View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ with the right anusvaras marked. View this in ಸರಳ ಕನ್ನಡ, with simplified anusvaras for easier reading.

ಕಠೋಪನಿಷದ್ - ಅಧ್ಯಾಯ 1, ವಳ್ಳೀ 2

ಅಧ್ಯಾಯ 1
ವಲ್ಲೀ 2

ಅನ್ಯಚ್ಛ್ರೇಯೋ-ಽನ್ಯದುತೈವ ಪ್ರೇಯಸ್ತೇ ಉಭೇ ನಾನಾರ್ಥೇ ಪುರುಷಂ ಸಿನೀತಃ।
ತಯೋ-ಶ್ಶ್ರೇಯ ಆದದಾನಸ್ಯ ಸಾಧುರ್ಭವತಿ ಹೀಯತೇ-ಽರ್ಥಾದ್ಯ ಉ ಪ್ರೇಯೋ ವೃಣೀತೇ ॥ ॥1॥

ಶ್ರೇಯಶ್ಚ ಪ್ರೇಯಶ್ಚ ಮನುಷ್ಯಮೇತಸ್ತೌ ಸಮ್ಪರೀತ್ಯ ವಿವಿನಕ್ತಿ ಧೀರಃ।
ಶ್ರೇಯೋ ಹಿ ಧೀರೋ-ಽಭಿ ಪ್ರೇಯಸೋ ವೃಣೀತೇ ಪ್ರೇಯೋ ಮನ್ದೋ ಯೋಗಕ್ಶೇಮಾದ್‌ವೃಣೀತೇ ॥ ॥2॥

ಸ ತ್ವ-ಮ್ಪ್ರಿಯಾನ್ಪ್ರಿಯರೂಪಾಂಶ್ಚ ಕಾಮಾನಭಿಧ್ಯಾಯನ್ನಚಿಕೇತೋ-ಽತ್ಯಸ್ರಾಖ್ಷೀಃ।
ನೈತಾಂ ಸೃಙ್ಕಾಂ-ವಿಁತ್ತಮಯೀಮವಾಪ್ತೋ ಯಸ್ಯಾ-ಮ್ಮಜ್ಜನ್ತಿ ಬಹವೋ ಮನುಷ್ಯಾಃ ॥ ॥3॥

ದೂರಮೇತೇ ವಿಪರೀತೇ ವಿಷೂಚೀ ಅವಿದ್ಯಾ ಯಾ ಚ ವಿದ್ಯೇತಿ ಜ್ಞಾತಾ।
ವಿದ್ಯಾಭೀಪ್ಸಿನ-ನ್ನಚಿಕೇತಸ-ಮ್ಮನ್ಯೇ ನ ತ್ವಾ ಕಾಮಾ ಬಹವೋ-ಽಲೋಲುಪನ್ತ ॥ ॥4॥

ಅವಿದ್ಯಾಯಾಮನ್ತರೇ ವರ್ತಮಾನಾ-ಸ್ಸ್ವಯ-ನ್ಧೀರಾಃ ಪಣ್ಡಿತಮ್ಮನ್ಯಮಾನಾಃ।
ದನ್ದ್ರಮ್ಯಮಾಣಾಃ ಪರಿಯನ್ತಿ ಮೂಢಾ ಅನ್ಧೇನೈವ ನೀಯಮಾನಾ ಯಥಾನ್ಧಾಃ ॥ ॥5॥

ನ ಸಾಮ್ಪರಾಯಃ ಪ್ರತಿಭಾತಿ ಬಾಲ-ಮ್ಪ್ರಮಾದ್ಯನ್ತಂ-ವಿಁತ್ತಮೋಹೇನ ಮೂಢಮ್‌।
ಅಯಂ-ಲೋಁಕೋ ನಾಸ್ತಿ ಪರ ಇತಿ ಮಾನೀ ಪುನಃ ಪುನರ್ವಶಮಾಪದ್ಯತೇ ಮೇ ॥ ॥6॥

ಶ್ರವಣಾಯಾಪಿ ಬಹುಭಿರ್ಯೋ ನ ಲಭ್ಯ-ಶ್ಶೃಣ್ವನ್ತೋ-ಽಪಿ ಬಹವೋ ಯ-ನ್ನ ವಿದ್ಯುಃ।
ಆಶ್ಚರ್ಯೋ ವಕ್ತಾ ಕುಶಲೋ-ಽಸ್ಯ ಲಬ್ಧಾಶ್ಚರ್ಯೋ ಜ್ಞಾತಾ ಕುಶಲಾನುಶಿಷ್ಟಃ ॥ ॥7॥

