అధ్యాయ 2
వల్లీ 3
ఊర్ధ్వమూలోఽవాక్శాఖ ఏషోఽశ్వత్థః సనాతనః।
తదేవ శుక్రం తద్ బ్రహ్మ తదేవామృతముచ్యతే।
తస్మింల్లోఀకాః శ్రితాః సర్వే తదు నాత్యేతి కశ్చన। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥1॥
యదిదం కిం చ జగత్సర్వం ప్రాణ ఏజతి నిఃసృతం।
మహద్ భయం-వఀజ్రముద్యతం-యఀ ఏతద్విదురమృతాస్తే భవంతి ॥ ॥2॥
భయాదస్యాగ్నిస్తపతి భయాత్తపతి సూర్యః।
భయాదింద్రశ్చ వాయుశ్చ మృత్యుర్ధావతి పంచమః ॥ ॥3॥
ఇహ చేదశకద్బోద్ధుం ప్రాక్ శరీరస్య విస్రసః।
తతః సర్గేషు లోకేషు శరీరత్వాయ కల్పతే ॥ ॥4॥
యథాఽఽదర్శే తథాఽఽత్మని యథా స్వప్నే తథా పితృలోకే।
యథాఽప్సు పరీవ దదృశే తథా గంధర్వలోకే ఛాయాతపయోరివ బ్రహ్మలోకే ॥ ॥5॥
ఇంద్రియాణాం పృథగ్భావముదయాస్తమయౌ చ యత్।
పృథగుత్పద్యమానానాం మత్వా ధీరో న శోచతి ॥ ॥6॥
ఇంద్రియేభ్యః పరం మనో మనసః సత్త్వముత్తమం।
సత్త్వాదధి మహానాత్మా మహతోఽవ్యక్తముత్తమం ॥ ॥7॥
అవ్యక్తాత్తు పరః పురుషో వ్యాపకోఽలింగ ఏవ చ।
యం జ్ఞాత్వా ముచ్యతే జంతురమృతత్వం చ గచ్ఛతి ॥ ॥8॥
న సందృశే తిష్ఠతి రూపమస్య న చక్షుషా పశ్యతి కశ్చనైనం।
హృదా మనీషా మనసాఽభిక్లృప్తో య ఏతద్విదురమృతాస్తే భవంతి ॥ ॥9॥
యదా పంచావతిష్ఠంతే జ్ఞానాని మనసా సహ।
బుద్ధిశ్చ న విచేష్టతే తామాహుః పరమాం గతిం ॥ ॥10॥
తాం-యోఀగమితి మన్యంతే స్థిరామింద్రియధారణాం।
అప్రమత్తస్తదా భవతి యోగో హి ప్రభవాప్యయౌ ॥ ॥11॥
నైవ వాచా న మనసా ప్రాప్తుం శక్యో న చక్షుషా।
అస్తీతి బ్రువతోఽన్యత్ర కథం తదుపలభ్యతే ॥ ॥12॥
అస్తీత్యేవోపలబ్ధవ్యస్తత్త్వభావేన చోభయోః।
అస్తీత్యేవోపలబ్ధస్య తత్త్వభావః ప్రసీదతి ॥ ॥13॥
యదా సర్వే ప్రముచ్యంతే కామా యేఽస్య హృది శ్రితాః।
అథ మర్త్యోఽమృతో భవత్యత్ర బ్రహ్మ సమశ్నుతే ॥ ॥14॥
యథా సర్వే ప్రభిద్యంతే హృదయస్యేహ గ్రంథయః।
అథ మర్త్యోఽమృతో భవత్యేతావద్ధ్యనుశాసనం ॥ ॥15॥
శతం చైకా చ హృదయస్య నాడ్యస్తాసాం మూర్ధానమభినిఃసృతైకా।
తయోర్ధ్వమాయన్నమృతత్వమేతి విశ్వఙ్ఙన్యా ఉత్క్రమణే భవంతి ॥ ॥16॥
అంగుష్ఠమాత్రః పురుషోఽంతరాత్మా సదా జనానాం హృదయే సంనివిష్టః।
తం స్వాచ్ఛరీరాత్ప్రవృహేన్ముంజాదివేషీకాం ధైర్యేణ।
తం-విఀద్యాచ్ఛుక్రమమృతం తం-విఀద్యాచ్ఛుక్రమమృతమితి ॥ ॥17॥
మృత్యుప్రోక్తాం నచికేతోఽథ లబ్ధ్వా విద్యామేతాం-యోఀగవిధిం చ కృత్స్నం।
బ్రహ్మప్రాప్తో విరజోఽభూద్విమృత్యు రన్యోఽప్యేవం-యోఀ విదధ్యాత్మమేవ ॥ ॥18॥