അധ്യായ 2
വല്ലീ 2

പുരമേകാദശദ്വാരമജസ്യാവക്രചേതസഃ।
അനുഷ്ഠായ ന ശോചതി വിമുക്തശ്ച വിമുച്യതേ। ഏതദ്വൈ തത്‌ ॥ ॥1॥

ഹംസഃ ശുചിഷദ്വസുരാംതരിക്ഷസദ്ധോതാ വേദിഷദതിഥിര്ദുരോണസത്‌।
നൃഷദ്വരസദൃതസദ്വ്യോമസദബ്ജാ ഗോജാ ഋതജാ അദ്രിജാ ഋതം ബൃഹത്‌ ॥ ॥2॥

ഊര്ധ്വം പ്രാണമുന്നയത്യപാനം പ്രത്യഗസ്യതി।
മധ്യേ വാമനമാസീനം-വിഁശ്വേ ദേവാ ഉപാസതേ ॥ ॥3॥

അസ്യ വിസ്രംസമാനസ്യ ശരീരസ്ഥസ്യ ദേഹിനഃ।
ദേഹാദ്വിമുച്യമാനസ്യ കിമത്ര പരിശിഷ്യതേ। ഏതദ്വൈ തത്‌ ॥ ॥4॥

ന പ്രാണേന നാപാനേന മര്ത്യോ ജീവതി കശ്ചന।
ഇതരേണ തു ജീവംതി യസ്മിന്നേതാവുപാശ്രിതൌ ॥ ॥5॥

ഹംത ത ഇദം പ്രവക്ഷ്യാമി ഗുഹ്യം ബ്രഹ്മ സനാതനമ്‌।
യഥാ ച മരണം പ്രാപ്യ ആത്മാ ഭവതി ഗൌതമ ॥ ॥6॥

യോനിമന്യേ പ്രപദ്യംതേ ശരീരത്വായ ദേഹിനഃ।
സ്ഥാണുമന്യേഽനുസം​യംഁതി യഥാകര്മ യഥാശ്രുതമ്‌ ॥ ॥7॥

യ ഏഷ സുപ്തേഷു ജാഗര്തി കാമം കാമം പുരുഷോ നിര്മിമാണഃ।
തദേവ ശുക്രം തദ് ബ്രഹ്മ തദേവാമൃതമുച്യതേ।
തസ്മിം​ല്ലോഁകാഃ ശ്രിതാഃ സർവേ തദു നാത്യേതി കശ്ചന। ഏതദ്വൈ തത്‌ ॥ ॥8॥

അഗ്നിര്യഥൈകോ ഭുവനം പ്രവിഷ്ടോ രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഭൂവ।
ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാംതരാത്മാ രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഹിശ്ച ॥ ॥9॥

വായുര്യഥൈകോ ഭുവനം പ്രവിഷ്ടോ രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഭൂവ।
ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാംതരാത്മാ രൂപം രൂപം പ്രതിരൂപോ ബഹിശ്ച ॥ ॥10॥

സൂര്യോ യഥാ സർവലോകസ്യ ചക്ഷുര്ന ലിപ്യതേ ചാക്ഷുഷൈര്ബഹ്യിദോഷൈഃ।
ഏകസ്തഥാ സർവഭൂതാംതരാത്മാ ന ലിപ്യതേ ലോകദുഃഖേന ബാഹ്യഃ ॥ ॥11॥

ഏകോ വശീ സർവഭൂതാംതരാത്മാ ഏകം രൂപം ബഹുധാ യഃ കരോതി।
തമാത്മസ്ഥം-യേഁഽനുപശ്യംതി ധീരാസ്തേഷാം സുഖം ശാശ്വതം നേതരേഷാമ്‌ ॥ ॥12॥

നിത്യോഽനിത്യാനാം ചേതനശ്ചേതനാനാമേകോ ബഹൂനാം-യോഁ വിദധാതി കാമാന്‌।
തമാത്മസ്ഥം-യേഁഽനുപശ്യംതി ധീരാസ്തേഷാം ശാംതിഃ ശാശ്വതീ നേതരേഷാമ്‌ ॥ ॥13॥

തദേതദിതി മന്യംതേഽനിര്ദേശ്യം പരമം സുഖമ്‌।
കഥം നു തദ്വിജാനീയാം കിമു ഭാതി വിഭാതി വാ ॥ ॥14॥

ന തത്ര സൂര്യോ ഭാതി ന ചംദ്രതാരകം നേമാ വിദ്യുതോ ഭാംതി കുതോഽയമഗ്നിഃ।
തമേവ ഭാംതമനുഭാതി സർവം തസ്യ ഭാസാ സർവമിദം-വിഁഭാതി ॥ ॥15॥