View this in:
English Devanagari Telugu Tamil Kannada Malayalam Gujarati Odia Bengali  |
Marathi Assamese Punjabi Hindi Samskritam Konkani Nepali Sinhala Grantha  |
This document is in romanized sanskrit according to IAST standard.

Kathopanishad - Chapter 1, Valli 2

adhyāya 1
vallī 2

anyachChrēyō-'nyadutaiva prēyastē ubhē nānārthē puruṣaṃ sinītaḥ।
tayō-śśrēya ādadānasya sādhurbhavati hīyatē-'rthādya u prēyō vṛṇītē ॥1॥

śrēyaścha prēyaścha manuṣyamētastau samparītya vivinakti dhīraḥ।
śrēyō hi dhīrō-'bhi prēyasō vṛṇītē prēyō mandō yōgakśēmād‌vṛṇītē ॥2॥

sa tva-mpriyānpriyarūpāṃścha kāmānabhidhyāyannachikētō-'tyasrākṣīḥ।
naitāṃ sṛṅkāṃ vittamayīmavāptō yasyā-mmajjanti bahavō manuṣyāḥ ॥3॥

dūramētē viparītē viṣūchī avidyā yā cha vidyēti jñātā।
vidyābhīpsina-nnachikētasa-mmanyē na tvā kāmā bahavō-'lōlupanta ॥4॥

avidyāyāmantarē vartamānā-ssvaya-ndhīrāḥ paṇḍitammanyamānāḥ।
dandramyamāṇāḥ pariyanti mūḍhā andhēnaiva nīyamānā yathāndhāḥ ॥5॥

na sāmparāyaḥ pratibhāti bāla-mpramādyantaṃ vittamōhēna mūḍham‌।
ayaṃ lōkō nāsti para iti mānī punaḥ punarvaśamāpadyatē mē ॥6॥

śravaṇāyāpi bahubhiryō na labhya-śśṛṇvantō-'pi bahavō ya-nna vidyuḥ।
āścharyō vaktā kuśalō-'sya labdhāścharyō jñātā kuśalānuśiṣṭaḥ ॥7॥

na narēṇāvarēṇa prōkta ēṣa suvijñēyō bahudhā chintyamānaḥ।
ananyaprōktē gatiratra nāstyaṇīyān hyatarkyamaṇupramāṇāt‌ ॥8॥

naiṣā tarkēṇa matirāpanēyā prōktānyēnaiva sujñānāya prēṣṭha।
yā-ntvamāpa-ssatyadhṛtirbatāsi tvādṛṅa nō bhūyānnachikētaḥ praṣṭā ॥9॥

jānāmyahaṃ śēvadhirityanitya-nna hyadhruvaiḥ prāpyatē hi dhruva-ntat‌।
tatō mayā nāchikētaśchitō-'gniranityairdravyaiḥ prāptavānasmi nityam‌ ॥10॥

kāmasyāpti-ñjagataḥ pratiṣṭhā-ṅkratōrānantyamabhayasya pāram‌।
stōmaṃ ahadurugāya-mpratiṣṭhā-ndṛṣṭvā dhṛtyā dhīrō nachikētō-'tyasrākṣīḥ ॥11॥

ta-ndurdar​śa-ṅgūḍhamanupraviṣṭa-ṅguhāhita-ṅgahvarēṣṭha-mpurāṇam‌।
adhyātmayōgādhigamēna dēva-mmatvā dhīrō har​ṣaśōkau jahāti ॥12॥

ētachChrutvā samparigṛhya martyaḥ pravṛhya dharmyamaṇumētamāpya।
sa mōdatē mōdanīyaṃ hi labdhvā vivṛtaṃ sadma nachikētasa-mmanyē ॥13॥

anyatra dharmādanyatrādharmādanyatrāsmātkṛtākṛtāt‌।
anyatra bhūtāchcha bhavyāchcha yattatpaśyasi tadvada ॥14॥

sarvē vēdā yatpadamāmananti tapāṃsi sarvāṇi cha yadvadanti।
yadichChantō brahmacharya-ñcharanti tattē padaṃ saṅgrahēṇa bravīmyōmityētat‌ ॥15॥

ētad‌dhyēvākṣara-mbrahma ētad‌dhyēvākṣara-mparam‌।
ētad‌dhyēvākṣara-ñjñātvā yō yadichChati tasya tat‌ ॥16॥

ētadālambanaṃ śrēṣṭhamētadālambana-mparam‌।
ētadālambana-ñjñātvā brahmalōkē mahīyatē ॥17॥

na jāyatē mriyatē vā vipaśchinnāya-ṅkutaśchinna babhūva kaśchit‌।
ajō nitya-śśāśvatō-'ya-mpurāṇō na hanyatē hanyamānē śarīrē ॥18॥

hantā chēnmanyatē hantuṃ hataśchēnmanyatē hatam‌।
ubhau tau na vijānītō nāyaṃ hanti na hanyatē ॥19॥

aṇōraṇīyānmahatō mahīyānātmāsya jantōrnihitō guhāyām‌।
tamakratuḥ paśyati vītaśōkō dhātuprasādānmahimānamātmanaḥ ॥20॥

āsīnō dūraṃ vrajati śayānō yāti sarvataḥ।
kasta-mmadāmada-ndēva-mmadanyō jñātumar​hati ॥21॥

aśarīraṃ śarīrēṣvanavasthēṣvavasthitam‌।
mahāntaṃ vibhumātmāna-mmatvā dhīrō na śōchati ॥22॥

nāyamātmā pravachanēna labhyō na mēdhayā na bahunā śrutēna।
yamēvaiṣa vṛṇutē tēna labhyastasyaiṣa ātmā vivṛṇutē tanūṃ svām‌ ॥23॥

nāviratō duścharitānnāśāntō nāsamāhitaḥ।
nāśāntamānasō vāpi prajñānēnainamāpnuyāt‌ ॥24॥

yasya brahma cha kṣatra-ñcha ubhē bhavata ōdanaḥ।
mṛtyuryasyōpasēchana-ṅka itthā vēda yatra saḥ ॥25॥




Browse Related Categories: