View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ with the right anusvaras marked. View this in ಸರಳ ಕನ್ನಡ, with simplified anusvaras for easier reading.

ಪ್ರಶ್ನೋಪನಿಷದ್ - ಪ್ರಥಮಃ ಪ್ರಶ್ನಃ

ಪ್ರಥಮಃ ಪ್ರಶ್ನಃ

ಓ-ನ್ನಮಃ ಪರಮಾತ್ಮನೇ । ಹರಿಃ ಓಮ್ ॥

ಸುಕೇಶಾ ಚ ಭಾರದ್ವಾಜ-ಶ್ಶೈಬ್ಯಶ್ಚ ಸತ್ಯಕಾಮ-ಸ್ಸೌರ್ಯಾಯಣೀ ಚ ಗಾರ್ಗ್ಯಃ ಕೌಸಲ್ಯಶ್ಚಾಶ್ವಲಾಯನೋ ಭಾರ್ಗವೋ ವೈದರ್ಭಿಃ ಕಬನ್ಧೀ ಕಾತ್ಯಾಯನಸ್ತೇ ಹೈತೇ ಬ್ರಹ್ಮಪರಾ ಬ್ರಹ್ಮನಿಷ್ಠಾಃ ಪರ-ಮ್ಬ್ರಹ್ಮಾನ್ವೇಷಮಾಣಾಃ ಏಷ ಹ ವೈ ತತ್ಸರ್ವಂ-ವಁಖ್ಷ್ಯತೀತಿ ತೇ ಹ ಸಮಿತ್ಪಾಣಯೋ ಭಗವನ್ತ-ಮ್ಪಿಪ್ಪಲಾದಮುಪಸನ್ನಾಃ ॥1॥

ತಾನ್‌ ಹ ಸ ಋಷಿರುವಾಚ ಭೂಯ ಏವ ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ಸಂ​ವಁತ್ಸರಂ ಸಂ​ವಁತ್ಸ್ಯಥ ಯಥಾಕಾಮ-ಮ್ಪ್ರಶ್ನಾನ್‌ ಪೃಚ್ಛತ ಯದಿ ವಿಜ್ಞಾಸ್ಯಾಮ-ಸ್ಸರ್ವಂ ಹ ವೋ ವಖ್ಷಾಮ ಇತಿ ॥2॥

ಅಥ ಕಬನ್ಧೀ ಕಾತ್ಯಾಯನ ಉಪೇತ್ಯ ಪಪ್ರಚ್ಛ ಭಗವನ್‌ ಕುತೋ ಹ ವಾ ಇಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪ್ರಜಾಯನ್ತ ಇತಿ ॥3॥

ತಸ್ಮೈ ಸ ಹೋವಾಚ-
ಪ್ರಜಾಕಾಮೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿ-ಸ್ಸ ತಪೋ-ಽತಪ್ಯತ ಸ ತಪಸ್ತಪ್ತ್ವಾ ಸ ಮಿಥುನಮುತ್ಪಾದಯತೇ।
ರಯಿ-ಞ್ಚ ಪ್ರಾಣಞ್ಚೇತಿ ಏತೌ ಮೇ ಬಹುಧಾ ಪ್ರಜಾಃ ಕರಿಷ್ಯತ ಇತಿ ॥4॥

ಆದಿತ್ಯೋ ಹ ವೈ ಪ್ರಾಣೋ ರಯಿರೇವ ಚನ್ದ್ರಮಾಃ ರಯಿರ್ವಾ ಏತತ್‌ ಸರ್ವಂ-ಯಁನ್ಮೂರ್ತ-ಞ್ಚಾಮೂರ್ತ-ಞ್ಚ ತಸ್ಮಾನ್ಮೂರ್ತಿರೇವ ರಯಿಃ ॥5॥

ಅಥಾದಿತ್ಯ ಉದಯನ್ ಯ-ತ್ಪ್ರಾಚೀ-ನ್ದಿಶ-ಮ್ಪ್ರವಿಶತಿ ತೇನ ಪ್ರಾಚ್ಯಾನ್‌ ಪ್ರಾಣಾನ್‌ ರಶ್ಮಿಷು ಸನ್ನಿಧತ್ತೇ।
ಯದ್ದಖ್ಷಿಣಾಂ-ಯಁತ್‌ ಪ್ರತೀಚೀಂ-ಯಁದುದೀಚೀಂ-ಯಁದಧೋ ಯದೂರ್ಧ್ವಂ-ಯಁದನ್ತರಾ ದಿಶೋ ಯತ್ಸರ್ವ-ಮ್ಪ್ರಕಾಶಯತಿ ತೇನ ಸರ್ವಾನ್‌ ಪ್ರಾಣಾನ್‌ ರಶ್ಮಿಷು ಸನ್ನಿಧತ್ತೇ ॥6॥

ಸ ಏಷ ವೈಶ್ವಾನರೋ ವಿಶ್ವರುಪಃ ಪ್ರಾಣೋ-ಽಗ್ನಿರುದಯತೇ।
ತದೇತದ್ ಋಚಾ-ಽಭ್ಯುಕ್ತಮ್‌ ॥7॥

ವಿಶ್ವರೂಪಂ ಹರಿಣ-ಞ್ಜಾತವೇದಸ-ಮ್ಪರಾಯಣ-ಞ್ಜ್ಯೋತಿರೇಕ-ನ್ತಪನ್ತಮ್‌।
ಸಹಸ್ರರಶ್ಮಿ-ಶ್ಶತಧಾ ವರ್ತಮಾನಃ ಪ್ರಾಣಃ ಪ್ರಜಾನಾಮುದಯತ್ಯೇಷ ಸೂರ್ಯಃ ॥8॥

ಸಂ​ವಁತ್ಸರೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿ-ಸ್ಸ್ತಸ್ಯಾಯನೇ ದಖ್ಷಿಣಞ್ಚೋತ್ತರ-ಞ್ಚ।
ತದ್ಯೇ ಹ ವೈ ತದಿಷ್ಟಾಪೂರ್ತೇ ಕೃತಮಿತ್ಯುಪಾಸತೇ ತೇ ಚಾನ್ದ್ರಮಸಮೇವ ಲೋಕಮಭಿಜಯನ್ತೇ ತ ಏವ ಪುನರಾವರ್ತನ್ತೇ।
ತಸ್ಮಾದೇತ ಋಷಯಃ ಪ್ರಜಾಕಾಮಾ ದಖ್ಷಿಣ-ಮ್ಪ್ರತಿಪದ್ಯನ್ತೇ। ಏಷ ಹ ವೈ ರಯಿರ್ಯಃ ಪಿತೃಯಾಣಃ ॥9॥

ಅಥೋತ್ತರೇಣ ತಪಸಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯೇಣ ಶ್ರದ್ಧಯಾ ವಿದ್ಯಯಾತ್ಮಾನಮನ್ವಿಷ್ಯಾದಿತ್ಯಮಭಿಜಯನ್ತೇ।
ಏತದ್ವೈ ಪ್ರಾಣಾನಾಮಾಯತನಮೇತದಮೃತಮಭಯಮೇತತ್‌ ಪರಾಯಣಮೇತಸ್ಮಾನ್ನ ಪುನರಾವರ್ತನ್ತ ಇತ್ಯೇಷ ನಿರೋಧಃ। ತದೇಷ ಶ್ಲೋಕಃ ॥10॥

ಪಞ್ಚಪಾದ-ಮ್ಪಿತರ-ನ್ದ್ವಾದಶಾಕೃತಿ-ನ್ದಿವ ಆಹುಃ ಪರೇ ಅರ್ಧೇ ಪುರೀಷಿಣಮ್‌।
ಅಥೇಮೇ ಅನ್ಯ ಉ ಪರೇ ವಿಚಖ್ಷಣಂ ಸಪ್ತಚಕ್ರೇ ಷಡರ ಆಹುರರ್ಪಿತಮಿತಿ ॥11॥

ಮಾಸೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಸ್ಯ ಕೃಷ್ಣಪಕ್ಶ ಏವ ರಯಿ-ಶ್ಶುಕ್ಲಃ ಪ್ರಣಸ್ತಸ್ಮಾದೇತ ಋಷಯ-ಶ್ಶುಕ್ಲ ಇಷ್ಟ-ಙ್ಕುರ್ವನ್ತೀತರ ಇತರಸ್ಮಿನ್‌ ॥12॥

ಅಹೋರಾತ್ರೋ ವೈ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತಸ್ಯಾಹರೇವ ಪ್ರಾಣೋ ರಾತ್ರಿರೇವ ರಯಿಃ।
ಪ್ರಾಣಂ-ವಾಁ ಏತೇ ಪ್ರಸ್ಕನ್ದನ್ತಿ ಯೇ ದಿವಾ ರತ್ಯಾ ಸಂ​ಯುಁಜ್ಯನ್ತೇ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಮೇವ ತದ್ಯದ್ರಾತ್ರೌ ರತ್ಯಾ ಸಂ​ಯುಁಜ್ಯನ್ತೇ ॥13॥

ಅನ್ನಂ-ವೈಁ ಪ್ರಜಾಪತಿಸ್ತತೋ ಹ ವೈ ತದ್ರೇತಸ್ತಸ್ಮಾದಿಮಾಃ ಪ್ರಜಾಃ ಪ್ರಜಾಯನ್ತ ಇತಿ ॥14॥

ತದ್ಯೇ ಹ ವೈ ತತ್ಪ್ರಜಾಪತಿವ್ರತ-ಞ್ಚರನ್ತಿ ತೇ ಮಿಥುನಮುತ್ಪಾದಯನ್ತೇ।
ತೇಷಾಮೇವೈಷ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೋ ಯೇಷಾ-ನ್ತಪೋ ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯಂ-ಯೇಁಷು ಸತ್ಯ-ಮ್ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತಮ್‌ ॥15॥

ತೇಷಾಮಸೌ ವಿರಜೋ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕೋ ನ ಯೇಷು ಜಿಹ್ಮಮನೃತ-ನ್ನ ಮಾಯಾ ಚೇತಿ ॥16॥




Browse Related Categories: