ਅਧ੍ਯਾਯ 1
ਵਲ੍ਲੀ 1

ਓਂ ਉਸ਼ਨ੍‌ ਹ ਵੈ ਵਾਜਸ਼੍ਰਵਸਃ ਸਰ੍ਵਵੇਦਸਂ ਦਦੌ।
ਤਸ੍ਯ ਹ ਨਚਿਕੇਤਾ ਨਾਮ ਪੁਤ੍ਰ ਆਸ ॥ ॥1॥

ਤਂ ਹ ਕੁਮਾਰਂ ਸਂਤਂ ਦਕ੍ਸ਼ਿਣਾਸੁ ਨੀਯਮਾਨਾਸੁ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ਽਽ਵਿਵੇਸ਼। ਸੋ਽ਮਨ੍ਯਤ ॥ ॥2॥

ਪੀਤੋਦਕਾ ਜਗ੍ਧਤ੍ਰੁਰੁਇਣਾ ਦੁਗ੍ਧਦੋਹਾ ਨਿਰਿਂਦ੍ਰਿਯਾਃ।
ਅਨਂਦਾ ਨਾਮ ਤੇ ਲੋਕਾਸ੍ਤਾਨ੍ਸ ਗਚ੍ਛਤਿ ਤਾ ਦਦਤ੍‌ ॥ ॥3॥

ਸ ਹੋਵਾਚ ਪਿਤਰਂ ਤਤ ਕਸ੍ਮੈ ਮਾਂ ਦਾਸ੍ਯਸੀਤਿ।
ਦ੍ਵਿਤੀਯਂ ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯਂ ਤਂ ਹੋਵਾਚ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਵੇ ਤ੍ਵਾ ਦਦਾਮੀਤਿ ॥ ॥4॥

ਬਹੂਨਾਮੇਮਿ ਪ੍ਰਥਮੋ ਬਹੂਨਾਮੇਮਿ ਮਧ੍ਯਮਃ।
ਕਿਂ ਸ੍ਵਿਦ੍ਯਮਸ੍ਯ ਕਰ੍ਤਵ੍ਯਂ-ਯਁਨ੍ਮਯਾਦ੍ਯ ਕਰਿਸ਼੍ਯਤਿ ॥ ॥5॥

ਅਨੁਪਸ਼੍ਯ ਯਥਾ ਪੂਰ੍ਵੇ ਪ੍ਰਤਿਪਸ਼੍ਯ ਤਥਾ਽ਪਰੇ।
ਸਸ੍ਯਮਿਵ ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਪਚ੍ਯਤੇ ਸਸ੍ਯਮਿਵਾਜਾਯਤੇ ਪੁਨਃ ॥ ॥6॥

ਵੈਸ਼੍ਵਾਨਰਃ ਪ੍ਰਵਿਸ਼ਤ੍ਯਤਿਥਿਰ੍ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਨ੍‌।
ਤਸ੍ਯੈਤਾਂ ਸ਼ਾਂਤਿਂ ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ ਹਰ ਵੈਵਸ੍ਵਤੋਦਕਮ੍‌ ॥ ॥7॥

ਆਸ਼ਾਪ੍ਰਤੀਕ੍ਸ਼ੇ ਸਂਗਤਂ ਸੂਨ੍ਰੁਰੁਇਤਾਂ ਚੇਸ਼੍ਟਾਪੂਰ੍ਵੇ ਪੁਤ੍ਰਪਸ਼ੂਂਸ਼੍ਚ ਸਰ੍ਵਾਨ੍‌।
ਏਤਦ੍‌ ਵ੍ਰੁਰੁਇਂਕ੍ਤੇ ਪੁਰੁਸ਼ਸ੍ਯਾਲ੍ਪਮੇਧਸੋ ਯਸ੍ਯਾਨਸ਼੍ਨਨ੍ਵਸਤਿ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੇ ॥ ॥8॥

ਤਿਸ੍ਰੋ ਰਾਤ੍ਰੀਰ੍ਯਦਵਾਤ੍ਸੀਰ੍ਗ੍ਰੁਰੁਇਹੇ ਮੇ਽ਨਸ਼੍ਨਨ੍ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਨਤਿਥਿਰ੍ਨਮਸ੍ਯਃ।
ਨਮਸ੍ਤੇ਽ਸ੍ਤੁ ਬ੍ਰਹ੍ਮਨ੍ਸ੍ਵਸ੍ਤਿ ਮੇ਽ਸ੍ਤੁ ਤਸ੍ਮਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿ ਤ੍ਰੀਨ੍ਵਰਾਨ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ॥ ॥9॥

