View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |

କଠୋପନିଷଦ୍ - ଅଧ୍ୟାୟ 1, ଵଳ୍ଳୀ 1

ଅଧ୍ୟାୟ 1
ଵଲ୍ଲୀ 1

ଓଂ ଉଶନ୍‌ ହ ଵୈ ଵାଜଶ୍ରଵସଃ ସର୍ଵଵେଦସଂ ଦଦୌ।
ତସ୍ୟ ହ ନଚିକେତା ନାମ ପୁତ୍ର ଆସ ॥1॥

ତଂ ହ କୁମାରଂ ସଂତଂ ଦକ୍ଷିଣାସୁ ନୀୟମାନାସୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଽଽଵିଵେଶ। ସୋଽମନ୍ୟତ ॥2॥

ପୀତୋଦକା ଜଗ୍ଧତୃଣା ଦୁଗ୍ଧଦୋହା ନିରିଂଦ୍ରିୟାଃ।
ଅନଂଦା ନାମ ତେ ଲୋକାସ୍ତାନ୍ସ ଗଚ୍ଛତି ତା ଦଦତ୍‌ ॥3॥

ସ ହୋଵାଚ ପିତରଂ ତତ କସ୍ମୈ ମାଂ ଦାସ୍ୟସୀତି।
ଦ୍ଵିତୀୟଂ ତୃତୀୟଂ ତଂ ହୋଵାଚ ମୃତ୍ୟଵେ ତ୍ଵା ଦଦାମୀତି ॥4॥

ବହୂନାମେମି ପ୍ରଥମୋ ବହୂନାମେମି ମଧ୍ୟମଃ।
କିଂ ସ୍ଵିଦ୍ୟମସ୍ୟ କର୍ତଵ୍ୟଂ-ୟଁନ୍ମୟାଦ୍ୟ କରିଷ୍ୟତି ॥5॥

ଅନୁପଶ୍ୟ ୟଥା ପୂର୍ଵେ ପ୍ରତିପଶ୍ୟ ତଥାଽପରେ।
ସସ୍ୟମିଵ ମର୍ତ୍ୟଃ ପଚ୍ୟତେ ସସ୍ୟମିଵାଜାୟତେ ପୁନଃ ॥6॥

ଵୈଶ୍ଵାନରଃ ପ୍ରଵିଶତ୍ୟତିଥିର୍ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗୃହାନ୍‌।
ତସ୍ୟୈତାଂ ଶାଂତିଂ କୁର୍ଵଂତି ହର ଵୈଵସ୍ଵତୋଦକମ୍‌ ॥7॥

ଆଶାପ୍ରତୀକ୍ଷେ ସଂଗତଂ ସୂନୃତାଂ ଚେଷ୍ଟାପୂର୍ଵେ ପୁତ୍ରପଶୂଂଶ୍ଚ ସର୍ଵାନ୍‌।
ଏତଦ୍‌ ଵୃଂକ୍ତେ ପୁରୁଷସ୍ୟାଲ୍ପମେଧସୋ ୟସ୍ୟାନଶ୍ନନ୍ଵସତି ବ୍ରାହ୍ମଣୋ ଗୃହେ ॥8॥

ତିସ୍ରୋ ରାତ୍ରୀର୍ୟଦଵାତ୍ସୀର୍ଗୃହେ ମେଽନଶ୍ନନ୍ବ୍ରହ୍ମନ୍ନତିଥିର୍ନମସ୍ୟଃ।
ନମସ୍ତେଽସ୍ତୁ ବ୍ରହ୍ମନ୍ସ୍ଵସ୍ତି ମେଽସ୍ତୁ ତସ୍ମାତ୍ପ୍ରତି ତ୍ରୀନ୍ଵରାନ୍ଵୃଣୀଷ୍ଵ ॥9॥

ଶାଂତସଂକଲ୍ପଃ ସୁମନା ୟଥା ସ୍ୟାଦ୍ଵୀତମନ୍ୟୁର୍ଗୌତମୋ ମାଭି ମୃତ୍ୟୋ।
ତ୍ଵତ୍ପ୍ରସୃଷ୍ଟଂ ମାଭିଵଦେତ୍ପ୍ରତୀତ ଏତତ୍ତ୍ରୟାଣାଂ ପ୍ରଥମଂ-ଵଁରଂ-ଵୃଁଣେ ॥10॥

ୟଥା ପୁରସ୍ତାଦ୍‌ ଭଵିତା ପ୍ରତୀତ ଔଦ୍ଦାଲକିରାରୁଣିର୍ମତ୍ପ୍ରସୃଷ୍ଟଃ।
ସୁଖଂ ରାତ୍ରୀଃ ଶୟିତା ଵୀତମନ୍ୟୁସ୍ତ୍ଵାଂ ଦଦୃଶିଵାନ୍ମୃତ୍ୟୁମୁଖାତ୍ପ୍ରମୁକ୍ତମ୍‌ ॥11॥

