ ശ്രീദുര്ഗായൈ നമഃ ॥
॥ അഥ ശ്രീദുര്ഗാസപ്തശതീ ॥
॥ മധുകൈടഭവധോ നാമ പ്രഥമോഽധ്യായഃ ॥
അസ്യ ശ്രീ പ്രധമ ചരിത്രസ്യ ബ്രഹ്മാ ഋഷിഃ । മഹാകാളീ ദേവതാ । ഗായത്രീ ഛംദഃ । നംദാ ശക്തിഃ । രക്ത ദംതികാ ബീജമ് । അഗ്നിസ്തത്വമ് । ഋഗ്വേദഃ സ്വരൂപമ് । ശ്രീ മഹാകാളീ പ്രീത്യര്ധേ പ്രധമ ചരിത്ര ജപേ വിനിയോഗഃ ।
ധ്യാനം
ഖഡ്ഗം ചക്ര ഗദേഷുചാപ പരിഘാ ശൂലം ഭുശുംഡീം ശിരഃ
ശംംഖം സംദധതീം കരൈസ്ത്രിനയനാം സർവാംംഗഭൂഷാവൃതാമ് ।
യാം ഹംതും മധുകൈഭൌ ജലജഭൂസ്തുഷ്ടാവ സുപ്തേ ഹരൌ
നീലാശ്മദ്യുതി മാസ്യപാദദശകാം സേവേ മഹാകാളികാം॥
ഓം നമശ്ചംഡികായൈ
ഓം ഐം മാര്കംഡേയ ഉവാച॥1॥
സാവര്ണിഃ സൂര്യതനയോ യോമനുഃ കഥ്യതേഽഷ്ടമഃ।
നിശാമയ തദുത്പത്തിം വിസ്തരാദ്ഗദതോ മമ ॥2॥
മഹാമായാനുഭാവേന യഥാ മന്വംതരാധിപഃ
സ ബഭൂവ മഹാഭാഗഃ സാവര്ണിസ്തനയോ രവേഃ ॥3॥
സ്വാരോചിഷേഽംതരേ പൂർവം ചൈത്രവംശസമുദ്ഭവഃ।
സുരഥോ നാമ രാജാഽഭൂത് സമസ്തേ ക്ഷിതിമംഡലേ ॥4॥
തസ്യ പാലയതഃ സമ്യക് പ്രജാഃ പുത്രാനിവൌരസാന്।
ബഭൂവുഃ ശത്രവോ ഭൂപാഃ കോലാവിധ്വംസിനസ്തദാ ॥5॥
തസ്യ തൈരഭവദ്യുദ്ധം അതിപ്രബലദംഡിനഃ।
ന്യൂനൈരപി സ തൈര്യുദ്ധേ കോലാവിധ്വംസിഭിര്ജിതഃ ॥6॥
തതഃ സ്വപുരമായാതോ നിജദേശാധിപോഽഭവത്।
ആക്രാംതഃ സ മഹാഭാഗസ്തൈസ്തദാ പ്രബലാരിഭിഃ ॥7॥
അമാത്യൈര്ബലിഭിര്ദുഷ്ടൈ ര്ദുര്ബലസ്യ ദുരാത്മഭിഃ।
കോശോ ബലം ചാപഹൃതം തത്രാപി സ്വപുരേ തതഃ ॥8॥
തതോ മൃഗയാവ്യാജേന ഹൃതസ്വാമ്യഃ സ ഭൂപതിഃ।
ഏകാകീ ഹയമാരുഹ്യ ജഗാമ ഗഹനം വനമ് ॥9॥
സതത്രാശ്രമമദ്രാക്ഷീ ദ്ദ്വിജവര്യസ്യ മേധസഃ।
പ്രശാംതശ്വാപദാകീര്ണ മുനിശിഷ്യോപശോഭിതമ് ॥10॥
തസ്ഥൌ കംചിത്സ കാലം ച മുനിനാ തേന സത്കൃതഃ।
ഇതശ്ചേതശ്ച വിചരംസ്തസ്മിന് മുനിവരാശ്രമേ॥11॥
സോഽചിംതയത്തദാ തത്ര മമത്വാകൃഷ്ടചേതനഃ। ॥12॥
മത്പൂർവൈഃ പാലിതം പൂർവം മയാഹീനം പുരം ഹി തത്
മദ്ഭൃത്യൈസ്തൈരസദ്വൃത്തൈഃ ര്ധര്മതഃ പാല്യതേ ന വാ ॥13॥
ന ജാനേ സ പ്രധാനോ മേ ശൂര ഹസ്തീസദാമദഃ
മമ വൈരിവശം യാതഃ കാന്ഭോഗാനുപലപ്സ്യതേ ॥14॥