ਸ਼ਾਂਤਸਂਕਲ੍ਪਃ ਸੁਮਨਾ ਯਥਾ ਸ੍ਯਾਦ੍ਵੀਤਮਨ੍ਯੁਰ੍ਗੌਤਮੋ ਮਾਭਿ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੋ।
ਤ੍ਵਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਂ ਮਾਭਿਵਦੇਤ੍ਪ੍ਰਤੀਤ ਏਤਤ੍ਤ੍ਰਯਾਣਾਂ ਪ੍ਰਥਮਂ-ਵਁਰਂ-ਵ੍ਰੁਁਰੁਇਣੇ ॥ ॥10॥

ਯਥਾ ਪੁਰਸ੍ਤਾਦ੍‌ ਭਵਿਤਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਔਦ੍ਦਾਲਕਿਰਾਰੁਣਿਰ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰਸ੍ਰੁਰੁਇਸ਼੍ਟਃ।
ਸੁਖਂ ਰਾਤ੍ਰੀਃ ਸ਼ਯਿਤਾ ਵੀਤਮਨ੍ਯੁਸ੍ਤ੍ਵਾਂ ਦਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਿਵਾਨ੍ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਮੁਖਾਤ੍ਪ੍ਰਮੁਕ੍ਤਮ੍‌ ॥ ॥11॥

ਸ੍ਵਰ੍ਗੇ ਲੋਕੇ ਨ ਭਯਂ ਕਿਂਚਨਾਸ੍ਤਿ ਨ ਤਤ੍ਰ ਤ੍ਵਂ ਨ ਜਰਯਾ ਬਿਭੇਤਿ।
ਉਭੇ ਤੀਰ੍ਤ੍ਵਾ਽ਸ਼ਨਾਯਾਪਿਪਾਸੇ ਸ਼ੋਕਾਤਿਗੋ ਮੋਦਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ॥ ॥12॥

ਸ ਤ੍ਵਮਗ੍ਨਿਂ ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯਮਧ੍ਯੇਸ਼ਿ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੋ ਪ੍ਰਬ੍ਰੂਹਿ ਤ੍ਵਂ ਸ਼੍ਰਦ੍ਦਧਾਨਾਯ ਮਹ੍ਯਮ੍‌।
ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕਾ ਅਮ੍ਰੁਰੁਇਤਤ੍ਵਂ ਭਜਂਤ ਏਤਦ੍‌ ਦ੍ਵਿਤੀਯੇਨ ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੇ ਵਰੇਣ ॥ ॥13॥

ਪ੍ਰ ਤੇ ਬ੍ਰਵੀਮਿ ਤਦੁ ਮੇ ਨਿਬੋਧ ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯਮਗ੍ਨਿਂ ਨਚਿਕੇਤਃ ਪ੍ਰਜਾਨਨ੍‌।
ਅਨਂਤਲੋਕਾਪ੍ਤਿਮਥੋ ਪ੍ਰਤਿਸ਼੍ਠਾਂ-ਵਿਁਦ੍ਧਿ ਤ੍ਵਮੇਤਂ ਨਿਹਿਤਂ ਗੁਹਾਯਾਮ੍‌ ॥ ॥14॥

ਲੋਕਾਦਿਮਗ੍ਨਿਂ ਤਮੁਵਾਚ ਤਸ੍ਮੈ ਯਾ ਇਸ਼੍ਟਕਾ ਯਾਵਤੀਰ੍ਵਾ ਯਥਾ ਵਾ।
ਸ ਚਾਪਿ ਤਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਯਵਦਦ੍ਯਥੋਕ੍ਤਮਥਾਸ੍ਯ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਃ ਪੁਨਰੇਵਾਹ ਤੁਸ਼੍ਟਃ ॥ ॥15॥

ਤਮਬ੍ਰਵੀਤ੍ਪ੍ਰੀਯਮਾਣੋ ਮਹਾਤ੍ਮਾ ਵਰਂ ਤਵੇਹਾਦ੍ਯ ਦਦਾਮਿ ਭੂਯਃ।
ਤਵੈਵ ਨਾਮ੍ਨਾ ਭਵਿਤਾ਽ਯਮਗ੍ਨਿਃ ਸ੍ਰੁਰੁਇਂਕਾਂ ਚੇਮਾਮਨੇਕਰੂਪਾਂ ਗ੍ਰੁਰੁਇਹਾਣ ॥ ॥16॥