ସ୍ଵର୍ଗେ ଲୋକେ ନ ଭୟଂ କିଂଚନାସ୍ତି ନ ତତ୍ର ତ୍ଵଂ ନ ଜରୟା ବିଭେତି।
ଉଭେ ତୀର୍ତ୍ଵାଽଶନାୟାପିପାସେ ଶୋକାତିଗୋ ମୋଦତେ ସ୍ଵର୍ଗଲୋକେ ॥12॥

ସ ତ୍ଵମଗ୍ନିଂ ସ୍ଵର୍ଗ୍ୟମଧ୍ୟେଷି ମୃତ୍ୟୋ ପ୍ରବ୍ରୂହି ତ୍ଵଂ ଶ୍ରଦ୍ଦଧାନାୟ ମହ୍ୟମ୍‌।
ସ୍ଵର୍ଗଲୋକା ଅମୃତତ୍ଵଂ ଭଜଂତ ଏତଦ୍‌ ଦ୍ଵିତୀୟେନ ଵୃଣେ ଵରେଣ ॥13॥

ପ୍ର ତେ ବ୍ରଵୀମି ତଦୁ ମେ ନିବୋଧ ସ୍ଵର୍ଗ୍ୟମଗ୍ନିଂ ନଚିକେତଃ ପ୍ରଜାନନ୍‌।
ଅନଂତଲୋକାପ୍ତିମଥୋ ପ୍ରତିଷ୍ଠାଂ-ଵିଁଦ୍ଧି ତ୍ଵମେତଂ ନିହିତଂ ଗୁହାୟାମ୍‌ ॥14॥

ଲୋକାଦିମଗ୍ନିଂ ତମୁଵାଚ ତସ୍ମୈ ୟା ଇଷ୍ଟକା ୟାଵତୀର୍ଵା ୟଥା ଵା।
ସ ଚାପି ତତ୍ପ୍ରତ୍ୟଵଦଦ୍ୟଥୋକ୍ତମଥାସ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁଃ ପୁନରେଵାହ ତୁଷ୍ଟଃ ॥15॥

ତମବ୍ରଵୀତ୍ପ୍ରୀୟମାଣୋ ମହାତ୍ମା ଵରଂ ତଵେହାଦ୍ୟ ଦଦାମି ଭୂୟଃ।
ତଵୈଵ ନାମ୍ନା ଭଵିତାଽୟମଗ୍ନିଃ ସୃଂକାଂ ଚେମାମନେକରୂପାଂ ଗୃହାଣ ॥16॥

ତ୍ରିଣାଚିକେତସ୍ତ୍ରିଭିରେତ୍ୟ ସଂଧିଂ ତ୍ରିକର୍ମକୃତ୍ତରତି ଜନ୍ମମୃତ୍ୟୂ।
ବ୍ରହ୍ମଜଜ୍ଞଂ ଦେଵମୀଡ୍ୟଂ-ଵିଁଦିତ୍ଵା ନିଚାୟ୍ୟେମାଂ ଶାଂତିମତ୍ୟଂତମେତି ॥17॥

ତ୍ରିଣାଚିକେତସ୍ତ୍ରୟମେତଦ୍ଵିଦିତ୍ଵା ୟ ଏଵଂ-ଵିଁଦ୍ଵାଂଶ୍ଚିନୁତେ ନାଚିକେତମ୍‌।
ସ ମୃତ୍ୟୁପାଶାନ୍ପୁରତଃ ପ୍ରଣୋଦ୍ୟ ଶୋକାତିଗୋ ମୋଦତେ ସ୍ଵର୍ଗଲୋକେ ॥18॥

ଏଷ ତେଽଗ୍ନିର୍ନଚିକେତଃ ସ୍ଵର୍ଗ୍ୟୋ ୟମଵୃଣୀଥା ଦ୍ଵିତୀୟେନ ଵରେଣ।
ଏତମଗ୍ନିଂ ତଵୈଵ ପ୍ରଵକ୍ଶ୍ୟଂତି ଜନାସସ୍ତୃତୀୟଂ-ଵଁରଂ ନଚିକେତୋ ଵୃଣୀଷ୍ଵ ॥19॥

ୟେୟଂ ପ୍ରେତେ ଵିଚିକିତ୍ସା ମନୁଷ୍ୟେଽସ୍ତୀତ୍ୟେକେ ନାୟମସ୍ତୀତି ଚୈକେ।
ଏତଦ୍ଵିଦ୍ୟାମନୁଶିଷ୍ଟସ୍ତ୍ଵୟାଽହଂ-ଵଁରାଣାମେଷ ଵରସ୍ତୃତୀୟଃ ॥20॥

ଦେଵୈରତ୍ରାପି ଵିଚିକିତ୍ସିତଂ ପୁରା ନ ହି ସୁଵିଜ୍ଞେୟମଣୁରେଷ ଧର୍ମଃ।
ଅନ୍ୟଂ-ଵଁରଂ ନଚିକେତୋ ଵୃଣୀଷ୍ଵ ମା ମୋପରୋତ୍ସୀରତି ମା ସୃଜୈନମ୍‌ ॥21॥

ଦେଵୈରତ୍ରାପି ଵିଚିକିତ୍ସିତଂ କିଲ ତ୍ଵଂ ଚ ମୃତ୍ୟୋ ୟନ୍ନ ସୁଜ୍ଞେୟମାତ୍ଥ।
ଵକ୍ତା ଚାସ୍ୟ ତ୍ଵାଦୃଗନ୍ୟୋ ନ ଲଭ୍ୟୋ ନାନ୍ୟୋ ଵରସ୍ତୁଲ୍ୟ ଏତସ୍ୟ କଶ୍ଚିତ୍‌ ॥22॥

ଶତାୟୁଷଃ ପୁତ୍ରପୌତ୍ରାନ୍ଵୃଣୀଷ୍ଵ ବହୂନ୍ପଶୂନ୍ହସ୍ତିହିରଣ୍ୟମଶ୍ଵାନ୍‌।
ଭୂମେର୍ମହଦାୟତନଂ-ଵୃଁଣୀଷ୍ଵ ସ୍ଵୟଂ ଚ ଜୀଵ ଶରଦୋ ୟାଵଦିଚ୍ଛସି ॥23॥

ଏତତ୍ତୁଲ୍ୟଂ-ୟଁଦି ମନ୍ୟସେ ଵରଂ-ଵୃଁଣୀଷ୍ଵ ଵିତ୍ତଂ ଚିରଜୀଵିକାଂ ଚ।
ମହାଭୂମୌ ନଚିକେତସ୍ତ୍ଵମେଧି କାମାନାଂ ତ୍ଵାଂ କାମଭାଜଂ କରୋମି ॥24॥

ୟେ ୟେ କାମା ଦୁର୍ଲଭା ମର୍ତ୍ୟଲୋକେ ସର୍ଵାନ୍କାମାଂଶ୍ଛଂଦତଃ ପ୍ରାର୍ଥୟସ୍ଵ।
ଇମା ରାମାଃ ସରଥାଃ ସତୂର୍ୟା ନ ହୀଦୃଶା ଲଂଭନୀୟା ମନୁଷ୍ୟୈଃ।
ଆଭିର୍ମତ୍ପ୍ରତ୍ତାଭିଃ ପରିଚାରୟସ୍ଵ ନଚିକେତୋ ମରଣଂ ମାଽନୁପ୍ରାକ୍ଶୀଃ ॥25॥

ଶ୍ଵୋଭାଵା ମର୍ତ୍ୟସ୍ୟ ୟଦଂତକୈତତ୍ସର୍ଵେଂଦ୍ରିୟାଣାଂ ଜରୟଂତି ତେଜଃ।
ଅପି ସର୍ଵଂ ଜୀଵିତମଲ୍ପମେଵ ତଵୈଵ ଵାହାସ୍ତଵ ନୃତ୍ୟଗୀତେ ॥26॥

ନ ଵିତ୍ତେନ ତର୍ପଣୀୟୋ ମନୁଷ୍ୟୋ ଲପ୍ସ୍ୟାମହେ ଵିତ୍ତମଦ୍ରାକ୍ଶ୍ମ ଚେତ୍ତ୍ଵା।
ଜୀଵିଷ୍ୟାମୋ ୟାଵଦୀଶିଷ୍ୟସି ତ୍ଵଂ-ଵଁରସ୍ତୁ ମେ ଵରଣୀୟଃ ସ ଏଵ ॥27॥

ଅଜୀର୍ୟତାମମୃତାନାମୁପେତ୍ୟ ଜୀର୍ୟନ୍ମର୍ତ୍ୟଃ କ୍ଵଧଃସ୍ଥଃ ପ୍ରଜାନନ୍‌।
ଅଭିଧ୍ୟାୟନ୍ଵର୍ଣରତିପ୍ରମୋଦାନତିଦୀର୍ଘେ ଜୀଵିତେ କୋ ରମେତ ॥28॥

ୟସ୍ମିନ୍ନିଦଂ-ଵିଁଚିକିତ୍ସଂତି ମୃତ୍ୟୋ ୟତ୍ସାଂପରାୟେ ମହତି ବ୍ରୂହି ନସ୍ତତ୍‌।
ୟୋଽୟଂ-ଵଁରୋ ଗୂଢମନୁପ୍ରଵିଷ୍ଟୋ ନାନ୍ୟଂ ତସ୍ମାନ୍ନଚିକେତା ଵୃଣୀତେ ॥29॥




Browse Related Categories: