adhyāya 2
vallī 3
ūrdhvamūlō-'vākśākha ēṣō-'śvattha-ssanātanaḥ।
tadēva śukra-ntad brahma tadēvāmṛtamuchyatē।
tasmiṃllōkā-śśritā-ssarvē tadu nātyēti kaśchana। ētadvai tat ॥1॥
yadida-ṅki-ñcha jagatsarva-mprāṇa ējati nissṛtam।
mahad bhayaṃ vajramudyataṃ ya ētadviduramṛtāstē bhavanti ॥2॥
bhayādasyāgnistapati bhayāttapati sūryaḥ।
bhayādindraścha vāyuścha mṛtyurdhāvati pañchamaḥ ॥3॥
iha chēdaśakadbōddhu-mprāk śarīrasya visrasaḥ।
tata-ssargēṣu lōkēṣu śarīratvāya kalpatē ॥4॥
yathā-''darśē tathā-''tmani yathā svapnē tathā pitṛlōkē।
yathā-'psu parīva dadṛśē tathā gandharvalōkē Chāyātapayōriva brahmalōkē ॥5॥
indriyāṇā-mpṛthagbhāvamudayāstamayau cha yat।
pṛthagutpadyamānānā-mmatvā dhīrō na śōchati ॥6॥
indriyēbhyaḥ para-mmanō manasa-ssattvamuttamam।
sattvādadhi mahānātmā mahatō-'vyaktamuttamam ॥7॥
avyaktāttu paraḥ puruṣō vyāpakō-'liṅga ēva cha।
ya-ñjñātvā muchyatē janturamṛtatva-ñcha gachChati ॥8॥
na sandṛśē tiṣṭhati rūpamasya na chakṣuṣā paśyati kaśchanainam।
hṛdā manīṣā manasā-'bhiklṛptō ya ētadviduramṛtāstē bhavanti ॥9॥
yadā pañchāvatiṣṭhantē jñānāni manasā saha।
buddhiścha na vichēṣṭatē tāmāhuḥ paramā-ṅgatim ॥10॥
tāṃ yōgamiti manyantē sthirāmindriyadhāraṇām।
apramattastadā bhavati yōgō hi prabhavāpyayau ॥11॥
naiva vāchā na manasā prāptuṃ śakyō na chakṣuṣā।
astīti bruvatō-'nyatra katha-ntadupalabhyatē ॥12॥
astītyēvōpalabdhavyastattvabhāvēna chōbhayōḥ।
astītyēvōpalabdhasya tattvabhāvaḥ prasīdati ॥13॥
yadā sarvē pramuchyantē kāmā yē-'sya hṛdi śritāḥ।
atha martyō-'mṛtō bhavatyatra brahma samaśnutē ॥14॥
yathā sarvē prabhidyantē hṛdayasyēha granthayaḥ।
atha martyō-'mṛtō bhavatyētāvaddhyanuśāsanam ॥15॥
śata-ñchaikā cha hṛdayasya nāḍyastāsā-mmūrdhānamabhinissṛtaikā।
tayōrdhvamāyannamṛtatvamēti viśvaṅṅanyā utkramaṇē bhavanti ॥16॥
aṅguṣṭhamātraḥ puruṣō-'ntarātmā sadā janānāṃ hṛdayē sanniviṣṭaḥ।
taṃ svāchCharīrātpravṛhēnmuñjādivēṣīkā-ndhairyēṇa।
taṃ vidyāchChukramamṛta-ntaṃ vidyāchChukramamṛtamiti ॥17॥
mṛtyuprōktā-nnachikētō-'tha labdhvā vidyāmētāṃ yōgavidhi-ñcha kṛtsnam।
brahmaprāptō virajō-'bhūdvimṛtyu ranyō-'pyēvaṃ yō vidadhyātmamēva ॥18॥