ಚತುರ್ಥಃ ಪ್ರಶ್ನಃ
ಅಥ ಹೈನಂ ಸೌರ್ಯಾಯಣಿ ಗಾರ್ಗ್ಯಃ ಪಪ್ರಚ್ಛ।
ಭಗವನ್ನೇತಸ್ಮಿನ್‌ ಪುರುಷೇ ಕಾನಿ ಸ್ವಪನ್ತಿ ಕಾನ್ಯಸ್ಮಿಞ್ಜಾಗ್ರತಿ ಕತರ ಏಷ ದೇವ-ಸ್ಸ್ವಪ್ನಾನ್‌ ಪಶ್ಯತಿ ಕಸ್ಯೈತತ್ಸುಖ-ಮ್ಭವತಿ ಕಸ್ಮಿನ್ನು ಸರ್ವೇ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಾ ಭವನ್ತೀತಿ ॥1॥
ತಸ್ಮೈ ಸ ಹೋವಾಚ। ಯಥ ಗಾರ್ಗ್ಯ ಮರೀಚಯೋ-ಽರ್ಕಸ್ಯಾಸ್ತ-ಙ್ಗಚ್ಛತ-ಸ್ಸರ್ವಾ ಏತಸ್ಮಿಂಸ್ತೇಜೋಮಣ್ಡಲ ಏಕೀಭವನ್ತಿ।
ತಾಃ ಪುನಃ ಪುನರುದಯತಃ ಪ್ರಚರನ್ತ್ಯೇವಂ ಹ ವೈ ತತ್‌ ಸರ್ವ-ಮ್ಪರೇ ದೇವೇ ಮನಸ್ಯೇಕೀಭವತಿ।
ತೇನ ತರ್ಹ್ಯೇಷ ಪುರುಷೋ ನ ಶೃಣೋತಿ ನ ಪಶ್ಯತಿ ನ ಜಿಘ್ರತಿ ನ ರಸಯತೇ ನ ಸ್ಪೃಶತೇ ನಾಭಿವದತೇ ನಾದತ್ತೇ ನಾನನ್ದಯತೇ ನ ವಿಸೃಜತೇ ನೇಯಾಯತೇ ಸ್ವಪಿತೀತ್ಯಾಚಖ್ಷತೇ ॥2॥
ಪ್ರಾಣಾಗ್ರಯ ಏವೈತಸ್ಮಿನ್‌ ಪುರೇ ಜಾಗ್ರತಿ।
ಗಾರ್ಹಪತ್ಯೋ ಹ ವಾ ಏಷೋ-ಽಪಾನೋ ವ್ಯಾನೋ-ಽನ್ವಾಹಾರ್ಯಪಚನೋ ಯದ್ ಗಾರ್ಹಪತ್ಯಾತ್‌ ಪ್ರಣೀಯತೇ ಪ್ರಣಯನಾದಾಹವನೀಯಃ ಪ್ರಾಣಃ ॥3॥
ಯದುಚ್ಛ್ವಾಸನಿಸ್ಶ್ವಾಸಾವೇತಾವಾಹುತೀ ಸಮ-ನ್ನಯತೀತಿ ಸ ಸಮಾನಃ।
ಮನೋ ಹ ವಾವ ಯಜಮಾನಃ ಇಷ್ಟಫಲಮೇವೋದಾನ-ಸ್ಸ ಏನಂ-ಯಁಜಮಾನಮಹರಹರ್ಬ್ರಹ್ಮ ಗಮಯತಿ ॥4॥
ಅತ್ರೈಷ ದೇವ-ಸ್ಸ್ವಪ್ನೇ ಮಹಿಮಾನಮನುಭವತಿ।
ಯದ್ ದೃಷ್ಟ-ನ್ದೃಷ್ಟಮನುಪಶ್ಯತಿ ಶ್ರುತಂ ಶ್ರುತಮೇವಾರ್ಥಮನುಶೃಣೋತಿ ದೇಶದಿಗನ್ತರೈಶ್ಚ ಪ್ರತ್ಯನುಭೂತ-ಮ್ಪುನಃ ಪುನಃ ಪ್ರತ್ಯನುಭವತಿ ದೃಷ್ಟ-ಞ್ಚಾದೃಷ್ಟ-ಞ್ಚ ಶ್ರುತ-ಞ್ಚಾಶ್ರುತ-ಞ್ಚಾನುಭೂತ-ಞ್ಚಾನನುಭೂತ-ಞ್ಚ ಸಚ್ಚಾಸಚ್ಚ ಸರ್ವ-ಮ್ಪಶ್ಯತಿ ಸರ್ವಃ ಪಸ್ಯತಿ ॥5॥
ಸ ಯದಾ ತೇಜಸಾಭಿಭೂತೋ ಭವತ್ಯತ್ರೈಷ ದೇವ-ಸ್ಸ್ವಪ್ನಾ-ನ್ನ ಪಶ್ಯತ್ಯಥ ಯದೈತಸ್ಮಿಞ್ಶರೀರೇ ಏತತ್ಸುಖ-ಮ್ಭವತಿ ॥6॥
ಸ ಯಥಾ ಸೋಭ್ಯ ವಯಾಂಸಿ ವಸೋವೃಖ್ಷಂ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠನ್ತೇ ಏವಂ ಹ ವೈ ತತ್‌ ಸರ್ವ-ಮ್ಪರ ಆತ್ಮನಿ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ ॥7॥
ಪೃಥಿವೀ ಚ ಪೃಥಿವೀಮಾತ್ರಾ ಚಾಪಶ್ಚಾಪೋಮಾತ್ರಾ ಚ ತೇಜಶ್ಚ ತೇಜೋಮಾತ್ರಾ ಚ ವಾಯುಶ್ಚ ವಾಯುಮಾತ್ರಾ ಚಾಕಾಶಶ್ಚಾಕಾಶಮಾತ್ರಾ ಚ ಚಖ್ಷುಶ್ಚ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯ-ಞ್ಚ ಶ್ರೋತ್ರ-ಞ್ಚ ಶ್ರೋತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಘ್ರಾಣ-ಞ್ಚ ಘ್ರಾತವ್ಯ-ಞ್ಚ ರಸಶ್ಚ ರಸಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ತ್ವಕ್ಚ ಸ್ಪರ್ಶಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ವಾಕ್ಚ ವಕ್ತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಹಸ್ತೌ ಚಾದಾತವ್ಯ-ಞ್ಚೋಪಸ್ಥಶ್ಚಾನನ್ದಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಪಾಯುಶ್ಚ ವಿಸರ್ಜಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಯಾದೌ ಚ ಗನ್ತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಮನಶ್ಚ ಮನ್ತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಬುದ್ಧಿಶ್ಚ ಬೋದ್ಧವ್ಯ-ಞ್ಚಾಹಙ್ಕಾರಶ್ಚಾಹಙ್ಕರ್ತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಚಿತ್ತ-ಞ್ಚ ಚೇತಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ತೇಜಶ್ಚ ವಿದ್ಯೋತಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ಪ್ರಾಣಶ್ಚ ವಿದ್ಯಾರಯಿತವ್ಯ-ಞ್ಚ ॥8॥
ಏಷ ಹಿ ದ್ರಷ್ಟ ಸ್ಪ್ರಷ್ಟಾ ಶ್ರೋತಾ ಘ್ರಾತಾ ರಸಯಿತಾ ಮನ್ತಾ ಬೋದ್ಧಾ ಕರ್ತಾ ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾ ಪುರುಷಃ।
ಸ ಪರೇ-ಽಖ್ಷರ ಆತ್ಮನಿ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠತೇ ॥9॥
ಪರಮೇವಾಖ್ಷರ-ಮ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ ಸ ಯೋ ಹ ವೈ ತದಚ್ಛಾಯಮಶರೀರಮ್ಲೋಹಿತಂ ಶುಭ್ರಮಖ್ಷರಂ-ವೇಁದಯತೇ ಯಸ್ತು ಸೋಮ್ಯ ಸ ಸರ್ವಜ್ಞ-ಸ್ಸರ್ವೋ ಭವತಿ ತದೇಷ ಶ್ಲೋಕಃ ॥10॥
ವಿಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾ ಸಹ ದೇವೈಶ್ಚ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರಾಣಾ ಭುತಾನಿ ಸಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠನ್ತಿ ಯತ್ರ।
ತದಖ್ಷರಂ-ವೇಁದಯತೇ ಯಸ್ತು ಸೋಮ್ಯ ಸ ಸರ್ವಜ್ಞ-ಸ್ಸರ್ವಮೇವಾವಿವೇಶೇತಿ ॥11॥