ਤ੍ਰਿਣਾਚਿਕੇਤਸ੍ਤ੍ਰਿਭਿਰੇਤ੍ਯ ਸਂਧਿਂ ਤ੍ਰਿਕਰ੍ਮਕ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਤਰਤਿ ਜਨ੍ਮਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੂ।
ਬ੍ਰਹ੍ਮਜਜ੍ਞਂ ਦੇਵਮੀਡ੍ਯਂ-ਵਿਁਦਿਤ੍ਵਾ ਨਿਚਾਯ੍ਯੇਮਾਂ ਸ਼ਾਂਤਿਮਤ੍ਯਂਤਮੇਤਿ ॥ ॥17॥

ਤ੍ਰਿਣਾਚਿਕੇਤਸ੍ਤ੍ਰਯਮੇਤਦ੍ਵਿਦਿਤ੍ਵਾ ਯ ਏਵਂ-ਵਿਁਦ੍ਵਾਂਸ਼੍ਚਿਨੁਤੇ ਨਾਚਿਕੇਤਮ੍‌।
ਸ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੁਪਾਸ਼ਾਨ੍ਪੁਰਤਃ ਪ੍ਰਣੋਦ੍ਯ ਸ਼ੋਕਾਤਿਗੋ ਮੋਦਤੇ ਸ੍ਵਰ੍ਗਲੋਕੇ ॥ ॥18॥

ਏਸ਼ ਤੇ਽ਗ੍ਨਿਰ੍ਨਚਿਕੇਤਃ ਸ੍ਵਰ੍ਗ੍ਯੋ ਯਮਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਥਾ ਦ੍ਵਿਤੀਯੇਨ ਵਰੇਣ।
ਏਤਮਗ੍ਨਿਂ ਤਵੈਵ ਪ੍ਰਵਕ੍ਸ਼੍ਯਂਤਿ ਜਨਾਸਸ੍ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯਂ-ਵਁਰਂ ਨਚਿਕੇਤੋ ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ॥ ॥19॥

ਯੇਯਂ ਪ੍ਰੇਤੇ ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸਾ ਮਨੁਸ਼੍ਯੇ਽ਸ੍ਤੀਤ੍ਯੇਕੇ ਨਾਯਮਸ੍ਤੀਤਿ ਚੈਕੇ।
ਏਤਦ੍ਵਿਦ੍ਯਾਮਨੁਸ਼ਿਸ਼੍ਟਸ੍ਤ੍ਵਯਾ਽ਹਂ-ਵਁਰਾਣਾਮੇਸ਼ ਵਰਸ੍ਤ੍ਰੁਰੁਇਤੀਯਃ ॥ ॥20॥

ਦੇਵੈਰਤ੍ਰਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸਿਤਂ ਪੁਰਾ ਨ ਹਿ ਸੁਵਿਜ੍ਞੇਯਮਣੁਰੇਸ਼ ਧਰ੍ਮਃ।
ਅਨ੍ਯਂ-ਵਁਰਂ ਨਚਿਕੇਤੋ ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ਮਾ ਮੋਪਰੋਤ੍ਸੀਰਤਿ ਮਾ ਸ੍ਰੁਰੁਇਜੈਨਮ੍‌ ॥ ॥21॥

ਦੇਵੈਰਤ੍ਰਾਪਿ ਵਿਚਿਕਿਤ੍ਸਿਤਂ ਕਿਲ ਤ੍ਵਂ ਚ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੋ ਯਨ੍ਨ ਸੁਜ੍ਞੇਯਮਾਤ੍ਥ।
ਵਕ੍ਤਾ ਚਾਸ੍ਯ ਤ੍ਵਾਦ੍ਰੁਰੁਇਗਨ੍ਯੋ ਨ ਲਭ੍ਯੋ ਨਾਨ੍ਯੋ ਵਰਸ੍ਤੁਲ੍ਯ ਏਤਸ੍ਯ ਕਸ਼੍ਚਿਤ੍‌ ॥ ॥22॥

ਸ਼ਤਾਯੁਸ਼ਃ ਪੁਤ੍ਰਪੌਤ੍ਰਾਨ੍ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ਬਹੂਨ੍ਪਸ਼ੂਨ੍ਹਸ੍ਤਿਹਿਰਣ੍ਯਮਸ਼੍ਵਾਨ੍‌।
ਭੂਮੇਰ੍ਮਹਦਾਯਤਨਂ-ਵ੍ਰੁਁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ਸ੍ਵਯਂ ਚ ਜੀਵ ਸ਼ਰਦੋ ਯਾਵਦਿਚ੍ਛਸਿ ॥ ॥23॥

ਏਤਤ੍ਤੁਲ੍ਯਂ-ਯਁਦਿ ਮਨ੍ਯਸੇ ਵਰਂ-ਵ੍ਰੁਁਰੁਇਣੀਸ਼੍ਵ ਵਿਤ੍ਤਂ ਚਿਰਜੀਵਿਕਾਂ ਚ।
ਮਹਾਭੂਮੌ ਨਚਿਕੇਤਸ੍ਤ੍ਵਮੇਧਿ ਕਾਮਾਨਾਂ ਤ੍ਵਾਂ ਕਾਮਭਾਜਂ ਕਰੋਮਿ ॥ ॥24॥

ਯੇ ਯੇ ਕਾਮਾ ਦੁਰ੍ਲਭਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਲੋਕੇ ਸਰ੍ਵਾਨ੍ਕਾਮਾਂਸ਼੍ਛਂਦਤਃ ਪ੍ਰਾਰ੍ਥਯਸ੍ਵ।
ਇਮਾ ਰਾਮਾਃ ਸਰਥਾਃ ਸਤੂਰ੍ਯਾ ਨ ਹੀਦ੍ਰੁਰੁਇਸ਼ਾ ਲਂਭਨੀਯਾ ਮਨੁਸ਼੍ਯੈਃ।
ਆਭਿਰ੍ਮਤ੍ਪ੍ਰਤ੍ਤਾਭਿਃ ਪਰਿਚਾਰਯਸ੍ਵ ਨਚਿਕੇਤੋ ਮਰਣਂ ਮਾ਽ਨੁਪ੍ਰਾਕ੍ਸ਼ੀਃ ॥ ॥25॥

ਸ਼੍ਵੋਭਾਵਾ ਮਰ੍ਤ੍ਯਸ੍ਯ ਯਦਂਤਕੈਤਤ੍ਸਰ੍ਵੇਂਦ੍ਰਿਯਾਣਾਂ ਜਰਯਂਤਿ ਤੇਜਃ।
ਅਪਿ ਸਰ੍ਵਂ ਜੀਵਿਤਮਲ੍ਪਮੇਵ ਤਵੈਵ ਵਾਹਾਸ੍ਤਵ ਨ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯਗੀਤੇ ॥ ॥26॥

ਨ ਵਿਤ੍ਤੇਨ ਤਰ੍ਪਣੀਯੋ ਮਨੁਸ਼੍ਯੋ ਲਪ੍ਸ੍ਯਾਮਹੇ ਵਿਤ੍ਤਮਦ੍ਰਾਕ੍ਸ਼੍ਮ ਚੇਤ੍ਤ੍ਵਾ।
ਜੀਵਿਸ਼੍ਯਾਮੋ ਯਾਵਦੀਸ਼ਿਸ਼੍ਯਸਿ ਤ੍ਵਂ-ਵਁਰਸ੍ਤੁ ਮੇ ਵਰਣੀਯਃ ਸ ਏਵ ॥ ॥27॥

ਅਜੀਰ੍ਯਤਾਮਮ੍ਰੁਰੁਇਤਾਨਾਮੁਪੇਤ੍ਯ ਜੀਰ੍ਯਨ੍ਮਰ੍ਤ੍ਯਃ ਕ੍ਵਧਃਸ੍ਥਃ ਪ੍ਰਜਾਨਨ੍‌।
ਅਭਿਧ੍ਯਾਯਨ੍ਵਰ੍ਣਰਤਿਪ੍ਰਮੋਦਾਨਤਿਦੀਰ੍ਘੇ ਜੀਵਿਤੇ ਕੋ ਰਮੇਤ ॥ ॥28॥

ਯਸ੍ਮਿਨ੍ਨਿਦਂ-ਵਿਁਚਿਕਿਤ੍ਸਂਤਿ ਮ੍ਰੁਰੁਇਤ੍ਯੋ ਯਤ੍ਸਾਂਪਰਾਯੇ ਮਹਤਿ ਬ੍ਰੂਹਿ ਨਸ੍ਤਤ੍‌।
ਯੋ਽ਯਂ-ਵਁਰੋ ਗੂਢਮਨੁਪ੍ਰਵਿਸ਼੍ਟੋ ਨਾਨ੍ਯਂ ਤਸ੍ਮਾਨ੍ਨਚਿਕੇਤਾ ਵ੍ਰੁਰੁਇਣੀਤੇ ॥ ॥29॥