ਅਧ੍ਯਾਯ 2
ਵਲ੍ਲੀ 3
ਊਰ੍ਧ੍ਵਮੂਲੋਵਾਕ੍ਸ਼ਾਖ ਏਸ਼ੋਸ਼੍ਵਤ੍ਥਃ ਸਨਾਤਨਃ।
ਤਦੇਵ ਸ਼ੁਕ੍ਰਂ ਤਦ੍ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਤਦੇਵਾਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮੁਚ੍ਯਤੇ।
ਤਸ੍ਮਿਂਲ੍ਲੋਁਕਾਃ ਸ਼੍ਰਿਤਾਃ ਸਰ੍ਵੇ ਤਦੁ ਨਾਤ੍ਯੇਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨ। ਏਤਦ੍ਵੈ ਤਤ੍ ॥ ॥1॥
ਯਦਿਦਂ ਕਿਂ ਚ ਜਗਤ੍ਸਰ੍ਵਂ ਪ੍ਰਾਣ ਏਜਤਿ ਨਿਃਸ੍ਰੁਰੁਇਤਮ੍।
ਮਹਦ੍ ਭਯਂ-ਵਁਜ੍ਰਮੁਦ੍ਯਤਂ-ਯਁ ਏਤਦ੍ਵਿਦੁਰਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾਸ੍ਤੇ ਭਵਂਤਿ ॥ ॥2॥
ਭਯਾਦਸ੍ਯਾਗ੍ਨਿਸ੍ਤਪਤਿ ਭਯਾਤ੍ਤਪਤਿ ਸੂਰ੍ਯਃ।
ਭਯਾਦਿਂਦ੍ਰਸ਼੍ਚ ਵਾਯੁਸ਼੍ਚ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਰ੍ਧਾਵਤਿ ਪਂਚਮਃ ॥ ॥3॥
ਇਹ ਚੇਦਸ਼ਕਦ੍ਬੋਦ੍ਧੁਂ ਪ੍ਰਾਕ੍ ਸ਼ਰੀਰਸ੍ਯ ਵਿਸ੍ਰਸਃ।
ਤਤਃ ਸਰ੍ਗੇਸ਼ੁ ਲੋਕੇਸ਼ੁ ਸ਼ਰੀਰਤ੍ਵਾਯ ਕਲ੍ਪਤੇ ॥ ॥4॥
ਯਥਾਦਰ੍ਸ਼ੇ ਤਥਾਤ੍ਮਨਿ ਯਥਾ ਸ੍ਵਪ੍ਨੇ ਤਥਾ ਪਿਤ੍ਰੁਰੁਇਲੋਕੇ।
ਯਥਾਪ੍ਸੁ ਪਰੀਵ ਦਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੇ ਤਥਾ ਗਂਧਰ੍ਵਲੋਕੇ ਛਾਯਾਤਪਯੋਰਿਵ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕੇ ॥ ॥5॥
ਇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਗ੍ਭਾਵਮੁਦਯਾਸ੍ਤਮਯੌ ਚ ਯਤ੍।
ਪ੍ਰੁਰੁਇਥਗੁਤ੍ਪਦ੍ਯਮਾਨਾਨਾਂ ਮਤ੍ਵਾ ਧੀਰੋ ਨ ਸ਼ੋਚਤਿ ॥ ॥6॥
ਇਂਦ੍ਰਿਯੇਭ੍ਯਃ ਪਰਂ ਮਨੋ ਮਨਸਃ ਸਤ੍ਤ੍ਵਮੁਤ੍ਤਮਮ੍।
ਸਤ੍ਤ੍ਵਾਦਧਿ ਮਹਾਨਾਤ੍ਮਾ ਮਹਤੋਵ੍ਯਕ੍ਤਮੁਤ੍ਤਮਮ੍ ॥ ॥7॥
ਅਵ੍ਯਕ੍ਤਾਤ੍ਤੁ ਪਰਃ ਪੁਰੁਸ਼ੋ ਵ੍ਯਾਪਕੋਲਿਂਗ ਏਵ ਚ।
ਯਂ ਜ੍ਞਾਤ੍ਵਾ ਮੁਚ੍ਯਤੇ ਜਂਤੁਰਮ੍ਰੁਰੁਇਤਤ੍ਵਂ ਚ ਗਚ੍ਛਤਿ ॥ ॥8॥
ਨ ਸਂਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ੇ ਤਿਸ਼੍ਠਤਿ ਰੂਪਮਸ੍ਯ ਨ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਾ ਪਸ਼੍ਯਤਿ ਕਸ਼੍ਚਨੈਨਮ੍।
ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਾ ਮਨੀਸ਼ਾ ਮਨਸਾਭਿਕ੍ਲ੍ਰੁਰੁਇਪ੍ਤੋ ਯ ਏਤਦ੍ਵਿਦੁਰਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾਸ੍ਤੇ ਭਵਂਤਿ ॥ ॥9॥
ਯਦਾ ਪਂਚਾਵਤਿਸ਼੍ਠਂਤੇ ਜ੍ਞਾਨਾਨਿ ਮਨਸਾ ਸਹ।
ਬੁਦ੍ਧਿਸ਼੍ਚ ਨ ਵਿਚੇਸ਼੍ਟਤੇ ਤਾਮਾਹੁਃ ਪਰਮਾਂ ਗਤਿਮ੍ ॥ ॥10॥
ਤਾਂ-ਯੋਁਗਮਿਤਿ ਮਨ੍ਯਂਤੇ ਸ੍ਥਿਰਾਮਿਂਦ੍ਰਿਯਧਾਰਣਾਮ੍।
ਅਪ੍ਰਮਤ੍ਤਸ੍ਤਦਾ ਭਵਤਿ ਯੋਗੋ ਹਿ ਪ੍ਰਭਵਾਪ੍ਯਯੌ ॥ ॥11॥
ਨੈਵ ਵਾਚਾ ਨ ਮਨਸਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤੁਂ ਸ਼ਕ੍ਯੋ ਨ ਚਕ੍ਸ਼ੁਸ਼ਾ।
ਅਸ੍ਤੀਤਿ ਬ੍ਰੁਵਤੋਨ੍ਯਤ੍ਰ ਕਥਂ ਤਦੁਪਲਭ੍ਯਤੇ ॥ ॥12॥
ਅਸ੍ਤੀਤ੍ਯੇਵੋਪਲਬ੍ਧਵ੍ਯਸ੍ਤਤ੍ਤ੍ਵਭਾਵੇਨ ਚੋਭਯੋਃ।
ਅਸ੍ਤੀਤ੍ਯੇਵੋਪਲਬ੍ਧਸ੍ਯ ਤਤ੍ਤ੍ਵਭਾਵਃ ਪ੍ਰਸੀਦਤਿ ॥ ॥13॥
ਯਦਾ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਮੁਚ੍ਯਂਤੇ ਕਾਮਾ ਯੇਸ੍ਯ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਿ ਸ਼੍ਰਿਤਾਃ।
ਅਥ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋਮ੍ਰੁਰੁਇਤੋ ਭਵਤ੍ਯਤ੍ਰ ਬ੍ਰਹ੍ਮ ਸਮਸ਼੍ਨੁਤੇ ॥ ॥14॥
ਯਥਾ ਸਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਭਿਦ੍ਯਂਤੇ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਸ੍ਯੇਹ ਗ੍ਰਂਥਯਃ।
ਅਥ ਮਰ੍ਤ੍ਯੋਮ੍ਰੁਰੁਇਤੋ ਭਵਤ੍ਯੇਤਾਵਦ੍ਧ੍ਯਨੁਸ਼ਾਸਨਮ੍ ॥ ॥15॥
ਸ਼ਤਂ ਚੈਕਾ ਚ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯਸ੍ਯ ਨਾਡ੍ਯਸ੍ਤਾਸਾਂ ਮੂਰ੍ਧਾਨਮਭਿਨਿਃਸ੍ਰੁਰੁਇਤੈਕਾ।
ਤਯੋਰ੍ਧ੍ਵਮਾਯਨ੍ਨਮ੍ਰੁਰੁਇਤਤ੍ਵਮੇਤਿ ਵਿਸ਼੍ਵਙ੍ਙਨ੍ਯਾ ਉਤ੍ਕ੍ਰਮਣੇ ਭਵਂਤਿ ॥ ॥16॥
ਅਂਗੁਸ਼੍ਠਮਾਤ੍ਰਃ ਪੁਰੁਸ਼ੋਂਤਰਾਤ੍ਮਾ ਸਦਾ ਜਨਾਨਾਂ ਹ੍ਰੁਰੁਇਦਯੇ ਸਂਨਿਵਿਸ਼੍ਟਃ।
ਤਂ ਸ੍ਵਾਚ੍ਛਰੀਰਾਤ੍ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਰੁਇਹੇਨ੍ਮੁਂਜਾਦਿਵੇਸ਼ੀਕਾਂ ਧੈਰ੍ਯੇਣ।
ਤਂ-ਵਿਁਦ੍ਯਾਚ੍ਛੁਕ੍ਰਮਮ੍ਰੁਰੁਇਤਂ ਤਂ-ਵਿਁਦ੍ਯਾਚ੍ਛੁਕ੍ਰਮਮ੍ਰੁਰੁਇਤਮਿਤਿ ॥ ॥17॥
ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਪ੍ਰੋਕ੍ਤਾਂ ਨਚਿਕੇਤੋਥ ਲਬ੍ਧ੍ਵਾ ਵਿਦ੍ਯਾਮੇਤਾਂ-ਯੋਁਗਵਿਧਿਂ ਚ ਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਸ੍ਨਮ੍।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਪ੍ਰਾਪ੍ਤੋ ਵਿਰਜੋਭੂਦ੍ਵਿਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁ ਰਨ੍ਯੋਪ੍ਯੇਵਂ-ਯੋਁ ਵਿਦਧ੍ਯਾਤ੍ਮਮੇਵ ॥ ॥18॥