അധ്യായ 2
വല്ലീ 3
ഊര്ധ്വമൂലോഽവാക്ശാഖ ഏഷോഽശ്വത്ഥഃ സനാതനഃ।
തദേവ ശുക്രം തദ് ബ്രഹ്മ തദേവാമൃതമുച്യതേ।
തസ്മിംല്ലോഁകാഃ ശ്രിതാഃ സർവേ തദു നാത്യേതി കശ്ചന। ഏതദ്വൈ തത് ॥1॥
യദിദം കിം ച ജഗത്സർവം പ്രാണ ഏജതി നിഃസൃതമ്।
മഹദ് ഭയം-വഁജ്രമുദ്യതം-യഁ ഏതദ്വിദുരമൃതാസ്തേ ഭവംതി ॥2॥
ഭയാദസ്യാഗ്നിസ്തപതി ഭയാത്തപതി സൂര്യഃ।
ഭയാദിംദ്രശ്ച വായുശ്ച മൃത്യുര്ധാവതി പംചമഃ ॥3॥
ഇഹ ചേദശകദ്ബോദ്ധും പ്രാക് ശരീരസ്യ വിസ്രസഃ।
തതഃ സര്ഗേഷു ലോകേഷു ശരീരത്വായ കല്പതേ ॥4॥
യഥാഽഽദര്ശേ തഥാഽഽത്മനി യഥാ സ്വപ്നേ തഥാ പിതൃലോകേ।
യഥാഽപ്സു പരീവ ദദൃശേ തഥാ ഗംധർവലോകേ ഛായാതപയോരിവ ബ്രഹ്മലോകേ ॥5॥
ഇംദ്രിയാണാം പൃഥഗ്ഭാവമുദയാസ്തമയൌ ച യത്।
പൃഥഗുത്പദ്യമാനാനാം മത്വാ ധീരോ ന ശോചതി ॥6॥
ഇംദ്രിയേഭ്യഃ പരം മനോ മനസഃ സത്ത്വമുത്തമമ്।
സത്ത്വാദധി മഹാനാത്മാ മഹതോഽവ്യക്തമുത്തമമ് ॥7॥
അവ്യക്താത്തു പരഃ പുരുഷോ വ്യാപകോഽലിംഗ ഏവ ച।
യം ജ്ഞാത്വാ മുച്യതേ ജംതുരമൃതത്വം ച ഗച്ഛതി ॥8॥
ന സംദൃശേ തിഷ്ഠതി രൂപമസ്യ ന ചക്ഷുഷാ പശ്യതി കശ്ചനൈനമ്।
ഹൃദാ മനീഷാ മനസാഽഭിക്ലൃപ്തോ യ ഏതദ്വിദുരമൃതാസ്തേ ഭവംതി ॥9॥
യദാ പംചാവതിഷ്ഠംതേ ജ്ഞാനാനി മനസാ സഹ।
ബുദ്ധിശ്ച ന വിചേഷ്ടതേ താമാഹുഃ പരമാം ഗതിമ് ॥10॥
താം-യോഁഗമിതി മന്യംതേ സ്ഥിരാമിംദ്രിയധാരണാമ്।
അപ്രമത്തസ്തദാ ഭവതി യോഗോ ഹി പ്രഭവാപ്യയൌ ॥11॥
നൈവ വാചാ ന മനസാ പ്രാപ്തും ശക്യോ ന ചക്ഷുഷാ।
അസ്തീതി ബ്രുവതോഽന്യത്ര കഥം തദുപലഭ്യതേ ॥12॥
അസ്തീത്യേവോപലബ്ധവ്യസ്തത്ത്വഭാവേന ചോഭയോഃ।
അസ്തീത്യേവോപലബ്ധസ്യ തത്ത്വഭാവഃ പ്രസീദതി ॥13॥
യദാ സർവേ പ്രമുച്യംതേ കാമാ യേഽസ്യ ഹൃദി ശ്രിതാഃ।
അഥ മര്ത്യോഽമൃതോ ഭവത്യത്ര ബ്രഹ്മ സമശ്നുതേ ॥14॥
യഥാ സർവേ പ്രഭിദ്യംതേ ഹൃദയസ്യേഹ ഗ്രംഥയഃ।
അഥ മര്ത്യോഽമൃതോ ഭവത്യേതാവദ്ധ്യനുശാസനമ് ॥15॥
ശതം ചൈകാ ച ഹൃദയസ്യ നാഡ്യസ്താസാം മൂര്ധാനമഭിനിഃസൃതൈകാ।
തയോര്ധ്വമായന്നമൃതത്വമേതി വിശ്വങ്ങന്യാ ഉത്ക്രമണേ ഭവംതി ॥16॥
അംഗുഷ്ഠമാത്രഃ പുരുഷോഽംതരാത്മാ സദാ ജനാനാം ഹൃദയേ സംനിവിഷ്ടഃ।
തം സ്വാച്ഛരീരാത്പ്രവൃഹേന്മുംജാദിവേഷീകാം ധൈര്യേണ।
തം-വിഁദ്യാച്ഛുക്രമമൃതം തം-വിഁദ്യാച്ഛുക്രമമൃതമിതി ॥17॥
മൃത്യുപ്രോക്താം നചികേതോഽഥ ലബ്ധ്വാ വിദ്യാമേതാം-യോഁഗവിധിം ച കൃത്സ്നമ്।
ബ്രഹ്മപ്രാപ്തോ വിരജോഽഭൂദ്വിമൃത്യു രന്യോഽപ്യേവം-യോഁ വിദധ്യാത്മമേവ ॥18॥
