શ્રીવસિષ્ઠ ઉવાચ ।
ભગવન્ કેન વિધિના નામભિર્વેંકટેશ્વરમ્ ।
પૂજયામાસ તં દેવં બ્રહ્મા તુ કમલૈઃ શુભૈઃ ॥ 1 ॥
પૃચ્છામિ તાનિ નામાનિ ગુણયોગપરાણિ કિમ્ ।
મુખ્યવૃત્તીનિ કિં બ્રૂહિ લક્ષકાણ્યથવા હરેઃ ॥ 2 ॥
નારદ ઉવાચ ।
નામાન્યનંતાનિ હરેઃ ગુણયોગાનિ કાનિ ચિત્ ।
મુખ્યવૃત્તીનિ ચાન્યાનિ લક્ષકાણ્યપરાણિ ચ ॥ 3 ॥
પરમાર્થૈઃ સર્વશબ્દૈરેકો જ્ઞેયઃ પરઃ પુમાન્ ।
આદિમધ્યાંતરહિતસ્ત્વવ્યક્તોઽનંતરૂપભૃત્ ॥ 4 ॥
ચંદ્રાર્કવહ્નિવાય્વાદ્યા ગ્રહર્ક્ષાણિ નભો દિશઃ ।
અન્વયવ્યતિરેકાભ્યાં સંતિ નો સંતિ યન્મતેઃ ॥ 5 ॥
તસ્ય દેવસ્ય નામ્નાં હિ પારં ગંતું હિ કઃ ક્ષમઃ ।
તથાઽપિ ચાભિધાનાનિ વેંકટેશસ્ય કાનિચિત્ ॥ 6 ॥
બ્રહ્મગીતાનિ પુણ્યાનિ તાનિ વક્ષ્યામિ સુવ્રત ।
યદુચ્ચારણમાત્રેણ વિમુક્તાઘઃ પરં વ્રજેત્ ॥ 7 ॥
વેંકટેશસ્ય નામ્નાં હિ સહસ્રસ્ય ઋષિર્વિધિઃ ।
છંદોઽનુષ્ટુપ્તથા દેવઃ શ્રીવત્સાંકો રમાપતિઃ ॥ 8 ॥
બીજભૂતસ્તથોંકારો હ્રીં ક્લીં શક્તિશ્ચ કીલકમ્ ।
ઓં નમો વેંકટેશાયેત્યાદિર્મંત્રોઽત્ર કથ્યતે ॥ 9 ॥
બ્રહ્માંડગર્ભઃ કવચમસ્ત્રં ચક્રગદાધરઃ ।
વિનિયોગોઽભીષ્ટસિદ્ધૌ હૃદયં સામગાયનઃ ॥ 10 ॥
અસ્ય શ્રી વેંકટેશ સહસ્રનામ સ્તોત્ર મહામંત્રસ્ય બ્રહ્મા ઋષિઃ અનુષ્ટુપ્ છંદઃ શ્રીવત્સાંકો રમાપતિર્દેવતા ઓં બીજં હ્રીં શક્તિઃ ક્લીં કીલકં બ્રહ્માંડગર્ભ ઇતિ કવચં ચક્રગદાધર ઇત્યસ્ત્રં સામગાનમિતિ હૃદયં ઓં નમો વેંકટેશાયેત્યાદિર્મંત્રઃ શ્રી વેંકટેશ પ્રીત્યર્થે જપે વિનિયોગઃ ॥
ધ્યાનમ્
ભાસ્વચ્ચંદ્રમસૌ યદીયનયને ભાર્યા યદીયા રમા
યસ્માદ્વિશ્વસૃડપ્યભૂદ્યમિકુલં યદ્ધ્યાનયુક્તં સદા
નાથો યો જગતાં નગેંદ્રદુહિતુર્નાથોઽપિ યદ્ભક્તિમાન્
તાતો યો મદનસ્ય યો દુરિતહા તં વેંકટેશં ભજે ॥
ઊર્ધ્વૌ હસ્તૌ યદીયૌ સુરરિપુદળને બિભ્રતૌ શંખચક્રે
સેવ્યાવંઘ્રી સ્વકીયાવભિદધદધરો દક્ષિણો યસ્ય પાણિઃ ।
તાવન્માત્રં ભવાબ્ધિં ગમયતિ ભજતામૂરુગો વામપાણિઃ
શ્રીવત્સાંકશ્ચ લક્ષ્મીર્યદુરસિ લસતસ્તં ભજે વેંકટેશમ્ ॥
ઇતિ ધ્યાયન્ વેંકટેશં શ્રીવત્સાંકં રમાપતિમ્ ।
વેંકટેશો વિરૂપાક્ષ ઇત્યારભ્ય જપેત્ક્રમાત્ ॥
સ્તોત્રં
ઓં વેંકટેશો વિરૂપાક્ષો વિશ્વેશો વિશ્વભાવનઃ ।
વિશ્વસૃડ્વિશ્વસંહર્તા વિશ્વપ્રાણો વિરાડ્વપુઃ ॥ 1 ॥
શેષાદ્રિનિલયોઽશેષભક્તદુઃખપ્રણાશનઃ ।
શેષસ્તુત્યઃ શેષશાયી વિશેષજ્ઞો વિભુઃ સ્વભૂઃ ॥ 2 ॥
વિષ્ણુર્જિષ્ણુશ્ચ વર્ધિષ્ણુરુત્સહિષ્ણુઃ સહિષ્ણુકઃ ।
ભ્રાજિષ્ણુશ્ચ ગ્રસિષ્ણુશ્ચ વર્તિષ્ણુશ્ચ ભરિષ્ણુકઃ ॥ 3 ॥
કાલયંતા કાલગોપ્તા કાલઃ કાલાંતકોઽખિલઃ ।
કાલગમ્યઃ કાલકંઠવંદ્યઃ કાલકલેશ્વરઃ ॥ 4 ॥
શંભુઃ સ્વયંભૂરંભોજનાભિઃ સ્તંભિતવારિધિઃ ।
અંભોધિનંદિનીજાનિઃ શોણાંભોજપદપ્રભઃ ॥ 5 ॥
કંબુગ્રીવઃ શંબરારિરૂપઃ શંબરજેક્ષણઃ ।
બિંબાધરો બિંબરૂપી પ્રતિબિંબક્રિયાતિગઃ ॥ 6 ॥
ગુણવાન્ ગુણગમ્યશ્ચ ગુણાતીતો ગુણપ્રિયઃ ।
દુર્ગુણધ્વંસકૃત્સર્વસુગુણો ગુણભાસકઃ ॥ 7 ॥
પરેશઃ પરમાત્મા ચ પરંજ્યોતિઃ પરા ગતિઃ ।
પરં પદં વિયદ્વાસાઃ પારંપર્યશુભપ્રદઃ ॥ 8 ॥
બ્રહ્માંડગર્ભો બ્રહ્મણ્યો બ્રહ્મસૃડ્બ્રહ્મબોધિતઃ ।
બ્રહ્મસ્તુત્યો બ્રહ્મવાદી બ્રહ્મચર્યપરાયણઃ ॥ 9 ॥
સત્યવ્રતાર્થસંતુષ્ટઃ સત્યરૂપી ઝષાંગવાન્ ।
સોમકપ્રાણહારી ચાઽઽનીતામ્નાયોઽબ્ધિસંચરઃ ॥ 10 ॥
દેવાસુરવરસ્તુત્યઃ પતન્મંદરધારકઃ ।
ધન્વંતરિઃ કચ્છપાંગઃ પયોનિધિવિમંથકઃ ॥ 11 ॥
અમરામૃતસંધાતા ધૃતસંમોહિનીવપુઃ ।
હરમોહકમાયાવી રક્ષસ્સંદોહભંજનઃ ॥ 12 ॥
હિરણ્યાક્ષવિદારી ચ યજ્ઞો યજ્ઞવિભાવનઃ ।
યજ્ઞીયોર્વીસમુદ્ધર્તા લીલાક્રોડઃ પ્રતાપવાન્ ॥ 13 ॥
દંડકાસુરવિધ્વંસી વક્રદંષ્ટ્રઃ ક્ષમાધરઃ ।
ગંધર્વશાપહરણઃ પુણ્યગંધો વિચક્ષણઃ ॥ 14 ॥
કરાલવક્ત્રઃ સોમાર્કનેત્રઃ ષડ્ગુણવૈભવઃ ।
શ્વેતઘોણી ઘૂર્ણિતભ્રૂર્ઘુર્ઘુરધ્વનિવિભ્રમઃ ॥ 15 ॥
દ્રાઘીયાન્ નીલકેશી ચ જાગ્રદંબુજલોચનઃ ।
ઘૃણાવાન્ ઘૃણિસમ્મોહો મહાકાલાગ્નિદીધિતિઃ ॥ 16 ॥
જ્વાલાકરાળવદનો મહોલ્કાકુલવીક્ષણઃ ।
સટાનિર્ભિન્નમેઘૌઘો દંષ્ટ્રારુગ્વ્યાપ્તદિક્તટઃ ॥ 17 ॥
ઉચ્છ્વાસાકૃષ્ટભૂતેશો નિશ્શ્વાસત્યક્તવિશ્વસૃટ્ ।
અંતર્ભ્રમજ્જગદ્ગર્ભોઽનંતો બ્રહ્મકપાલહૃત્ ॥ 18 ॥
ઉગ્રો વીરો મહાવિષ્ણુર્જ્વલનઃ સર્વતોમુખઃ ।
નૃસિંહો ભીષણો ભદ્રો મૃત્યુમૃત્યુઃ સનાતનઃ ॥ 19 ॥
સભાસ્તંભોદ્ભવો ભીમઃ શીરોમાલી મહેશ્વરઃ ।
દ્વાદશાદિત્યચૂડાલઃ કલ્પધૂમસટાચ્છવિઃ ॥ 20 ॥
હિરણ્યકોરઃસ્થલભિન્નખઃ સિંહમુખોઽનઘઃ ।
પ્રહ્લાદવરદો ધીમાન્ ભક્તસંઘપ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ 21 ॥
બ્રહ્મરુદ્રાદિસંસેવ્યઃ સિદ્ધસાધ્યપ્રપૂજિતઃ ।
લક્ષ્મીનૃસિંહો દેવેશો જ્વાલાજિહ્વાંત્રમાલિકઃ ॥ 22 ॥
ખડ્ગી ખેટી મહેષ્વાસી કપાલી મુસલી હલી ।
પાશી શૂલી મહાબાહુર્જ્વરઘ્નો રોગલુંઠકઃ ॥ 23 ॥
મૌંજીયુક્ છાત્રકો દંડી કૃષ્ણાજિનધરો વટુઃ ।
અધીતવેદો વેદાંતોદ્ધારકો બ્રહ્મનૈષ્ઠિકઃ ॥ 24 ॥
અહીનશયનપ્રીતઃ આદિતેયોઽનઘો હરિઃ ।
સંવિત્પ્રિયઃ સામવેદ્યો બલિવેશ્મપ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ 25 ॥
બલિક્ષાલિતપાદાબ્જો વિંધ્યાવલિવિમાનિતઃ ।
ત્રિપાદભૂમિસ્વીકર્તા વિશ્વરૂપપ્રદર્શકઃ ॥ 26 ॥
ધૃતત્રિવિક્રમઃ સ્વાંઘ્રિનખભિન્નાંડખર્પરઃ ।
પજ્જાતવાહિનીધારાપવિત્રિતજગત્ત્રયઃ ॥ 27 ॥
વિધિસમ્માનિતઃ પુણ્યો દૈત્યયોદ્ધા જયોર્જિતઃ ।
સુરરાજ્યપ્રદઃ શુક્રમદહૃત્સુગતીશ્વરઃ ॥ 28 ॥
જામદગ્ન્યઃ કુઠારી ચ કાર્તવીર્યવિદારણઃ ।
રેણુકાયાઃ શિરોહારી દુષ્ટક્ષત્રિયમર્દનઃ ॥ 29 ॥
વર્ચસ્વી દાનશીલશ્ચ ધનુષ્માન્ બ્રહ્મવિત્તમઃ ।
અત્યુદગ્રઃ સમગ્રશ્ચ ન્યગ્રોધો દુષ્ટનિગ્રહઃ ॥ 30 ॥
રવિવંશસમુદ્ભૂતો રાઘવો ભરતાગ્રજઃ ।
કૌસલ્યાતનયો રામો વિશ્વામિત્રપ્રિયંકરઃ ॥ 31 ॥
તાટકારિઃ સુબાહુઘ્નો બલાતિબલમંત્રવાન્ ।
અહલ્યાશાપવિચ્છેદી પ્રવિષ્ટજનકાલયઃ ॥ 32 ॥
સ્વયંવરસભાસંસ્થ ઈશચાપપ્રભંજનઃ ।
જાનકીપરિણેતા ચ જનકાધીશસંસ્તુતઃ ॥ 33 ॥
જમદગ્નિતનૂજાતયોદ્ધાઽયોધ્યાધિપાગ્રણીઃ ।
પિતૃવાક્યપ્રતીપાલસ્ત્યક્તરાજ્યઃ સલક્ષ્મણઃ ॥ 34 ॥
સસીતશ્ચિત્રકૂટસ્થો ભરતાહિતરાજ્યકઃ ।
કાકદર્પપ્રહર્તા ચ દંડકારણ્યવાસકઃ ॥ 35 ॥
પંચવટ્યાં વિહારી ચ સ્વધર્મપરિપોષકઃ ।
વિરાધહાઽગસ્ત્યમુખ્યમુનિસમ્માનિતઃ પુમાન્ ॥ 36 ॥
ઇંદ્રચાપધરઃ ખડ્ગધરશ્ચાક્ષયસાયકઃ ।
ખરાંતકો દૂષણારિસ્ત્રિશિરસ્કરિપુર્વૃષઃ ॥ 37 ॥
તતઃ શૂર્પણખાનાસાચ્છેત્તા વલ્કલધારકઃ ।
જટાવાન્ પર્ણશાલાસ્થો મારીચબલમર્દકઃ ॥ 38 ॥
પક્ષિરાટ્કૃતસંવાદો રવિતેજા મહાબલઃ ।
શબર્યાનીતફલભુક્ હનૂમત્પરિતોષિતઃ ॥ 39 ॥
સુગ્રીવાઽભયદો દૈત્યકાયક્ષેપણભાસુરઃ ।
સપ્તતાલસમુચ્છેત્તા વાલિહૃત્કપિસંવૃતઃ ॥ 40 ॥
વાયુસૂનુકૃતાસેવસ્ત્યક્તપંપઃ કુશાસનઃ ।
ઉદન્વત્તીરગઃ શૂરો વિભીષણવરપ્રદઃ ॥ 41 ॥
સેતુકૃદ્દૈત્યહા પ્રાપ્તલંકોઽલંકારવાન્ સ્વયમ્ ।
અતિકાયશિરશ્છેત્તા કુંભકર્ણવિભેદનઃ ॥ 42 ॥
દશકંઠશિરોધ્વંસી જાંબવત્પ્રમુખાવૃતઃ ।
જાનકીશઃ સુરાધ્યક્ષઃ સાકેતેશઃ પુરાતનઃ ॥ 43 ॥
પુણ્યશ્લોકો વેદવેદ્યઃ સ્વામિતીર્થનિવાસકઃ ।
લક્ષ્મીસરઃકેળિલોલો લક્ષ્મીશો લોકરક્ષકઃ ॥ 44 ॥
દેવકીગર્ભસંભૂતો યશોદેક્ષણલાલિતઃ ।
વસુદેવકૃતસ્તોત્રો નંદગોપમનોહરઃ ॥ 45 ॥
ચતુર્ભુજઃ કોમલાંગો ગદાવાન્નીલકુંતલઃ ।
પૂતનાપ્રાણસંહર્તા તૃણાવર્તવિનાશનઃ ॥ 46 ॥
ગર્ગારોપિતનામાંકો વાસુદેવો હ્યધોક્ષજઃ ।
ગોપિકાસ્તન્યપાયી ચ બલભદ્રાનુજોઽચ્યુતઃ ॥ 47 ॥
વૈયાઘ્રનખભૂષશ્ચ વત્સજિદ્વત્સવર્ધનઃ ।
ક્ષીરસારાશનરતો દધિભાંડપ્રમર્દનઃ ॥ 48 ॥
નવનીતાપહર્તા ચ નીલનીરદભાસુરઃ ।
આભીરદૃષ્ટદૌર્જન્યો નીલપદ્મનિભાનનઃ ॥ 49 ॥
માતૃદર્શિતવિશ્વાઽઽસ્ય ઉલૂખલનિબંધનઃ ।
નલકૂબરશાપાંતો ગોધૂળિચ્છુરિતાંગકઃ ॥ 50 ॥
ગોસંઘરક્ષકઃ શ્રીશો બૃંદારણ્યનિવાસકઃ ।
વત્સાંતકો બકદ્વેષી દૈત્યાંબુદમહાનિલઃ ॥ 51 ॥
મહાજગરચંડાગ્નિઃ શકટપ્રાણકંટકઃ ।
ઇંદ્રસેવ્યઃ પુણ્યગાત્રઃ ખરજિચ્ચંડદીધિતિઃ ॥ 52 ॥
તાલપક્વફલાશી ચ કાળીયફણિદર્પહા ।
નાગપત્નીસ્તુતિપ્રીતઃ પ્રલંબાસુરખંડનઃ ॥ 53 ॥
દાવાગ્નિબલસંહારી ફલાહારી ગદાગ્રજઃ ।
ગોપાંગનાચેલચોરઃ પાથોલીલાવિશારદઃ ॥ 54 ॥
