అధ్యాయ 2
వల్లీ 1
పరాంచిఖాని వ్యతృణత్స్వయంభూస్తస్మాత్పరాఙ్పశ్యతి నాంతరాత్మన్।
కశ్చిద్ధీరః ప్రత్యగాత్మానమైషదావృత్తచక్షురమృతత్వమిచ్ఛన్ ॥ ॥1॥
పరాచః కామాననుయంతి బాలాస్తే మృత్యోర్యంతి వితతస్య పాశం।
అథ ధీరా అమృతత్వం-విఀదిత్వా ధ్రువమధ్రువేష్విహ న ప్రార్థయంతే ॥ ॥2॥
యేన రూపం రసం గంధం శబ్దాన్స్పర్శాంశ్చ మైథునాన్।
ఏతేనైవ విజానాతి కిమత్ర పరిశిష్యతే। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥3॥
స్వప్నాంతం జాగరితాంతం చోభౌ యేనానుపశ్యతి।
మహాంతం-విఀభుమాత్మానం మత్వా ధీరో న శోచతి ॥ ॥4॥
య ఇమం మధ్వదం-వేఀద ఆత్మానం జీవమంతికాత్।
ఈశానం భూతభవ్యస్య న తతో విజుగుప్సతే। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥5॥
యః పూర్వం తపసో జాతమద్భ్యః పూర్వమజాయత।
గుహాం ప్రవిశ్య తిష్ఠంతం-యోఀ భూతేభిర్వ్యపశ్యత। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥6॥
యా ప్రాణేన సంభవత్యదితిర్దేవతామయీ।
గుహాం ప్రవిశ్య తిష్ఠంతీం-యాఀ భూతేభిర్వ్యజాయత। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥7॥
అరణ్యోర్నిహితో జాతవేదా గర్భ ఇవ సుభృతో గర్భిణీభిః।
దివే దివే ఈడ్యో జాగృవద్భిర్హవిష్మద్భిర్మనుష్యేభిరగ్నిః। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥8॥
యతశ్చోదేతి సూర్యోఽస్తం-యఀత్ర చ గచ్ఛతి।
తం దేవాః సర్వేఽర్పితాస్తదు నాత్యేతి కశ్చన। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥9॥
యదేవేహ తదముత్ర యదముత్ర తదన్విహ।
మృత్యోః స మృత్యుమాప్నోతి య ఇహ నానేవ పశ్యతి ॥ ॥10॥
మనసైవేదమాప్తవ్యం నేహ నానాఽస్తి కించన।
మృత్యోః స మృత్యుం గచ్ఛతి య ఇహ నానేవ పశ్యతి ॥ ॥11॥
అంగుష్ఠమాత్రః పురుషో మధ్య ఆత్మని తిష్ఠతి।
ఈశానో భూతభవ్యస్య న తతో విజుగుప్సతే। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥12॥
అంగుష్ఠమాత్రః పురుషో జ్యోతిరివాధూమకః।
ఈశానో భూతభవ్యస్య స ఏవాద్య స ఉ శ్వః। ఏతద్వై తత్ ॥ ॥13॥
యథోదకం దుర్గం-వృఀష్టం పర్వతేషు విధావతి।
ఏవం ధర్మాన్పృథక్ పశ్యంస్తానేవానువిధావతి ॥ ॥14॥
యథోదకం శుద్ధే శుద్ధమాసిక్తం తాదృగేవ భవతి।
ఏవం మునేర్విజానత ఆత్మా భవతి గౌతమ ॥ ॥15॥