ചതുര്ഥഃ പ്രശ്നഃ
അഥ ഹൈനം സൌര്യായണി ഗാര്ഗ്യഃ പപ്രച്ഛ।
ഭഗവന്നേതസ്മിന്‌ പുരുഷേ കാനി സ്വപംതി കാന്യസ്മിംജാഗ്രതി കതര ഏഷ ദേവഃ സ്വപ്നാന് പശ്യതി കസ്യൈതത്സുഖം ഭവതി കസ്മിന്നു സർവേ സംപ്രതിഷ്ഠിതാ ഭവംതീതി ॥1॥
തസ്മൈ സ ഹോവാച। യഥ ഗാര്ഗ്യ മരീചയോഽര്കസ്യാസ്തം ഗച്ഛതഃ സർവാ ഏതസ്മിംസ്തേജോമംഡല ഏകീഭവംതി।
താഃ പുനഃ പുനരുദയതഃ പ്രചരംത്യേവം ഹ വൈ തത്‌ സർവം പരേ ദേവേ മനസ്യേകീഭവതി।
തേന തര്ഹ്യേഷ പുരുഷോ ന ശൃണോതി ന പശ്യതി ന ജിഘ്രതി ന രസയതേ ന സ്പൃശതേ നാഭിവദതേ നാദത്തേ നാനംദയതേ ന വിസൃജതേ നേയായതേ സ്വപിതീത്യാചക്ഷതേ ॥2॥
പ്രാണാഗ്രയ ഏവൈതസ്മിന്‌ പുരേ ജാഗ്രതി।
ഗാര്ഹപത്യോ ഹ വാ ഏഷോഽപാനോ വ്യാനോഽന്വാഹാര്യപചനോ യദ് ഗാര്ഹപത്യാത്‌ പ്രണീയതേ പ്രണയനാദാഹവനീയഃ പ്രാണഃ ॥3॥
യദുച്ഛ്വാസനിഃശ്വാസാവേതാവാഹുതീ സമം നയതീതി സ സമാനഃ।
മനോ ഹ വാവ യജമാനഃ ഇഷ്ടഫലമേവോദാനഃ സ ഏനം-യഁജമാനമഹരഹര്ബ്രഹ്മ ഗമയതി ॥4॥
അത്രൈഷ ദേവഃ സ്വപ്നേ മഹിമാനമനുഭവതി।
യദ് ദൃഷ്ടം ദൃഷ്ടമനുപശ്യതി ശ്രുതം ശ്രുതമേവാര്ഥമനുശൃണോതി ദേശദിഗംതരൈശ്ച പ്രത്യനുഭൂതം പുനഃ പുനഃ പ്രത്യനുഭവതി ദൃഷ്ടം ചാദൃഷ്ടം ച ശ്രുതം ചാശ്രുതം ചാനുഭൂതം ചാനനുഭൂതം ച സച്ചാസച്ച സർവം പശ്യതി സർവഃ പസ്യതി ॥5॥
സ യദാ തേജസാഭിഭൂതോ ഭവത്യത്രൈഷ ദേവഃ സ്വപ്നാന് ന പശ്യത്യഥ യദൈതസ്മിഞ്ശരീരേ ഏതത്സുഖം ഭവതി ॥6॥
സ യഥാ സോഭ്യ വയാംസി വസോവൃക്ഷം സംപ്രതിഷ്ഠംതേ ഏവം ഹ വൈ തത്‌ സർവം പര ആത്മനി സംപ്രതിഷ്ഠതേ ॥7॥
പൃഥിവീ ച പൃഥിവീമാത്രാ ചാപശ്ചാപോമാത്രാ ച തേജശ്ച തേജോമാത്രാ ച വായുശ്ച വായുമാത്രാ ചാകാശശ്ചാകാശമാത്രാ ച ചക്ഷുശ്ച ദ്രഷ്ടവ്യം ച ശ്രോത്രം ച ശ്രോതവ്യം ച ഘ്രാണം ച ഘ്രാതവ്യം ച രസശ്ച രസയിതവ്യം ച ത്വക്ച സ്പര്ശയിതവ്യം ച വാക്ച വക്തവ്യം ച ഹസ്തൌ ചാദാതവ്യം ചോപസ്ഥശ്ചാനംദയിതവ്യം ച പായുശ്ച വിസര്ജയിതവ്യം ച യാദൌ ച ഗംതവ്യം ച മനശ്ച മംതവ്യം ച ബുദ്ധിശ്ച ബോദ്ധവ്യം ചാഹംകാരശ്ചാഹംകര്തവ്യം ച ചിത്തം ച ചേതയിതവ്യം ച തേജശ്ച വിദ്യോതയിതവ്യം ച പ്രാണശ്ച വിദ്യാരയിതവ്യം ച ॥8॥
ഏഷ ഹി ദ്രഷ്ട സ്പ്രഷ്ടാ ശ്രോതാ ഘ്രാതാ രസയിതാ മംതാ ബോദ്ധാ കര്താ വിജ്ഞാനാത്മാ പുരുഷഃ।
സ പരേഽക്ഷര ആത്മനി സംപ്രതിഷ്ഠതേ ॥9॥
പരമേവാക്ഷരം പ്രതിപദ്യതേ സ യോ ഹ വൈ തദച്ഛായമശരീരമ്ലോഹിതം ശുഭ്രമക്ഷരം-വേഁദയതേ യസ്തു സോമ്യ സ സർവജ്ഞഃ സർവോ ഭവതി തദേഷ ശ്ലോകഃ ॥10॥
വിജ്ഞാനാത്മാ സഹ ദേവൈശ്ച സർവൈഃ പ്രാണാ ഭുതാനി സംപ്രതിഷ്ഠംതി യത്ര।
തദക്ഷരം-വേഁദയതേ യസ്തു സോമ്യ സ സർവജ്ഞഃ സർവമേവാവിവേശേതി ॥11॥