વંશગાનપ્રવીણશ્ચ ગોપીહસ્તાંબુજાર્ચિતઃ ।
મુનિપત્ન્યાહૃતાહારો મુનિશ્રેષ્ઠો મુનિપ્રિયઃ ॥ 55 ॥
ગોવર્ધનાદ્રિસંધર્તા સંક્રંદનતમોઽપહઃ ।
સદુદ્યાનવિલાસી ચ રાસક્રીડાપરાયણઃ ॥ 56 ॥
વરુણાભ્યર્ચિતો ગોપીપ્રાર્થિતઃ પુરુષોત્તમઃ ।
અક્રૂરસ્તુતિસંપ્રીતઃ કુબ્જાયૌવનદાયકઃ ॥ 57 ॥
મુષ્ટિકોરઃપ્રહારી ચ ચાણૂરોદરદારણઃ ।
મલ્લયુદ્ધાગ્રગણ્યશ્ચ પિતૃબંધનમોચકઃ ॥ 58 ॥
મત્તમાતંગપંચાસ્યઃ કંસગ્રીવાનિકૃંતનઃ ।
ઉગ્રસેનપ્રતિષ્ઠાતા રત્નસિંહાસનસ્થિતઃ ॥ 59 ॥
કાલનેમિખલદ્વેષી મુચુકુંદવરપ્રદઃ ।
સાલ્વસેવિતદુર્ધર્ષરાજસ્મયનિવારણઃ ॥ 60 ॥
રુક્મિગર્વાપહારી ચ રુક્મિણીનયનોત્સવઃ ।
પ્રદ્યુમ્નજનકઃ કામી પ્રદ્યુમ્નો દ્વારકાધિપઃ ॥ 61 ॥
મણ્યાહર્તા મહામાયો જાંબવત્કૃતસંગરઃ ।
જાંબૂનદાંબરધરો ગમ્યો જાંબવતીવિભુઃ ॥ 62 ॥
કાલિંદીપ્રથિતારામકેલિર્ગુંજાવતંસકઃ ।
મંદારસુમનોભાસ્વાન્ શચીશાભીષ્ટદાયકઃ ॥ 63 ॥
સત્રાજિન્માનસોલ્લાસી સત્યાજાનિઃ શુભાવહઃ ।
શતધન્વહરઃ સિદ્ધઃ પાંડવપ્રિયકોત્સવઃ ॥ 64 ॥
ભદ્રપ્રિયઃ સુભદ્રાયા ભ્રાતા નાગ્નાજિતીવિભુઃ ।
કિરીટકુંડલધરઃ કલ્પપલ્લવલાલિતઃ ॥ 65 ॥
ભૈષ્મીપ્રણયભાષાવાન્ મિત્રવિંદાધિપોઽભયઃ ।
સ્વમૂર્તિકેલિસંપ્રીતો લક્ષ્મણોદારમાનસઃ ॥ 66 ॥
પ્રાગ્જ્યોતિષાધિપધ્વંસી તત્સૈન્યાંતકરોઽમૃતઃ ।
ભૂમિસ્તુતો ભૂરિભોગો ભૂષણાંબરસંયુતઃ ॥ 67 ॥
બહુરામાકૃતાહ્લાદો ગંધમાલ્યાનુલેપનઃ ।
નારદાદૃષ્ટચરિતો દેવેશો વિશ્વરાડ્ગુરુઃ ॥ 68 ॥
બાણબાહુવિદારશ્ચ તાપજ્વરવિનાશકઃ ।
ઉષોદ્ધર્ષયિતાઽવ્યક્તઃ શિવવાક્તુષ્ટમાનસઃ ॥ 69 ॥
મહેશજ્વરસંસ્તુત્યઃ શીતજ્વરભયાંતકઃ ।
નૃગરાજોદ્ધારકશ્ચ પૌંડ્રકાદિવધોદ્યતઃ ॥ 70 ॥
વિવિધારિચ્છલોદ્વિગ્નબ્રાહ્મણેષુ દયાપરઃ ।
જરાસંધબલદ્વેષી કેશિદૈત્યભયંકરઃ ॥ 71 ॥
ચક્રી ચૈદ્યાંતકઃ સભ્યો રાજબંધવિમોચકઃ ।
રાજસૂયહવિર્ભોક્તા સ્નિગ્ધાંગઃ શુભલક્ષણઃ ॥ 72 ॥
ધાનાભક્ષણસંપ્રીતઃ કુચેલાભીષ્ટદાયકઃ ।
સત્ત્વાદિગુણગંભીરો દ્રૌપદીમાનરક્ષકઃ ॥ 73 ॥
ભીષ્મધ્યેયો ભક્તવશ્યો ભીમપૂજ્યો દયાનિધિઃ ।
દંતવક્ત્રશિરશ્છેત્તા કૃષ્ણઃ કૃષ્ણાસખઃ સ્વરાટ્ ॥ 74 ॥
વૈજયંતીપ્રમોદી ચ બર્હિબર્હવિભૂષણઃ ।
પાર્થકૌરવસંધાનકારી દુશ્શાસનાંતકઃ ॥ 75 ॥
બુદ્ધો વિશુદ્ધઃ સર્વજ્ઞઃ ક્રતુહિંસાવિનિંદકઃ ।
ત્રિપુરસ્ત્રીમાનભંગઃ સર્વશાસ્ત્રવિશારદઃ ॥ 76 ॥
નિર્વિકારો નિર્મમશ્ચ નિરાભાસો નિરામયઃ ।
જગન્મોહકધર્મી ચ દિગ્વસ્ત્રો દિક્પતીશ્વરઃ ॥ 77 ॥
કલ્કી મ્લેચ્છપ્રહર્તા ચ દુષ્ટનિગ્રહકારકઃ ।
ધર્મપ્રતિષ્ટાકારી ચ ચાતુર્વર્ણ્યવિભાગકૃત્ ॥ 78 ॥
યુગાંતકો યુગાક્રાંતો યુગકૃદ્યુગભાસકઃ ।
કામારિઃ કામકારી ચ નિષ્કામઃ કામિતાર્થદઃ ॥ 79 ॥
ભર્ગો વરેણ્યઃ સવિતુઃ શારંગી વૈકુંઠમંદિરઃ ।
હયગ્રીવઃ કૈટભારિઃ ગ્રાહઘ્નો ગજરક્ષકઃ ॥ 80 ॥
સર્વસંશયવિચ્છેત્તા સર્વભક્તસમુત્સુકઃ ।
કપર્દી કામહારી ચ કલા કાષ્ઠા સ્મૃતિર્ધૃતિઃ ॥ 81 ॥
અનાદિરપ્રમેયૌજાઃ પ્રધાનઃ સન્નિરૂપકઃ ।
નિર્લેપો નિઃસ્પૃહોઽસંગો નિર્ભયો નીતિપારગઃ ॥ 82 ॥
નિષ્પ્રેષ્યો નિષ્ક્રિયઃ શાંતો નિષ્પ્રપંચો નિધિર્નયઃ
કર્મ્યકર્મી વિકર્મી ચ કર્મેપ્સુઃ કર્મભાવનઃ ॥ 83 ॥
કર્માંગઃ કર્મવિન્યાસો મહાકર્મી મહાવ્રતી ।
કર્મભુક્કર્મફલદઃ કર્મેશઃ કર્મનિગ્રહઃ ॥ 84 ॥
નરો નારાયણો દાંતઃ કપિલઃ કામદઃ શુચિઃ ।
તપ્તા જપ્તાઽક્ષમાલાવાન્ ગંતા નેતા લયો ગતિઃ ॥ 85 ॥
શિષ્ટો દ્રષ્ટા રિપુદ્વેષ્ટા રોષ્ટા વેષ્ટા મહાનટઃ ।
રોદ્ધા બોદ્ધા મહાયોદ્ધા શ્રદ્ધાવાન્ સત્યધીઃ શુભઃ ॥ 86 ॥
મંત્રી મંત્રો મંત્રગમ્યો મંત્રકૃત્પરમંત્રહૃત્ ।
મંત્રભૃન્મંત્રફલદો મંત્રેશો મંત્રવિગ્રહઃ ॥ 87 ॥
મંત્રાંગો મંત્રવિન્યાસો મહામંત્રો મહાક્રમઃ ।
સ્થિરધીઃ સ્થિરવિજ્ઞાનઃ સ્થિરપ્રજ્ઞઃ સ્થિરાસનઃ ॥ 88 ॥
સ્થિરયોગઃ સ્થિરાધારઃ સ્થિરમાર્ગઃ સ્થિરાગમઃ ।
નિશ્શ્રેયસો નિરીહોઽગ્નિર્નિરવદ્યો નિરંજનઃ ॥ 89 ॥
નિર્વૈરો નિરહંકારો નિર્દંભો નિરસૂયકઃ ।
અનંતોઽનંતબાહૂરુરનંતાંઘ્રિરનંતદૃક્ ॥ 90 ॥
અનંતવક્ત્રોઽનંતાંગોઽનંતરૂપો હ્યનંતકૃત્ ।
ઊર્ધ્વરેતા ઊર્ધ્વલિંગો હ્યૂર્ધ્વમૂર્ધોર્ધ્વશાખકઃ ॥ 91 ॥
ઊર્ધ્વ ઊર્ધ્વાધ્વરક્ષી ચ હ્યૂર્ધ્વજ્વાલો નિરાકુલઃ ।
બીજં બીજપ્રદો નિત્યો નિદાનં નિષ્કૃતિઃ કૃતી ॥ 92 ॥
મહાનણીયન્ ગરિમા સુષમા ચિત્રમાલિકઃ ।
નભઃ સ્પૃઙ્નભસો જ્યોતિર્નભસ્વાન્નિર્નભા નભઃ ॥ 93 ॥
અભુર્વિભુઃ પ્રભુઃ શંભુર્મહીયાન્ ભૂર્ભુવાકૃતિઃ ।
મહાનંદો મહાશૂરો મહોરાશિર્મહોત્સવઃ ॥ 94 ॥
મહાક્રોધો મહાજ્વાલો મહાશાંતો મહાગુણઃ ।
સત્યવ્રતઃ સત્યપરઃ સત્યસંધઃ સતાં ગતિઃ ॥ 95 ॥
સત્યેશઃ સત્યસંકલ્પઃ સત્યચારિત્રલક્ષણઃ ।
અંતશ્ચરો હ્યંતરાત્મા પરમાત્મા ચિદાત્મકઃ ॥ 96 ॥
રોચનો રોચમાનશ્ચ સાક્ષી શૌરિર્જનાર્દનઃ ।
મુકુંદો નંદનિષ્પંદઃ સ્વર્ણબિંદુઃ પુરંદરઃ ॥ 97 ॥
અરિંદમઃ સુમંદશ્ચ કુંદમંદારહાસવાન્ ।
સ્યંદનારૂઢચંડાંગો હ્યાનંદી નંદનંદનઃ ॥ 98 ॥
અનસૂયાનંદનોઽત્રિનેત્રાનંદઃ સુનંદવાન્ ।
શંખવાન્પંકજકરઃ કુંકુમાંકો જયાંકુશઃ ॥ 99 ॥
અંભોજમકરંદાઢ્યો નિષ્પંકોઽગરુપંકિલઃ ।
ઇંદ્રશ્ચંદ્રરથશ્ચંદ્રોઽતિચંદ્રશ્ચંદ્રભાસકઃ ॥ 100 ॥
ઉપેંદ્ર ઇંદ્રરાજશ્ચ વાગિંદ્રશ્ચંદ્રલોચનઃ ।
પ્રત્યક્ પરાક્ પરંધામ પરમાર્થઃ પરાત્પરઃ ॥ 101 ॥
અપારવાક્ પારગામી પારાવારઃ પરાવરઃ ।
સહસ્વાનર્થદાતા ચ સહનઃ સાહસી જયી ॥ 102 ॥
તેજસ્વી વાયુવિશિખી તપસ્વી તાપસોત્તમઃ ।
ઐશ્વર્યોદ્ભૂતિકૃદ્ભૂતિરૈશ્વર્યાંગકલાપવાન્ ॥ 103 ॥
અંભોધિશાયી ભગવાન્ સર્વજ્ઞઃ સામપારગઃ ।
મહાયોગી મહાધીરો મહાભોગી મહાપ્રભુઃ ॥ 104 ॥
મહાવીરો મહાતુષ્ટિર્મહાપુષ્ટિર્મહાગુણઃ ।
મહાદેવો મહાબાહુર્મહાધર્મો મહેશ્વરઃ ॥ 105 ॥
સમીપગો દૂરગામી સ્વર્ગમાર્ગનિરર્ગલઃ ।
નગો નગધરો નાગો નાગેશો નાગપાલકઃ ॥ 106 ॥
હિરણ્મયઃ સ્વર્ણરેતા હિરણ્યાર્ચિર્હિરણ્યદઃ ।
ગુણગણ્યઃ શરણ્યશ્ચ પુણ્યકીર્તિઃ પુરાણગઃ ॥ 107 ॥
જન્યભૃજ્જન્યસન્નદ્ધો દિવ્યપંચાયુધો વશી ।
દૌર્જન્યભંગઃ પર્જન્યઃ સૌજન્યનિલયોઽલયઃ ॥ 108 ॥
જલંધરાંતકો ભસ્મદૈત્યનાશી મહામનાઃ ।
શ્રેષ્ઠઃ શ્રવિષ્ઠો દ્રાઘિષ્ઠો ગરિષ્ઠો ગરુડધ્વજઃ ॥ 109 ॥
જ્યેષ્ઠો દ્રઢિષ્ઠો વર્ષિષ્ઠો દ્રાઘીયાન્ પ્રણવઃ ફણી ।
સંપ્રદાયકરઃ સ્વામી સુરેશો માધવો મધુઃ ॥ 110 ॥
નિર્નિમેષો વિધિર્વેધા બલવાન્ જીવનં બલી ।
સ્મર્તા શ્રોતા વિકર્તા ચ ધ્યાતા નેતા સમોઽસમઃ ॥ 111 ॥
હોતા પોતા મહાવક્તા રંતા મંતા ખલાંતકઃ ।
દાતા ગ્રાહયિતા માતા નિયંતાઽનંતવૈભવઃ ॥ 112 ॥
ગોપ્તા ગોપયિતા હંતા ધર્મજાગરિતા ધવઃ ।
કર્તા ક્ષેત્રકરઃ ક્ષેત્રપ્રદઃ ક્ષેત્રજ્ઞ આત્મવિત્ ॥ 113 ॥
ક્ષેત્રી ક્ષેત્રહરઃ ક્ષેત્રપ્રિયઃ ક્ષેમકરો મરુત્ ।
ભક્તિપ્રદો મુક્તિદાયી શક્તિદો યુક્તિદાયકઃ ॥ 114 ॥
શક્તિયુઙ્મૌક્તિકસ્રગ્વી સૂક્તિરામ્નાયસૂક્તિગઃ ।
ધનંજયો ધનાધ્યક્ષો ધનિકો ધનદાધિપઃ ॥ 115 ॥
મહાધનો મહામાની દુર્યોધનવિમાનિતઃ ।
રત્નાકરો રત્નરોચી રત્નગર્ભાશ્રયઃ શુચિઃ ॥ 116 ॥
રત્નસાનુનિધિર્મૌળિરત્નભા રત્નકંકણઃ ।
અંતર્લક્ષ્યોઽંતરભ્યાસી ચાંતર્ધ્યેયો જિતાસનઃ ॥ 117 ॥
અંતરંગો દયાવાંશ્ચ હ્યંતર્માયો મહાર્ણવઃ ।
સરસઃ સિદ્ધરસિકઃ સિદ્ધિઃ સાધ્યઃ સદાગતિઃ ॥ 118 ॥
આયુઃપ્રદો મહાયુષ્માનર્ચિષ્માનોષધીપતિઃ ।
અષ્ટશ્રીરષ્ટભાગોઽષ્ટકકુબ્વ્યાપ્તયશો વ્રતી ॥ 119 ॥
અષ્ટાપદઃ સુવર્ણાભો હ્યષ્ટમૂર્તિસ્ત્રિમૂર્તિમાન્ ।
અસ્વપ્નઃ સ્વપ્નગઃ સ્વપ્નઃ સુસ્વપ્નફલદાયકઃ ॥ 120 ॥
દુઃસ્વપ્નધ્વંસકો ધ્વસ્તદુર્નિમિત્તઃ શિવંકરઃ ।
સુવર્ણવર્ણઃ સંભાવ્યો વર્ણિતો વર્ણસમ્મુખઃ ॥ 121 ॥
સુવર્ણમુખરીતીરશિવધ્યાતપદાંબુજઃ ।
દાક્ષાયણીવચસ્તુષ્ટો દૂર્વાસોદૃષ્ટિગોચરઃ ॥ 122 ॥
અંબરીષવ્રતપ્રીતો મહાકૃત્તિવિભંજનઃ ।
મહાભિચારકધ્વંસી કાલસર્પભયાંતકઃ ॥ 123 ॥
સુદર્શનઃ કાલમેઘશ્યામઃ શ્રીમંત્રભાવિતઃ ।
હેમાંબુજસરઃસ્નાયી શ્રીમનોભાવિતાકૃતિઃ ॥ 124 ॥
શ્રીપ્રદત્તાંબુજસ્રગ્વી શ્રીકેળિઃ શ્રીનિધિર્ભવઃ ।
શ્રીપ્રદો વામનો લક્ષ્મીનાયકશ્ચ ચતુર્ભુજઃ ॥ 125 ॥
સંતૃપ્તસ્તર્પિતસ્તીર્થસ્નાતૃસૌખ્યપ્રદર્શકઃ ।
અગસ્ત્યસ્તુતિસંહૃષ્ટો દર્શિતાવ્યક્તભાવનઃ ॥ 126 ॥