ನ ನರೇಣಾವರೇಣ ಪ್ರೋಕ್ತ ಏಷ ಸುವಿಜ್ಞೇಯೋ ಬಹುಧಾ ಚಿನ್ತ್ಯಮಾನಃ।
ಅನನ್ಯಪ್ರೋಕ್ತೇ ಗತಿರತ್ರ ನಾಸ್ತ್ಯಣೀಯಾನ್ ಹ್ಯತರ್ಕ್ಯಮಣುಪ್ರಮಾಣಾತ್‌ ॥ ॥8॥

ನೈಷಾ ತರ್ಕೇಣ ಮತಿರಾಪನೇಯಾ ಪ್ರೋಕ್ತಾನ್ಯೇನೈವ ಸುಜ್ಞಾನಾಯ ಪ್ರೇಷ್ಠ।
ಯಾ-ನ್ತ್ವಮಾಪ-ಸ್ಸತ್ಯಧೃತಿರ್ಬತಾಸಿ ತ್ವಾದೃಙ ನೋ ಭೂಯಾನ್ನಚಿಕೇತಃ ಪ್ರಷ್ಟಾ ॥ ॥9॥

ಜಾನಾಮ್ಯಹಂ ಶೇವಧಿರಿತ್ಯನಿತ್ಯ-ನ್ನ ಹ್ಯಧ್ರುವೈಃ ಪ್ರಾಪ್ಯತೇ ಹಿ ಧ್ರುವ-ನ್ತತ್‌।
ತತೋ ಮಯಾ ನಾಚಿಕೇತಶ್ಚಿತೋ-ಽಗ್ನಿರನಿತ್ಯೈರ್ದ್ರವ್ಯೈಃ ಪ್ರಾಪ್ತವಾನಸ್ಮಿ ನಿತ್ಯಮ್‌ ॥ ॥10॥

ಕಾಮಸ್ಯಾಪ್ತಿ-ಞ್ಜಗತಃ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ-ಙ್ಕ್ರತೋರಾನನ್ತ್ಯಮಭಯಸ್ಯ ಪಾರಮ್‌।
ಸ್ತೋಮಂ ಅಹದುರುಗಾಯ-ಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಾ-ನ್ದೃಷ್ಟ್ವಾ ಧೃತ್ಯಾ ಧೀರೋ ನಚಿಕೇತೋ-ಽತ್ಯಸ್ರಾಖ್ಷೀಃ ॥ ॥11॥

ತ-ನ್ದುರ್ದರ್​ಶ-ಙ್ಗೂಢಮನುಪ್ರವಿಷ್ಟ-ಙ್ಗುಹಾಹಿತ-ಙ್ಗಹ್ವರೇಷ್ಠ-ಮ್ಪುರಾಣಮ್‌।
ಅಧ್ಯಾತ್ಮಯೋಗಾಧಿಗಮೇನ ದೇವ-ಮ್ಮತ್ವಾ ಧೀರೋ ಹರ್​ಷಶೋಕೌ ಜಹಾತಿ ॥ ॥12॥

ಏತಚ್ಛ್ರುತ್ವಾ ಸಮ್ಪರಿಗೃಹ್ಯ ಮರ್ತ್ಯಃ ಪ್ರವೃಹ್ಯ ಧರ್ಮ್ಯಮಣುಮೇತಮಾಪ್ಯ।
ಸ ಮೋದತೇ ಮೋದನೀಯಂ ಹಿ ಲಬ್ಧ್ವಾ ವಿವೃತಂ ಸದ್ಮ ನಚಿಕೇತಸ-ಮ್ಮನ್ಯೇ ॥ ॥13॥

ಅನ್ಯತ್ರ ಧರ್ಮಾದನ್ಯತ್ರಾಧರ್ಮಾದನ್ಯತ್ರಾಸ್ಮಾತ್ಕೃತಾಕೃತಾತ್‌।
ಅನ್ಯತ್ರ ಭೂತಾಚ್ಚ ಭವ್ಯಾಚ್ಚ ಯತ್ತತ್ಪಶ್ಯಸಿ ತದ್ವದ ॥ ॥14॥

ಸರ್ವೇ ವೇದಾ ಯತ್ಪದಮಾಮನನ್ತಿ ತಪಾಂಸಿ ಸರ್ವಾಣಿ ಚ ಯದ್ವದನ್ತಿ।
ಯದಿಚ್ಛನ್ತೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ-ಞ್ಚರನ್ತಿ ತತ್ತೇ ಪದಂ ಸಙ್ಗ್ರಹೇಣ ಬ್ರವೀಮ್ಯೋಮಿತ್ಯೇತತ್‌ ॥ ॥15॥

ಏತದ್‌ಧ್ಯೇವಾಖ್ಷರ-ಮ್ಬ್ರಹ್ಮ ಏತದ್‌ಧ್ಯೇವಾಖ್ಷರ-ಮ್ಪರಮ್‌।
ಏತದ್‌ಧ್ಯೇವಾಖ್ಷರ-ಞ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಯೋ ಯದಿಚ್ಛತಿ ತಸ್ಯ ತತ್‌ ॥ ॥16॥

ಏತದಾಲಮ್ಬನಂ ಶ್ರೇಷ್ಠಮೇತದಾಲಮ್ಬನ-ಮ್ಪರಮ್‌।
ಏತದಾಲಮ್ಬನ-ಞ್ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೇ ಮಹೀಯತೇ ॥ ॥17॥

ನ ಜಾಯತೇ ಮ್ರಿಯತೇ ವಾ ವಿಪಶ್ಚಿನ್ನಾಯ-ಙ್ಕುತಶ್ಚಿನ್ನ ಬಭೂವ ಕಶ್ಚಿತ್‌।
ಅಜೋ ನಿತ್ಯ-ಶ್ಶಾಶ್ವತೋ-ಽಯ-ಮ್ಪುರಾಣೋ ನ ಹನ್ಯತೇ ಹನ್ಯಮಾನೇ ಶರೀರೇ ॥ ॥18॥

ಹನ್ತಾ ಚೇನ್ಮನ್ಯತೇ ಹನ್ತುಂ ಹತಶ್ಚೇನ್ಮನ್ಯತೇ ಹತಮ್‌।
ಉಭೌ ತೌ ನ ವಿಜಾನೀತೋ ನಾಯಂ ಹನ್ತಿ ನ ಹನ್ಯತೇ ॥ ॥19॥

ಅಣೋರಣೀಯಾನ್ಮಹತೋ ಮಹೀಯಾನಾತ್ಮಾಸ್ಯ ಜನ್ತೋರ್ನಿಹಿತೋ ಗುಹಾಯಾಮ್‌।
ತಮಕ್ರತುಃ ಪಶ್ಯತಿ ವೀತಶೋಕೋ ಧಾತುಪ್ರಸಾದಾನ್ಮಹಿಮಾನಮಾತ್ಮನಃ ॥ ॥20॥

ಆಸೀನೋ ದೂರಂ-ವ್ರಁಜತಿ ಶಯಾನೋ ಯಾತಿ ಸರ್ವತಃ।
ಕಸ್ತ-ಮ್ಮದಾಮದ-ನ್ದೇವ-ಮ್ಮದನ್ಯೋ ಜ್ಞಾತುಮರ್​ಹತಿ ॥ ॥21॥

ಅಶರೀರಂ ಶರೀರೇಷ್ವನವಸ್ಥೇಷ್ವವಸ್ಥಿತಮ್‌।
ಮಹಾನ್ತಂ-ವಿಁಭುಮಾತ್ಮಾನ-ಮ್ಮತ್ವಾ ಧೀರೋ ನ ಶೋಚತಿ ॥ ॥22॥

ನಾಯಮಾತ್ಮಾ ಪ್ರವಚನೇನ ಲಭ್ಯೋ ನ ಮೇಧಯಾ ನ ಬಹುನಾ ಶ್ರುತೇನ।
ಯಮೇವೈಷ ವೃಣುತೇ ತೇನ ಲಭ್ಯಸ್ತಸ್ಯೈಷ ಆತ್ಮಾ ವಿವೃಣುತೇ ತನೂಂ ಸ್ವಾಮ್‌ ॥ ॥23॥

ನಾವಿರತೋ ದುಶ್ಚರಿತಾನ್ನಾಶಾನ್ತೋ ನಾಸಮಾಹಿತಃ।
ನಾಶಾನ್ತಮಾನಸೋ ವಾಪಿ ಪ್ರಜ್ಞಾನೇನೈನಮಾಪ್ನುಯಾತ್‌ ॥ ॥24॥

ಯಸ್ಯ ಬ್ರಹ್ಮ ಚ ಖ್ಷತ್ರ-ಞ್ಚ ಉಭೇ ಭವತ ಓದನಃ।
ಮೃತ್ಯುರ್ಯಸ್ಯೋಪಸೇಚನ-ಙ್ಕ ಇತ್ಥಾ ವೇದ ಯತ್ರ ಸಃ ॥ ॥25॥




Browse Related Categories: