ತೃತೀಯಃ ಪ್ರಶ್ನಃ

ಅಥ ಹೈನ-ಙ್ಕೌಶಲ್ಯಶ್ಚಾಶ್ವಲಾಯನಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ।
ಭಗವನ್‌ ಕುತ ಏಷ ಪ್ರಾಣೋ ಜಾಯತೇ ಕಥಮಾಯಾತ್ಯಸ್ಮಿಞ್ಶರೀರ ಆತ್ಮಾನಂ-ವಾಁ ಪ್ರವಿಭಜ್ಯ ಕಥ-ಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ ಕೇನೋತ್ಕ್ರಮತೇ ಕಥ-ಮ್ಬಹ್ಯಮಭಿಧತೇ ಕಥಮಧ್ಯಾತ್ಮಮಿತಿ ॥1॥

ತಸ್ಮೈ ಸ ಹೋವಾಚಾತಿಪ್ರಶ್ಚಾನ್‌ ಪೃಚ್ಛಸಿ ಬ್ರಹ್ಮಿಷ್ಠೋ-ಽಸೀತಿ ತಸ್ಮಾತ್ತೇ-ಽಹ-ಮ್ಬ್ರವೀಮಿ ॥2॥

ಆತ್ಮನ ಏಷ ಪ್ರಾಣೋ ಜಾಯತೇ ಯಥೈಷಾ ಪುರುಷೇ ಛಾಯೈತಸ್ಮಿನ್ನೇತದಾತತ-ಮ್ಮನೋಕೃತೇನಾಯಾತ್ಯಸ್ಮಿಞ್ಶರೀರೇ ॥3॥

ಯಥಾ ಸಮ್ರಾದೇವಾಧಿಕೃತಾನ್‌ ವಿನಿಯುಙ್ಕ್ತೇ।
ಏತನ್‌ ಗ್ರಾಮಾನೋತಾನ್‌ ಗ್ರಾಮಾನಧಿತಿಷ್ಠಸ್ವೇತ್ಯೇವಮೇವೈಷ ಪ್ರಾಣ ಇತರಾನ್‌ ಪ್ರಾಣಾನ್‌ ಪೃಥಕ್‌ಪೃಥಗೇವ ಸನ್ನಿಧತ್ತೇ ॥4॥

ಪಾಯೂಪಸ್ಥೇ-ಽಪಾನ-ಞ್ಚಖ್ಷುಸ್ಶ್ರೋತ್ರೇ ಮುಖನಾಸಿಕಾಭ್ಯಾ-ಮ್ಪ್ರಾಣ-ಸ್ಸ್ವಯ-ಮ್ಪ್ರಾತಿಷ್ಠತೇ ಮಧ್ಯೇ ತು ಸಮಾನಃ।
ಏಷ ಹ್ಯೇತದ್ಧುತಮನ್ನಂ ಸಮ-ನ್ನಯತಿ ತಸ್ಮಾದೇತಾ-ಸ್ಸಪ್ತಾರ್ಚಿಷೋ ಭವನ್ತಿ ॥5॥

ಹೃದಿ ಹ್ಯೇಷ ಆತ್ಮಾ।
ಅತ್ರೈತದೇಕಶತ-ನ್ನಾಡೀನಾ-ನ್ತಾಸಾಂ ಶತಂ ಶತಮೇಕೈಕಸ್ಯಾ-ನ್ದ್ವಾಸಪ್ತತಿರ್ದ್ವಾಸಪ್ತತಿಃ ಪ್ರತಿಶಾಖಾನಾಡೀಸಹಸ್ರಾಣಿ ಭವನ್ತ್ಯಾಸು ವ್ಯಾನಶ್ಚರತಿ ॥6॥

ಅಥೈಕಯೋರ್ಧ್ವ ಉದಾನಃ ಪುಣ್ಯೇನ ಪುಣ್ಯಂ-ಲೋಁಕ-ನ್ನಯತಿ।
ಪಾಪೇನ ಪಾಪಮುಭಾಭ್ಯಾಮೇವ ಮನುಷ್ಯಲೋಕಮ್‌ ॥7॥

ಆದಿತ್ಯೋ ಹ ವೈ ಬಾಹ್ಯಃ ಪ್ರಾಣ ಉದಯತ್ಯೇಷ ಹ್ಯೇನ-ಞ್ಚಾಖ್ಷುಷ-ಮ್ಪ್ರಾಣಮನುಗೃಹ್ಣಾನಃ।
ಪೃಥಿವ್ಯಾಂ-ಯಾಁ ದೇವತಾ ಸೈಷಾ ಪುರುಷಸ್ಯಾಪಾನಮವಷ್ಟಭ್ಯಾನ್ತರಾ ಯದಾಕಾಶ-ಸ್ಸ ಸಮಾನೋ ವಾಯುರ್ವ್ಯಾನಃ ॥8॥

ತೇಜೋ ಹ ವಾವ ಉದಾನಸ್ತಸ್ಮಾದುಪಶಾನ್ತತೇಜಾಃ ಪುನರ್ಭವಮಿನ್ದ್ರಿಯೈರ್ಮನಸಿ ಸಮ್ಪದ್ಯಮಾನೈಃ ॥9॥

ಯಚ್ಚಿತ್ತಸ್ತೇನೈಷ ಪ್ರಾಣಮಾಯಾತಿ ಪ್ರಾಣಸ್ತೇಜಸಾ ಯುಕ್ತಃ।
ಸಹಾತ್ಮನಾ ಯಥಾಸಙ್ಕಲ್ಪಿತಂ-ಲೋಁಕ-ನ್ನಯತಿ ॥10॥

ಯ ಏವಂ-ವಿಁದ್ವಾನ್‌ ಪ್ರಾಣಂ-ವೇಁದ।
ನ ಹಾಸ್ಯ ಪ್ರಜಾ ಹೀಯತೇ-ಽಮೃತೋ ಭವತಿ ತದೇಷ-ಶ್ಶ್ಲೋಕಃ ॥11॥

ಉತ್ಪತ್ತಿಮಾಯತಿಂ ಸ್ಥಾನಂ-ವಿಁಭುತ್ವ-ಞ್ಚೈವ ಪಞ್ಚಧಾ।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮ-ಞ್ಚೈವ ಪ್ರಾಣಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾಯಾಮೃತಮಶ್ನುತೇ ವಿಜ್ಞಾಯಾಮೃತಮಶ್ನುತ ಇತಿ ॥12॥