કપિલાર્ચિઃ કપિલવાન્ સુસ્નાતાઘવિપાટનઃ ।
વૃષાકપિઃ કપિસ્વામિમનોઽંતઃસ્થિતવિગ્રહઃ ॥ 127 ॥
વહ્નિપ્રિયોઽર્થસંભાવ્યો જનલોકવિધાયકઃ ।
વહ્નિપ્રભો વહ્નિતેજાઃ શુભાભીષ્ટપ્રદો યમી ॥ 128 ॥
વારુણક્ષેત્રનિલયો વરુણો વારણાર્ચિતઃ ।
વાયુસ્થાનકૃતાવાસો વાયુગો વાયુસંભૃતઃ ॥ 129 ॥
યમાંતકોઽભિજનનો યમલોકનિવારણઃ ।
યમિનામગ્રગણ્યશ્ચ સંયમી યમભાવિતઃ ॥ 130 ॥
ઇંદ્રોદ્યાનસમીપસ્થઃ ઇંદ્રદૃગ્વિષયઃ પ્રભુઃ ।
યક્ષરાટ્ સરસીવાસો હ્યક્ષય્યનિધિકોશકૃત્ ॥ 131 ॥
સ્વામિતીર્થકૃતાવાસઃ સ્વામિધ્યેયો હ્યધોક્ષજઃ ।
વરાહાદ્યષ્ટતીર્થાભિસેવિતાંઘ્રિસરોરુહઃ ॥ 132 ॥
પાંડુતીર્થાભિષિક્તાંગો યુધિષ્ઠિરવરપ્રદઃ ।
ભીમાંતઃકરણારૂઢઃ શ્વેતવાહનસખ્યવાન્ ॥ 133 ॥
નકુલાભયદો માદ્રીસહદેવાભિવંદિતઃ ।
કૃષ્ણાશપથસંધાતા કુંતીસ્તુતિરતો દમી ॥ 134 ॥
નારદાદિમુનિસ્તુત્યો નિત્યકર્મપરાયણઃ ।
દર્શિતાવ્યક્તરૂપશ્ચ વીણાનાદપ્રમોદિતઃ ॥ 135 ॥
ષટ્કોટિતીર્થચર્યાવાન્ દેવતીર્થકૃતાશ્રમઃ ।
બિલ્વામલજલસ્નાયી સરસ્વત્યંબુસેવિતઃ ॥ 136 ॥
તુંબુરૂદકસંસ્પર્શજનચિત્તતમોઽપહઃ ।
મત્સ્યવામનકૂર્માદિતીર્થરાજઃ પુરાણભૃત્ ॥ 137 ॥
ચક્રધ્યેયપદાંભોજઃ શંખપૂજિતપાદુકઃ ।
રામતીર્થવિહારી ચ બલભદ્રપ્રતિષ્ઠિતઃ ॥ 138 ॥
જામદગ્ન્યસરસ્તીર્થજલસેચનતર્પિતઃ ।
પાપાપહારિકીલાલસુસ્નાતાઘવિનાશનઃ ॥ 139 ॥
નભોગંગાભિષિક્તશ્ચ નાગતીર્થાભિષેકવાન્ ।
કુમારધારાતીર્થસ્થો વટુવેષઃ સુમેખલઃ ॥ 140 ॥
વૃદ્ધસ્ય સુકુમારત્વપ્રદઃ સૌંદર્યવાન્ સુખી ।
પ્રિયંવદો મહાકુક્ષિરિક્ષ્વાકુકુલનંદનઃ ॥ 141 ॥
નીલગોક્ષીરધારાભૂર્વરાહાચલનાયકઃ ।
ભરદ્વાજપ્રતિષ્ઠાવાન્ બૃહસ્પતિવિભાવિતઃ ॥ 142 ॥
અંજનાકૃતપૂજાવાન્ આંજનેયકરાર્ચિતઃ ।
અંજનાદ્રિનિવાસશ્ચ મુંજકેશઃ પુરંદરઃ ॥ 143 ॥
કિન્નરદ્વયસંબંધિબંધમોક્ષપ્રદાયકઃ ।
વૈખાનસમખારંભો વૃષજ્ઞેયો વૃષાચલઃ ॥ 144 ॥
વૃષકાયપ્રભેત્તા ચ ક્રીડનાચારસંભ્રમઃ ।
સૌવર્ચલેયવિન્યસ્તરાજ્યો નારાયણઃ પ્રિયઃ ॥ 145 ॥
દુર્મેધોભંજકઃ પ્રાજ્ઞો બ્રહ્મોત્સવમહોત્સુકઃ ।
ભદ્રાસુરશિરશ્છેત્તા ભદ્રક્ષેત્રી સુભદ્રવાન્ ॥ 146 ॥
મૃગયાઽક્ષીણસન્નાહઃ શંખરાજન્યતુષ્ટિદઃ ।
સ્થાણુસ્થો વૈનતેયાંગભાવિતો હ્યશરીરવાન્ ॥ 147 ॥
ભોગીંદ્રભોગસંસ્થાનો બ્રહ્માદિગણસેવિતઃ ।
સહસ્રાર્કચ્છટાભાસ્વદ્વિમાનાંતઃસ્થિતો ગુણી ॥ 148 ॥
વિષ્વક્સેનકૃતસ્તોત્રઃ સનંદનવરીવૃતઃ ।
જાહ્નવ્યાદિનદીસેવ્યઃ સુરેશાદ્યભિવંદિતઃ ॥ 149 ॥
સુરાંગનાનૃત્યપરો ગંધર્વોદ્ગાયનપ્રિયઃ ।
રાકેંદુસંકાશનખઃ કોમલાંઘ્રિસરોરુહઃ ॥ 150 ॥
કચ્છપપ્રપદઃ કુંદગુલ્ફકઃ સ્વચ્છકૂર્પરઃ ।
મેદુરસ્વર્ણવસ્ત્રાઢ્યકટિદેશસ્થમેખલઃ ॥ 151 ॥
પ્રોલ્લસચ્છુરિકાભાસ્વત્કટિદેશઃ શુભંકરઃ ।
અનંતપદ્મજસ્થાનનાભિર્મૌક્તિકમાલિકઃ ॥ 152 ॥
મંદારચાંપેયમાલી રત્નાભરણસંભૃતઃ ।
લંબયજ્ઞોપવીતી ચ ચંદ્રશ્રીખંડલેપવાન્ ॥ 153 ॥
વરદોઽભયદશ્ચક્રી શંખી કૌસ્તુભદીપ્તિમાન્ ।
શ્રીવત્સાંકિતવક્ષસ્કો લક્ષ્મીસંશ્રિતહૃત્તટઃ ॥ 154 ॥
નીલોત્પલનિભાકારઃ શોણાંભોજસમાનનઃ ।
કોટિમન્મથલાવણ્યશ્ચંદ્રિકાસ્મિતપૂરિતઃ ॥ 155 ॥
સુધાસ્વચ્છોર્ધ્વપુંડ્રશ્ચ કસ્તૂરીતિલકાંચિતઃ ।
પુંડરીકેક્ષણઃ સ્વચ્છો મૌલિશોભાવિરાજિતઃ ॥ 156 ॥
પદ્મસ્થઃ પદ્મનાભશ્ચ સોમમંડલગો બુધઃ ।
વહ્નિમંડલગઃ સૂર્યઃ સૂર્યમંડલસંસ્થિતઃ ॥ 157 ॥
શ્રીપતિર્ભૂમિજાનિશ્ચ વિમલાદ્યભિસંવૃતઃ ।
જગત્કુટુંબજનિતા રક્ષકઃ કામિતપ્રદઃ ॥ 158 ॥
અવસ્થાત્રયયંતા ચ વિશ્વતેજસ્સ્વરૂપવાન્ ।
જ્ઞપ્તિર્જ્ઞેયો જ્ઞાનગમ્યો જ્ઞાનાતીતઃ સુરાતિગઃ ॥ 159 ॥
બ્રહ્માંડાંતર્બહિર્વ્યાપ્તો વેંકટાદ્રિગદાધરઃ ।
વેંકટાદ્રિગદાધર ઓં નમઃ ઇતિ ॥
એવં શ્રીવેંકટેશસ્ય કીર્તિતં પરમાદ્ભુતમ્ ॥ 160 ॥
નામ્નાં સહસ્રં સંશ્રાવ્યં પવિત્રં પુણ્યવર્ધનમ્ ।
શ્રવણાત્સર્વદોષઘ્નં રોગઘ્નં મૃત્યુનાશનમ્ ॥ 1 ॥
દારિદ્ર્યભેદનં ધર્મ્યં સર્વૈશ્વર્યફલપ્રદમ્ ।
કાલાહિવિષવિચ્છેદિ જ્વરાપસ્મારભંજનમ્ ॥ 2 ॥
[શત્રુક્ષયકરં રાજગ્રહપીડાનિવારણમ્ ।
બ્રહ્મરાક્ષસકૂષ્માંડભેતાલભયભંજનમ્ ॥]
વિદ્યાભિલાષી વિદ્યાવાન્ ધનાર્થી ધનવાન્ ભવેત્ ।
અનંતકલ્પજીવી સ્યાદાયુષ્કામો મહાયશાઃ ॥ 3 ॥
પુત્રાર્થી સુગુણાન્પુત્રાન્ લભેતાઽઽયુષ્મતસ્તતઃ ।
સંગ્રામે શત્રુવિજયી સભાયાં પ્રતિવાદિજિત્ ॥ 4 ॥
દિવ્યૈર્નામભિરેભિસ્તુ તુલસીપૂજનાત્સકૃત્ ।
વૈકુંઠવાસી ભગવત્સદૃશો વિષ્ણુસન્નિધૌ ॥ 5 ॥
કલ્હારપૂજનાન્માસાત્ દ્વિતીય ઇવ યક્ષરાટ્ ।
નીલોત્પલાર્ચનાત્સર્વરાજપૂજ્યઃ સદા ભવેત્ ॥ 6 ॥
હૃત્સંસ્થિતૈર્નામભિસ્તુ ભૂયાદ્દૃગ્વિષયો હરિઃ ।
વાંછિતાર્થં તદા દત્વા વૈકુંઠં ચ પ્રયચ્છતિ ॥ 7 ॥
ત્રિસંધ્યં યો જપેન્નિત્યં સંપૂજ્ય વિધિના વિભુમ્ ।
ત્રિવારં પંચવારં વા પ્રત્યહં ક્રમશો યમી ॥ 8 ॥
માસાદલક્ષ્મીનાશઃ સ્યાત્ દ્વિમાસાત્ સ્યાન્નરેંદ્રતા ।
ત્રિમાસાન્મહદૈશ્વર્યં તતઃ સંભાષણં ભવેત્ ॥ 9 ॥
માસં પઠન્ન્યૂનકર્મપૂર્તિં ચ સમવાપ્નુયાત્ ।
માર્ગભ્રષ્ટશ્ચ સન્માર્ગં ગતસ્વઃ સ્વં સ્વકીયકમ્ ॥ 10 ॥
ચાંચલ્યચિત્તોઽચાંચલ્યં મનસ્સ્વાસ્થ્યં ચ ગચ્છતિ ।
આયુરારોગ્યમૈશ્વર્યં જ્ઞાનં મોક્ષં ચ વિંદતિ ॥ 11 ॥
સર્વાન્કામાનવાપ્નોતિ શાશ્વતં ચ પદં તથા ।
સત્યં સત્યં પુનસ્સત્યં સત્યં સત્યં ન સંશયઃ ॥ 12 ॥
ઇતિ શ્રી બ્રહ્માંડપુરાણે વસિષ્ઠનારદસંવાદે શ્રીવેંકટાચલમાહાત્મ્યે શ્રી વેંકટેશ સહસ્રનામ સ્તોત્રં સમાપ્તમ્ ।