യേ മമാനുഗതാ നിത്യം പ്രസാദധനഭോജനൈഃ
അനുവൃത്തിം ധ്രുവം തേഽദ്യ കുർവംത്യന്യമഹീഭൃതാം ॥15॥
അസമ്യഗ്വ്യയശീലൈസ്തൈഃ കുർവദ്ഭിഃ സതതം വ്യയം
സംചിതഃ സോഽതിദുഃഖേന ക്ഷയം കോശോ ഗമിഷ്യതി ॥16॥
ഏതച്ചാന്യച്ച സതതം ചിംതയാമാസ പാര്ഥിവഃ
തത്ര വിപ്രാശ്രമാഭ്യാശേ വൈശ്യമേകം ദദര്ശ സഃ ॥17॥
സ പൃഷ്ടസ്തേന കസ്ത്വം ഭോ ഹേതുശ്ച ആഗമനേഽത്ര കഃ
സശോക ഇവ കസ്മാത്വം ദുര്മനാ ഇവ ലക്ഷ്യസേ। ॥18॥
ഇത്യാകര്ണ്യ വചസ്തസ്യ ഭൂപതേഃ പ്രണായോദിതമ്
പ്രത്യുവാച സ തം വൈശ്യഃ പ്രശ്രയാവനതോ നൃപമ്॥19॥
വൈശ്യ ഉവാച ॥20॥
സമാധിര്നാമ വൈശ്യോഽഹമുത്പന്നോ ധനിനാം കുലേ
പുത്രദാരൈര്നിരസ്തശ്ച ധനലോഭാദ് അസാധുഭിഃ॥21॥
വിഹീനശ്ച ധനൈദാരൈഃ പുത്രൈരാദായ മേ ധനമ്।
വനമഭ്യാഗതോ ദുഃഖീ നിരസ്തശ്ചാപ്തബംധുഭിഃ॥22॥
സോഽഹം ന വേദ്മി പുത്രാണാം കുശലാകുശലാത്മികാമ്।
പ്രവൃത്തിം സ്വജനാനാം ച ദാരാണാം ചാത്ര സംസ്ഥിതഃ॥23॥
കിം നു തേഷാം ഗൃഹേ ക്ഷേമം അക്ഷേമം കിംനു സാംപ്രതം
കഥം തേകിംനുസദ്വൃത്താ ദുർവൃത്താ കിംനുമേസുതാഃ॥24॥
രാജോവാച॥25॥
യൈര്നിരസ്തോ ഭവാँല്ലുബ്ധൈഃ പുത്രദാരാദിഭിര്ധനൈഃ॥26॥
തേഷു കിം ഭവതഃ സ്നേഹ മനുബധ്നാതി മാനസമ്॥27॥
വൈശ്യ ഉവാച ॥28॥
ഏവമേതദ്യഥാ പ്രാഹ ഭവാനസ്മദ്ഗതം വചഃ
കിം കരോമി ന ബധ്നാതി മമ നിഷ്ടുരതാം മനഃ॥29॥
ഐഃ സംത്യജ്യ പിതൃസ്നേഹം ധന ലുബ്ധൈര്നിരാകൃതഃ
പതിഃസ്വജനഹാര്ദം ച ഹാര്ദിതേഷ്വേവ മേ മനഃ। ॥30॥
കിമേതന്നാഭിജാനാമി ജാനന്നപി മഹാമതേ
യത്പ്രേമ പ്രവണം ചിത്തം വിഗുണേഷ്വപി ബംധുഷു॥31॥
തേഷാം കൃതേ മേ നിഃശ്വാസോ ദൌര്മനസ്യം ചജായതേ॥32॥
അരോമി കിം യന്ന മനസ്തേഷ്വപ്രീതിഷു നിഷ്ഠുരമ് ॥33॥
മാര്കംഡേയ ഉവാച ॥34॥
തതസ്തൌ സഹിതൌ വിപ്ര തംമുനിം സമുപസ്ഥിതൌ॥35॥
സമാധിര്നാമ വൈശ്യോഽസൌ സ ച പാര്ധിവ സത്തമഃ॥36॥
കൃത്വാ തു തൌ യഥാന്യായ്യം യഥാര്ഹം തേന സംവിദമ്।
ഉപവിഷ്ടൌ കഥാഃ കാശ്ചിത്ച്ചക്രതുർവൈശ്യപാര്ധിവൌ॥37॥
രാജോവാച ॥38॥
ഭഗവംസ്ത്വാമഹം പ്രഷ്ടുമിച്ഛാമ്യേകം വദസ്വതത് ॥39॥
ദുഃഖായ യന്മേ മനസഃ സ്വചിത്തായത്തതാം വിനാ॥40॥
മമത്വം ഗതരാജ്യസ്യ രാജ്യാംഗേഷ്വഖിലേഷ്വപി ।
ജാനതോഽപി യഥാജ്ഞസ്യ കിമേതന്മുനിസത്തമ ॥ 41 ॥
അയം ച ഇകൃതഃ പുത്രൈഃ ദാരൈര്ഭൃത്യൈസ്തഥോജ്ഘിതഃ
സ്വജനേന ച സംത്യക്തഃ സ്തേഷു ഹാര്ദീ തഥാപ്യതി ॥42॥
ഏവ മേഷ തഥാഹം ച ദ്വാവപ്ത്യംതദുഃഖിതൌ।
ദൃഷ്ടദോഷേഽപി വിഷയേ മമത്വാകൃഷ്ടമാനസൌ ॥43॥
തത്കേനൈതന്മഹാഭാഗ യന്മോഹൊ ജ്ഞാനിനോരപി
മമാസ്യ ച ഭവത്യേഷാ വിവേകാംധസ്യ മൂഢതാ ॥44॥
ഋഷിരുവാച॥45॥
ജ്ഞാന മസ്തി സമസ്തസ്യ ജംതോർവ്ഷയ ഗോചരേ।
വിഷയശ്ച മഹാഭാഗ യാംതി ചൈവം പൃഥക്പൃഥക്॥46॥
കേചിദ്ദിവാ തഥാ രാത്രൌ പ്രാണിനഃ സ്തുല്യദൃഷ്ടയഃ ॥47॥
ജ്ഞാനിനോ മനുജാഃ സത്യം കിം തു തേ ന ഹി കേവലമ്।
യതോ ഹി ജ്ഞാനിനഃ സർവേ പശുപക്ഷിമൃഗാദയഃ॥48॥
ജ്ഞാനം ച തന്മനുഷ്യാണാം യത്തേഷാം മൃഗപക്ഷിണാം
മനുഷ്യാണാം ച യത്തേഷാം തുല്യമന്യത്തഥോഭയോഃ॥49॥
ജ്ഞാനേഽപി സതി പശ്യൈതാന് പതഗാംഛാബചംചുഷു।
കണമോക്ഷാദൃതാന് മോഹാത്പീഡ്യമാനാനപി ക്ഷുധാ॥50॥
മാനുഷാ മനുജവ്യാഘ്ര സാഭിലാഷാഃ സുതാന് പ്രതി
ലോഭാത് പ്രത്യുപകാരായ നന്വേതാന് കിം ന പശ്യസി॥51॥
തഥാപി മമതാവര്തേ മോഹഗര്തേ നിപാതിതാഃ
മഹാമായാ പ്രഭാവേണ സംസാരസ്ഥിതികാരിണാ॥52॥
തന്നാത്ര വിസ്മയഃ കാര്യോ യോഗനിദ്രാ ജഗത്പതേഃ।
മഹാമായാ ഹരേശ്ചൈഷാ തയാ സമ്മോഹ്യതേ ജഗത്॥53॥
ജ്ങാനിനാമപി ചേതാംസി ദേവീ ഭഗവതീ ഹി സാ
ബലാദാക്റ്ഷ്യമോഹായ മഹാമായാ പ്രയച്ഛതി ॥54॥
തയാ വിസൃജ്യതേ വിശ്വം ജഗദേതച്ചരാചരമ് ।
സൈഷാ പ്രസന്നാ വരദാ നൃണാം ഭവതി മുക്തയേ ॥55॥
സാ വിദ്യാ പരമാ മുക്തേര്ഹേതുഭൂതാ സനാതനീ
സംസാരബംധഹേതുശ്ച സൈവ സർവേശ്വരേശ്വരീ॥56॥
രാജോവാച॥57॥
ഭഗവന് കാഹി സാ ദേവീ മാമായേതി യാം ഭവാന് ।
ബ്രവീതി ക്ഥമുത്പന്നാ സാ കര്മാസ്യാശ്ച കിം ദ്വിജ॥58॥
യത്പ്രഭാവാ ച സാ ദേവീ യത്സ്വരൂപാ യദുദ്ഭവാ।
തത്സർവം ശ്രോതുമിച്ഛാമി ത്വത്തോ ബ്രഹ്മവിദാം വര॥59॥
ഋഷിരുവാച ॥60॥
നിത്യൈവ സാ ജഗന്മൂര്തിസ്തയാ സർവമിദം തതമ്॥61॥
തഥാപി തത്സമുത്പത്തിര്ബഹുധാ ശ്രൂയതാം മമഃ॥62॥
ദേവാനാം കാര്യസിദ്ധ്യര്ഥം ആവിര്ഭവതി സാ യദാ।
ഉത്പന്നേതി തദാ ലോകേ സാ നിത്യാപ്യഭിധീയതേ ॥63॥
യോഗനിദ്രാം യദാ വിഷ്ണുര്ജഗത്യേകാര്ണവീകൃതേ।
ആസ്തീര്യ ശേഷമഭജത് കല്പാംതേ ഭഗവാന് പ്രഭുഃ॥64॥
തദാ ദ്വാവസുരൌ ഘോരൌ വിഖ്യാതൌ മധുകൈടഭൌ।
വിഷ്ണുകര്ണമലോദ്ഭൂതൌ ഹംതും ബ്രഹ്മാണമുദ്യതൌ॥65॥
സ നാഭി കമലേ വിഷ്ണോഃ സ്ഥിതോ ബ്രഹ്മാ പ്രജാപതിഃ
ദൃഷ്ട്വാ താവസുരൌ ചോഗ്രൌ പ്രസുപ്തം ച ജനാര്ദനമ്॥66॥
തുഷ്ടാവ യോഗനിദ്രാം താമേകാഗ്രഹൃദയഃ സ്ഥിതഃ
വിബോധനാര്ധായ ഹരേര്ഹരിനേത്രകൃതാലയാമ് ॥67॥
വിശ്വേശ്വരീം ജഗദ്ധാത്രീം സ്ഥിതിസംഹാരകാരിണീമ്।
നിദ്രാം ഭഗവതീം വിഷ്ണോരതുലാം തേജസഃ പ്രഭുഃ ॥68॥
ബ്രഹ്മോവാച ॥69॥
ത്വം സ്വാഹാ ത്വം സ്വധാ ത്വംഹി വഷട്കാരഃ സ്വരാത്മികാ।
സുധാ ത്വമക്ഷരേ നിത്യേ ത്രിധാ മാത്രാത്മികാ സ്ഥിതാ॥70॥
അര്ധമാത്രാ സ്ഥിതാ നിത്യാ യാനുച്ചാര്യാവിശേഷതഃ
ത്വമേവ സാ ത്വം സാവിത്രീ ത്വം ദേവ ജനനീ പരാ ॥71॥
ത്വയൈതദ്ധാര്യതേ വിശ്വം ത്വയൈതത് സൃജ്യതേ ജഗത്।
ത്വയൈതത് പാല്യതേ ദേവി ത്വമത്സ്യംതേ ച സർവദാ॥72॥
വിസൃഷ്ടൌ സൃഷ്ടിരൂപാത്വം സ്ഥിതി രൂപാ ച പാലനേ।
തഥാ സംഹൃതിരൂപാംതേ ജഗതോഽസ്യ ജഗന്മയേ ॥73॥
മഹാവിദ്യാ മഹാമായാ മഹാമേധാ മഹാസ്മൃതിഃ।
മഹാമോഹാ ച ഭവതീ മഹാദേവീ മഹാസുരീ ॥74॥
പ്രകൃതിസ്ത്വം ച സർവസ്യ ഗുണത്രയ വിഭാവിനീ।
കാളരാത്രിര്മഹാരാത്രിര്മോഹരാത്രിശ്ച ദാരുണാ॥75॥
ത്വം ശ്രീസ്ത്വമീശ്വരീ ത്വം ഹ്രീസ്ത്വം ബുദ്ധിര്ഭോധലക്ഷണാ।
ലജ്ജാപുഷ്ടിസ്തഥാ തുഷ്ടിസ്ത്വം ശാംതിഃ ക്ഷാംതി രേവ ച॥76॥
ഖഡ്ഗിനീ ശൂലിനീ ഘോരാ ഗദിനീ ചക്രിണീ തഥാ।
ശംഖിണീ ചാപിനീ ബാണാഭുശുംഡീപരിഘായുധാ॥77॥
സൌമ്യാ സൌമ്യതരാശേഷസൌമ്യേഭ്യസ്ത്വതിസുംദരീ
പരാപരാണാം പരമാ ത്വമേവ പരമേശ്വരീ॥78॥
യച്ച കിംചിത്ക്വചിദ്വസ്തു സദസദ്വാഖിലാത്മികേ।
തസ്യ സർവസ്യ യാ ശക്തിഃ സാ ത്വം കിം സ്തൂയസേമയാ॥79॥
യയാ ത്വയാ ജഗത് സ്രഷ്ടാ ജഗത്പാതാത്തി യോ ജഗത്।
സോഽപി നിദ്രാവശം നീതഃ കസ്ത്വാം സ്തോതുമിഹേശ്വരഃ॥80॥
വിഷ്ണുഃ ശരീരഗ്രഹണം അഹമീശാന ഏവ ച
കാരിതാസ്തേ യതോഽതസ്ത്വാം കഃ സ്തോതും ശക്തിമാന് ഭവേത്॥81॥
സാ ത്വമിത്ഥം പ്രഭാവൈഃ സ്വൈരുദാരൈര്ദേവി സംസ്തുതാ।
മോഹയൈതൌ ദുരാധര്ഷാവസുരൌ മധുകൈടഭൌ ॥82॥
പ്രബോധം ച ജഗത്സ്വാമീ നീയതാമച്യുതാ ലഘു ॥83॥
ബോധശ്ച ക്രിയതാമസ്യ ഹംതുമേതൌ മഹാസുരൌ ॥83॥
ഋഷിരുവാച ॥84॥
ഏവം സ്തുതാ തദാ ദേവീ താമസീ തത്ര വേധസാ
വിഷ്ണോഃ പ്രഭോധനാര്ധായ നിഹംതും മധുകൈടഭൌ ॥85॥
നേത്രാസ്യനാസികാബാഹുഹൃദയേഭ്യസ്തഥോരസഃ।
നിര്ഗമ്യ ദര്ശനേ തസ്ഥൌ ബ്രഹ്മണോ അവ്യക്തജന്മനഃ ॥86॥
ഉത്തസ്ഥൌ ച ജഗന്നാഥഃ സ്തയാ മുക്തോ ജനാര്ദനഃ।
ഏകാര്ണവേ അഹിശയനാത്തതഃ സ ദദൃശേ ച തൌ ॥87॥
മധുകൈടഭൌ ദുരാത്മാനാ വതിവീര്യപരാക്രമൌ
ക്രോധരക്തേക്ഷണാവത്തും ബ്രഹ്മണാം ജനിതോദ്യമൌ ॥88॥
സമുത്ഥായ തതസ്താഭ്യാം യുയുധേ ഭഗവാന് ഹരിഃ
പംചവര്ഷസഹസ്ത്രാണി ബാഹുപ്രഹരണോ വിഭുഃ ॥89॥
താവപ്യതിബലോന്മത്തൌ മഹാമായാവിമോഹിതൌ ॥90॥
ഉക്തവംതൌ വരോഽസ്മത്തോ വ്രിയതാമിതി കേശവമ് ॥91॥
ശ്രീ ഭഗവാനുവാച ॥92॥
ഭവേതാമദ്യ മേ തുഷ്ടൌ മമ വധ്യാവുഭാവപി ॥93॥
കിമന്യേന വരേണാത്ര ഏതാവൃദ്ദി വൃതം മമ ॥94॥
ഋഷിരുവാച ॥95॥
വംചിതാഭ്യാമിതി തദാ സർവമാപോമയം ജഗത്।
വിലോക്യ താഭ്യാം ഗദിതോ ഭഗവാന് കമലേക്ഷണഃ ॥96॥
ആവാം ജഹി ന യത്രോർവീ സലിലേന പരിപ്ലുതാ। ॥97॥
ഋഷിരുവാച ॥98॥
തഥേത്യുക്ത്വാ ഭഗവതാ ശംഖചക്രഗദാഭൃതാ।
കൃത്വാ ചക്രേണ വൈ ഛിന്നേ ജഘനേ ശിരസീ തയോഃ ॥99॥
ഏവമേഷാ സമുത്പന്നാ ബ്രഹ്മണാ സംസ്തുതാ സ്വയമ്।
പ്രഭാവമസ്യാ ദേവ്യാസ്തു ഭൂയഃ ശൃണു വദാമി തേ ॥100॥
॥ ജയ ജയ ശ്രീ സ്വസ്തി ശ്രീമാര്കംഡേയപുരാണേ സാവര്ണികേ മന്വംതരേ ദേവീമഹാത്മ്യേ മധുകൈടഭവധോ നാമ പ്രധമോഽധ്യായഃ ॥
ആഹുതി
ഓം ഏം സാംഗായൈ സായുധായൈ സശക്തികായൈ സപരിവാരായൈ സവാഹനായൈ ഏം ബീജാധിഷ്ടായൈ മഹാ കാളികായൈ മഹാ അഹുതിം സമര്പയാമി നമഃ സ്വാഹാ ॥
