అధ్యాయ 1
వల్లీ 1

ఓం ఉశన్‌ హ వై వాజశ్రవస-స్సర్వవేదస-న్దదౌ।
తస్య హ నచికేతా నామ పుత్ర ఆస ॥ ॥1॥

తం హ కుమారం సన్త-న్దఖ్షిణాసు నీయమానాసు శ్రద్ధా-ఽఽవివేశ। సో-ఽమన్యత ॥ ॥2॥

పీతోదకా జగ్ధతృణా దుగ్ధదోహా నిరిన్ద్రియాః।
అనన్దా నామ తే లోకాస్తాన్స గచ్ఛతి తా దదత్‌ ॥ ॥3॥

స హోవాచ పితర-న్తత కస్మై మా-న్దాస్యసీతి।
ద్వితీయ-న్తృతీయ-న్తం హోవాచ మృత్యవే త్వా దదామీతి ॥ ॥4॥

బహూనామేమి ప్రథమో బహూనామేమి మధ్యమః।
కిం స్విద్యమస్య కర్తవ్యం-యఀన్మయాద్య కరిష్యతి ॥ ॥5॥

అనుపశ్య యథా పూర్వే ప్రతిపశ్య తథా-ఽపరే।
సస్యమివ మర్త్యః పచ్యతే సస్యమివాజాయతే పునః ॥ ॥6॥

వైశ్వానరః ప్రవిశత్యతిథిర్బ్రాహ్మణో గృహాన్‌।
తస్యైతాం శాన్తి-ఙ్కుర్వన్తి హర వైవస్వతోదకమ్‌ ॥ ॥7॥

ఆశాప్రతీఖ్షే సఙ్గతం సూనృతా-ఞ్చేష్టాపూర్వే పుత్రపశూంశ్చ సర్వాన్‌।
ఏతద్‌ వృఙ్క్తే పురుషస్యాల్పమేధసో యస్యానశ్నన్వసతి బ్రాహ్మణో గృహే ॥ ॥8॥

తిస్రో రాత్రీర్యదవాత్సీర్గృహే మే-ఽనశ్నన్బ్రహ్మన్నతిథిర్నమస్యః।
నమస్తే-ఽస్తు బ్రహ్మన్స్వస్తి మే-ఽస్తు తస్మాత్ప్రతి త్రీన్వరాన్వృణీష్వ ॥ ॥9॥

శాన్తసఙ్కల్ప-స్సుమనా యథా స్యాద్వీతమన్యుర్గౌతమో మాభి మృత్యో।
త్వత్ప్రసృష్ట-మ్మాభివదేత్ప్రతీత ఏతత్త్రయాణా-మ్ప్రథమం-వఀరం-వృఀణే ॥ ॥10॥

యథా పురస్తాద్‌ భవితా ప్రతీత ఔద్దాలకిరారుణిర్మత్ప్రసృష్టః।
సుఖం రాత్రీ-శ్శయితా వీతమన్యుస్త్వా-న్దదృశివాన్మృత్యుముఖాత్ప్రముక్తమ్‌ ॥ ॥11॥

స్వర్గే లోకే న భయ-ఙ్కిఞ్చనాస్తి న తత్ర త్వ-న్న జరయా బిభేతి।
ఉభే తీర్త్వా-ఽశనాయాపిపాసే శోకాతిగో మోదతే స్వర్గలోకే ॥ ॥12॥

స త్వమగ్నిం స్వర్గ్యమధ్యేషి మృత్యో ప్రబ్రూహి త్వం శ్రద్దధానాయ మహ్యమ్‌।
స్వర్గలోకా అమృతత్వ-మ్భజన్త ఏతద్‌ ద్వితీయేన వృణే వరేణ ॥ ॥13॥

ప్ర తే బ్రవీమి తదు మే నిబోధ స్వర్గ్యమగ్ని-న్నచికేతః ప్రజానన్‌।
అనన్తలోకాప్తిమథో ప్రతిష్ఠాం-విఀద్ధి త్వమేత-న్నిహిత-ఙ్గుహాయామ్‌ ॥ ॥14॥

లోకాదిమగ్ని-న్తమువాచ తస్మై యా ఇష్టకా యావతీర్వా యథా వా।
స చాపి తత్ప్రత్యవదద్యథోక్తమథాస్య మృత్యుః పునరేవాహ తుష్టః ॥ ॥15॥

తమబ్రవీత్ప్రీయమాణో మహాత్మా వర-న్తవేహాద్య దదామి భూయః।
తవైవ నామ్నా భవితా-ఽయమగ్ని-స్సృఙ్కా-ఞ్చేమామనేకరూపా-ఙ్గృహాణ ॥ ॥16॥

త్రిణాచికేతస్త్రిభిరేత్య సన్ధి-న్త్రికర్మకృత్తరతి జన్మమృత్యూ।
బ్రహ్మజజ్ఞ-న్దేవమీడ్యం-విఀదిత్వా నిచాయ్యేమాం శాన్తిమత్యన్తమేతి ॥ ॥17॥

త్రిణాచికేతస్త్రయమేతద్విదిత్వా య ఏవం-విఀద్వాంశ్చినుతే నాచికేతమ్‌।
స మృత్యుపాశాన్పురతః ప్రణోద్య శోకాతిగో మోదతే స్వర్గలోకే ॥ ॥18॥

ఏష తే-ఽగ్నిర్నచికేత-స్స్వర్గ్యో యమవృణీథా ద్వితీయేన వరేణ।
ఏతమగ్ని-న్తవైవ ప్రవక్శ్యన్తి జనాసస్తృతీయం-వఀర-న్నచికేతో వృణీష్వ ॥ ॥19॥

యేయ-మ్ప్రేతే విచికిత్సా మనుష్యే-ఽస్తీత్యేకే నాయమస్తీతి చైకే।
ఏతద్విద్యామనుశిష్టస్త్వయా-ఽహం-వఀరాణామేష వరస్తృతీయః ॥ ॥20॥

దేవైరత్రాపి విచికిత్సిత-మ్పురా న హి సువిజ్ఞేయమణురేష ధర్మః।
అన్యం-వఀర-న్నచికేతో వృణీష్వ మా మోపరోత్సీరతి మా సృజైనమ్‌ ॥ ॥21॥

దేవైరత్రాపి విచికిత్సిత-ఙ్కిల త్వ-ఞ్చ మృత్యో యన్న సుజ్ఞేయమాత్థ।
వక్తా చాస్య త్వాదృగన్యో న లభ్యో నాన్యో వరస్తుల్య ఏతస్య కశ్చిత్‌ ॥ ॥22॥

శతాయుషః పుత్రపౌత్రాన్వృణీష్వ బహూన్పశూన్హస్తిహిరణ్యమశ్వాన్‌।
భూమేర్మహదాయతనం-వృఀణీష్వ స్వయ-ఞ్చ జీవ శరదో యావదిచ్ఛసి ॥ ॥23॥

ఏతత్తుల్యం-యఀది మన్యసే వరం-వృఀణీష్వ విత్త-ఞ్చిరజీవికా-ఞ్చ।
మహాభూమౌ నచికేతస్త్వమేధి కామానా-న్త్వా-ఙ్కామభాజ-ఙ్కరోమి ॥ ॥24॥

యే యే కామా దుర్లభా మర్త్యలోకే సర్వాన్కామాంశ్ఛన్దతః ప్రార్థయస్వ।
ఇమా రామా-స్సరథా-స్సతూర్యా న హీదృశా లమ్భనీయా మనుష్యైః।
ఆభిర్మత్ప్రత్తాభిః పరిచారయస్వ నచికేతో మరణ-మ్మా-ఽనుప్రాక్శీః ॥ ॥25॥

శ్వోభావా మర్త్యస్య యదన్తకైతత్సర్వేన్ద్రియాణా-ఞ్జరయన్తి తేజః।
అపి సర్వ-ఞ్జీవితమల్పమేవ తవైవ వాహాస్తవ నృత్యగీతే ॥ ॥26॥

న విత్తేన తర్పణీయో మనుష్యో లప్స్యామహే విత్తమద్రాక్శ్మ చేత్త్వా।
జీవిష్యామో యావదీశిష్యసి త్వం-వఀరస్తు మే వరణీయ-స్స ఏవ ॥ ॥27॥

అజీర్యతామమృతానాముపేత్య జీర్యన్మర్త్యః క్వధస్స్థః ప్రజానన్‌।
అభిధ్యాయన్వర్ణరతిప్రమోదానతిదీర్ఘే జీవితే కో రమేత ॥ ॥28॥

యస్మిన్నిదం-విఀచికిత్సన్తి మృత్యో యత్సామ్పరాయే మహతి బ్రూహి నస్తత్‌।
యో-ఽయం-వఀరో గూఢమనుప్రవిష్టో నాన్య-న్తస్మాన్నచికేతా వృణీతే ॥ ॥29॥